Bản dịch của [rollinglinks]Vũ Quốc Ngữ[/rollinglinks]
(Defend the Defenders)
Nguồn: Amnesty International
Tất cả mọi người khi bị tước mất tự do có quyền được giam giữ trong điều kiện nhân đạo. Không ai phải chịu sự tra tấn và bị ngược đãi trong bất cứ hoàn cảnh nào. Điều kiện giam giữ gây ảnh hưởng xấu đến việc chuẩn bị bào chữa là vi phạm quyền của bị cáo được xét xử một cách công minh.
10.1 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình tạm giam, thi hành án tù
10.2 Nơi giam giữ
10.2.1 Biên bản giam giữ
10.3 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình giam giữ
10.4 Quyền về sức khỏe
10.5 Quyền không bị phân biệt đối xử
10. 6 Phụ nữ trong nhà giam, nhà tù
10.7 Một số đảm bảo bổ sung cho người bị giam giữ trước khi xét xử
10.8 Một số biện pháp kỷ luật
10.9 Biệt giam
10.10 Quyền không bị tra tấn và ngược đãi khác
10.10.1 lạm dụng tình dục
10.10.2 Sử dụng vũ lực
10.10.3 Công cụ và phương pháp kiềm chế
10.10.4 Kiểm tra thân thể
10.11 Điều tra, quyền đòi khắc phục và sửa chữa
__________
10.1 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình tạm giam, thi hành án tù
Các quốc gia phải đảm bảo rằng tất cả mọi người bị tước đoạt tự do được đối xử với sự tôn trọng phẩm giá cố hữu của con người và không bị tra tấn hoặc đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc làm mất khác.
Ngoại trừ những hạn chế cần thiết trong việc bắt giam, nhân quyền của người bị bắt giam và tù nhân phải được tôn trọng và bảo đảm. Bất cứ một hạn chế nào về quyền của người bị bắt giam và người tù, như quyền cá nhân và cuộc sống gia đình, quyền tự do ngôn luận và quyền được thực hành tôn giáo và các đức tin khác, cần được quy định trong luật, và tuân theo tiêu chuẩn quốc tế.
Nghĩa vụ quốc gia trong việc đảm bảo các quyền của người mất tự do áp dụng cho tất cả người bị tạm giam và tù nhân, không phân biệt đối xử. Họ áp dụng phân biệt quốc tịch hoặc tình trạng di trú, và bất kể người bị giam giữ trong lãnh thổ của của nhà nước hoặc ở những nơi khác dưới sự kiểm soát hiệu quả của nhà nước.
Nghĩa vụ quốc gia trong việc đảm bảo quyền lợi của người bị tước đoạt tự do của họ cũng được áp dụng trong các cơ sở giam giữ và nhà tù tư nhân. Nhà nước vẫn chịu trách nhiệm, ngay cả khi nhân viên an ninh tư nhân hoạt động vượt quá thẩm quyền phân cấp của nhà nước hoặc trái với hướng dẫn của nó.
Cảnh sát và nhân viên trong các cơ sở giam giữ và nhà tù phải được đào tạo về các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế, bao gồm những kiềm chế sử dụng bạo lực và các hình thức vật lý khác. Các quốc gia phải đảm bảo rằng việc cấm tra tấn và ngược đãi khác có trong quá trình đào tạo và hướng dẫn cho các nhân viên tham gia tạm giữ, thẩm vấn hoặc quản lý người bị giam giữ.
Cán bộ thực thi pháp luật và những người khác, bao gồm cả các chuyên gia y tế, các luật sư và thẩm phán, cần được đào tạo để nhận ra những dấu hiệu và ngăn ngừa tra tấn và ngược đãi khác, và kỹ năng.
Họ cũng cần được huấn luyện đặc biệt để xác định và giải quyết các nhu cầu đặc biệt của một số nhóm người, chẳng hạn như công dân nước ngoài, phụ nữ, trẻ em, người tàn tật hoặc rối loạn tâm thần.
Tất cả những nơi mà giam giữ những người đang bị tước đoạt quyền tự do (kể cả các cơ sở tư nhân) phải chịu sự giám sát của các cơ quan độc lập của cơ quan giam giữ. Thăm và kiểm tra nên được thường xuyên và không hạn chế, và thanh tra viên có thể phỏng vấn tất cả các tù nhân một cách kín đáo, và kiểm tra hồ sơ giam giữ.
Phải có cơ chế tiếp cận và độc lập mà các cá nhân có thể gửi bất kỳ khiếu nại về việc bị đối xử không tốt trong quá trình bị giam giữ, và pháp luật trong nước phải công nhận quyền này của họ. (Xem thêm Chương 10 phần 11 dưới đây: Nghĩa vụ điều tra, quyền đòi khắc phục và sửa chữa, và Chương 6.)
Các điều kiện giam giữ bất hợp lý phải không ảnh hưởng đến quyền và khả năng của những người bị buộc tội chuẩn bị và trình bày bào chữa.
10.2 Nơi tạm giam
Người bị tước đoạt tự do phải được giam giữ trong những cơ sở được thừa nhận chính thức.
Các quốc gia phải đảm bảo rằng không ai bị giam giữ một cách bí mật, cho dù trong cơ sở giam giữ chính thức hoặc ở nơi khác, kể cả tàu, khách sạn hoặc nhà ở tư nhân. Yêu cầu này áp dụng cho cả phạm vi lãnh thổ của nhà nước và các nơi khác dưới sự kiểm soát hiệu quả của nhà nước. Gia đình hoặc một bên thứ ba phải được thông báo về các sự kiện và nơi giam giữ, cũng như bất kỳ chuyển đổi nơi giam giữ nào. Người bị giam giữ có quyền tiếp cận với tòa án và cả người bị giam giữ và tù nhân có quyền tiếp cận với thế giới bên ngoài, đặc biệt với gia đình và luật sư của họ, và được chăm sóc sức khỏe đầy đủ. (Xem Chương 2, 3, 4, 5 và 6.)
Như một biện pháp tự vệ chống lại ngược đãi, phiên xử đầu tiên một người bị bắt trước một thẩm phán hoặc cán bộ tư pháp nên đánh dấu kết thúc giam giữ cá nhân trong trại giam của cảnh sát. Nếu không được trả tự do, họ nên được chuyển đến nơi giam giữ mới không thuộc sự kiểm soát của cơ quan điều tra. (Xem Chương 5 phần 1).
Nơi giam giữ nên gần nhà của người bị giam giữ để tạo điều kiện cho họ được thăm viếng bởi luật sư và gia đình. (Xem Chương 3 và Chương 4 phần 4). Các nhà chức trách phải đảm bảo những cơ sở giam giữ an toàn và thích hợp cho phụ nữ trong cả nước.
Báo cáo viên đặc biệt của LHQ về quyền con người và chống khủng bố bày tỏ quan ngại về sự giam giữ phân tán của những người có liên quan đến tội phạm khủng bố ở các địa điểm xa xôi của Tây Ban Nha. Sự phân tán này tạo ra vấn đề cho việc chuẩn bị bào chữa của người bị giam giữ, và tăng gánh nặng kinh tế đáng kể cho việc thăm viếng của gia đình.
10.2.1 Hồ sơ giam giữ
Các nhà chức trách phải duy trì hồ sơ cập nhật
chính thức của tất cả những người bị giam giữ trong các cơ sở của họ. Những thông tin này phải được cung cấp cho những người có lợi ích chính đáng, chẳng hạn như các tù nhân, luật sư và người thân của họ, cơ quan có thẩm quyền tư pháp hoặc các cơ quan khác. Quyền riêng tư của trẻ em bị giam giữ, tuy nhiên, phải được tôn trọng (xem Chương 27 phần 6 mục 9).
Hồ sơ phải bao gồm:
• Danh tính của các tù nhân,
• Địa điểm và thời điểm họ đã bị tước đoạt tự do,
• Cơ quan ra lệnh tước quyền tự do và những căn cứ để tước đoạt tự do,
• nơi tù nhân đang bị giam giữ và ngày và thời gian họ bị đưa vào,
• Nơ quan chịu trách nhiệm về cơ sở giam giữ,
• Thời điểm gia đình đã được thông báo về việc bắt giữ,
• Tình trạng sức khỏe của tù nhân,
• Ngày và thời gian người bị giam giữ được đưa ra trước một tòa án,
• Ngày và thời điểm trả tự do hoặc chuyển đến một cơ sở giam giữ mới, nơi giam giữ mới và cơ quan chịu trách nhiệm trong việc chuyển giao.
Tòa án châu Âu cho rằng việc không ghi chép đầy đủ hồ sơ quá trình giam giữ, bao gồm vị trí, thời gian và cơ sở giam giữ, là vi phạm quyền của tự do và an toàn cá nhân. Hồ sơ nên bắt đầu từ thời điểm bắt đầu tước tự do. (Xem Chương 2 phần 4 về ngôn ngữ và Chương 9 phần 6 về hồ sơ thẩm vấn).
10.3 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình giam giữ
Tất cả mọi người bị tước đoạt tự do phải được đối xử nhân đạo và tôn trọng với phẩm giá vốn có của con người. Quyền được đối xử nhân đạo được ghi rõ ràng trong Công ước Mỹ và Điều lệ Ả rập. Quyền này là một tiêu chuẩn chung của luật pháp quốc tế: nó được áp dụng ở mọi thời giam, trong mọi tình huống, kể cả trong tình trạng khẩn cấp.
Nghĩa vụ đối xử nhân đạo và tôn trọng phẩm giá của người bị giam giữ là một phổ quy tắc áp dụng, mà không phụ thuộc vào sự sẵn có của tài nguyên, và phải được áp dụng mà không có sự phân biệt đối xử.
Ủy ban Nhân quyền đã kết nối chặt chẽ giữa các nghĩa vụ của việc đối xử nhân đạo và việc cấm đối xử tàn ác, vô nhân đạo được quy định tương ứng trong Điều 10 và Điều 7 của ICCPR. Điều kiện giam giữ vi phạm Điều 10 cũng có thể vi phạm Điều 7 của ICCPR.
Tước quyền tự do làm cho cá nhân dễ bị tổn thương và những nhu cầu thiết yếu của họ phụ thuộc vào các nhà chức trách. Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo rằng các tù nhân được tiếp cận với nhu cầu thiết yếu bao gồm thực phẩm, tắm giặt và vệ sinh, giường, quần áo, chăm sóc sức khỏe, ánh sáng tự nhiên, vui chơi giải trí, thể dục, cơ sở vật chất cho phép thực hành tôn giáo, và giao tiếp với những người khác, bao gồm cả những người trong thế giới bên ngoài.
Nghĩa vụ này đòi hỏi các quốc gia đảm bảo rằng điều kiện giam giữ của cảnh sát, mà nên là ngắn hạn (xem Chương 5 phần 1), đáp ứng yêu cầu cơ bản bao gồm cả không gian đầy đủ, ánh sáng và thông gió, thực phẩm, thiết bị vệ sinh, và có nệm và chăn sạch cho những người bị giam giữ qua đêm.
Nơi giam giữ chật chội và mất vệ sinh và thiếu sự riêng tư có thể coi là đối xử vô nhân đạo. Các quốc gia cần thực hiện các bước để giảm tình trạng quá tải trong giam giữ, bao gồm cả xem xét lựa chọn thay thế việc giam giữ và bỏ tù. (Xem Chương 5 phần 4 mục 1 và Chương 25 phần 2).
Trong việc đánh giá điều kiện giam giữ của Tòa án châu Âu có tính đến các tác động tích lũy của các điều kiện. Thiếu không gian cá nhân có thể bị coi là rất khắc nghiệt như việc đối xử tồi tệ. Kết hợp với các yếu tố khác, chẳng hạn như thiếu sự riêng tư, thông gió, ánh sáng ban ngày hoặc tập thể dục ngoài trời, thiếu không gian cá nhân có thể coi là đối xử tồi tệ.
Ủy ban châu Âu về ngăn ngừa tra tấn cho rằng diện tích tối thiểu cho mỗi cá nhân bị giam giữ là 7 mét vuông trong phòng riêng lẻ hoặc 4 mét vuông trong phòng giam có nhiều người.
10.4 Quyền được chăm sóc sức khỏe
Tất cả mọi cá nhân, bao gồm cả những người đang bị giam giữ, có quyền được chăm sóc sức khỏe tốt nhất cả về thể chất và tinh thần. Quyền được chăm sóc sức khỏe không chỉ là được chăm sóc y tế kịp thời và thích hợp, mà còn có quyền có những yếu tố để đảm bảo sức khỏe, như thức ăn, nước uống, và vệ sinh.
Các quan chức thực thi pháp luật và quản lý nhà tù chịu trách nhiệm bảo vệ sức khỏe của người bị giam giữ trong cơ sở của họ. Chăm sóc sức khỏe cần được cung cấp miễn phí.
Người bị giam giữ nên được chăm sóc y tế tương đương với sự chăm sóc dành cho những người ở cộng đồng bên ngoài và phải có quyền tiếp cận các dịch vụ y tế sẵn có trong nước không phân biệt đối xử. Dịch vụ y tế ở những nơi giam giữ nên bao gồm chăm sóc thể chất, tâm thần và nha khoa, và được tổ chức theo cách phối hợp chặt chẽ với các dịch vụ y tế trong nước. Chăm sóc sức khỏe cũng phải bao gồm các dịch vụ sức khỏe giới tính.
Nhiệm vụ của nhà nước trong việc chăm sóc cho tù nhân bao gồm phòng ngừa, khám và điều trị. Các nhà chức trách không những phải đảm bảo những điều này, mà phải có những điều kiện giam giữ phù hợp cũng cung cấp và giáo dục các thông tin y tế cho người bị tạm giam, các tù nhân và nhân viên.
Việc không cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế đầy đủ được coi là vi phạm các quyền tôn trọng nhân phẩm và sức khỏe cũng như việc cấm xử vô nhân đạo hoặc đối xử tồi tệ.
Trong một số trường hợp Tòa án châu Âu đã phát hiện ra rằng không cung cấp chăm sóc y tế kịp thời là vi phạm quyền không bị đối xử vô nhân đạo hoặc đối xử tồi tệ. Tòa án đã cho rằng việc không chăm sóc đầy đủ cho những người bị tước đoạt tự do mà bị lây nhiễm HIV/AIDS hay bệnh lao là vi phạm Công ước châu Âu.
Nếu các nhà chức trách giữ một người bị bệnh nặng trong tù, họ phải đảm bảo điều kiện đáp ứng nhu cầu của cá nhân đó. Tù nhân cần được điều trị chuyên khoa, phải được chuyển giao cho các tổ chức chuyên ngành hoặc các bệnh viện bên ngoài khi trong nhà tù không có khả năng điều trị. Tù nhân bị rối loạn tâm thần nghiêm trọng cần các biện pháp đặc biệt phù hợp với tình hình bệnh tật của họ.
Nhân viên y tế có nghĩa vụ đạo đức để chăm sóc sức khỏe cho người bị giam giữ và tù nhân như chăm sóc cho những người không bị giam giữ. Việc chăm sóc sức khỏe phải tôn trọng các nguyên tắc giữ bí mật và sự đồng ý, trong đó bao gồm quyền từ chối điều trị.
Nhân viên chăm sóc sức khỏe cần được độc lập với cảnh sát và công tố.
Ngay cả khi các bác sĩ được bổ nhiệm và nhận lương từ nhà nước, họ không phải thực hiện các yêu cầu trái với chuyên môn của họ hoặc y đức. Mối quan tâm chính của họ phải là nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân, người mà họ có nhiệm vụ chăm sóc. Họ phải từ chối thực hiện các thủ tục mà không đúng mục đích y tế hoặc điều trị và phải lên tiếng nếu dịch vụ y tế là phi đạo đức, lạm dụng hoặc không đầy đủ.
Sau đây là những điều trái y đức của nhân viên y tế:
• Tham gia hoặc đồng lõa trong tra tấn hoặc ngược đãi khác,
• Tham gia vào một mối quan hệ chuyên nghiệp với người bị tạm giam hoặc tù nhân mà mối quan hệ đó không nhằm đánh giá, bảo vệ và cải thiện sức khỏe của họ,
• Hỗ trợ thẩm vấn một cách có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bị thẩm vấn, hoặc đi ngược lại các tiêu chuẩn quốc tế,
• Tham gia xác nhận sức khỏe của một người xem có phù hợp với các biện pháp đối xử hoặc trừng phạt có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bị giam giữ, hoặc làm trái các tiêu chuẩn quốc tế, hoặc tham gia điều trị mà đi ngược lại các tiêu chuẩn quốc tế,
• Tham gia kiềm chế một cá nhân trừ khi là các hành động cần thiết để bảo vệ sức khỏe hoặc sự an toàn của người bị giam giữ hoặc của những người khác.
Người bị giam giữ và tù nhân cần được kiểm tra y tế độc lập càng sớm càng tốt sau khi bị tước mất tự do. Tù nhân có quyền yêu cầu một ý kiến y tế thứ hai. Người bị giam giữ đã không được chữa trị có thể được chữa trị với chi phí của mình bởi bác sĩ hoặc nha sĩ riêng của họ, nếu đó là yêu cẩu chính đáng. Các quốc gia phải đảm bảo các điều kiện cần thiết cho người bị tạm giam để liên lạc với bác sĩ của họ. Nếu yêu cầu bị từ chối, lý do phải được đưa ra.
Người bị giam giữ và tù nhân có thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe bất cứ lúc nào trên cơ sở bí mật; cán bộ giam giữ không nên từ chối yêu cầu. Nhân viên chăm sóc sức khỏe nên báo cáo nhà chức trách nếu sức khỏe tâm thần hoặc thể chất của một cá nhân đang bị đe dọa nghiêm trọng do quá trình giam giữ mang lại.
Phụ nữ có quyền được kiểm tra hay điều trị bởi một nữ nhân viên y tế theo yêu cầu, trừ những trường hợp đòi hỏi phải có sự can thiệp khẩn cấp của y tế. Một nhân viên phụ nữ phải có mặt nếu một bác sĩ hoặc y tá nam xem xét một tù nhân người phụ nữ hoặc tù nhân chống lại bà mong muốn.
Hồ sơ sức khỏe chính xác và toàn diện phải được lưu giữ từ tất cả các kiểm tra y tế, mà nên bao gồm tên của tất cả những người có mặt trong buổi kiểm tra, và người bị giam giữ phải được quyền truy cập vào những hồ sơ này.
Bất cứ khi nào một người bị giam giữ hoặc tù nhân cáo buộc bị tra tấn hoặc ngược đãi khác, hoặc có lý do để tin rằng cá nhân đã bị tra tấn hoặc bị ngược đãi, những cá nhân này nên được kiểm tra ngay lập tức bởi một bác sĩ độc lập, người có thể báo cáo mà không chịu sự can thiệp của chính quyền. Để kiểm tra y tế độc lập, vô tư và điều tra kỹ lưỡng về những cáo buộc như vậy, việc kiểm tra này phải được tiến hành bởi một đội ngũ nhân viên y tế độc lập theo một cách phù hợp với Nghị định thư Istanbul.
10.5 Quyền không bị phân biệt đối xử
Tất cả mọi người đang bị mất tự do có quyền được đối xử nhân đạo và tôn trọng với phẩm giá vốn có của mình mà không bị phân biệt đối xử trên cơ sở như chủng tộc, màu da, dân tộc, quốc gia hay nguồn gốc xã hội, tôn giáo, chính trị hay quan điểm khác, khuynh hướng tình dục, giới tính, khuyết tật hoặc bất kỳ trạng thái khác nào.
Các nhà chức trách phải đảm bảo rằng chế độ giam giữ tôn trọng quyền cá nhân và cuộc sống gia đình và tự do tôn giáo; chế độ phải tính đến các giá trị văn hóa và tôn giáo của người bị tạm giam và tù nhân.
Các nhà chức trách phải đặc biệt chú ý đảm bảo quyền lợi, an toàn và nhân phẩm của người bị tạm giam và các tù nhân với tình trạng đặc biệt về giới tính.
Điều này bao gồm các biện pháp thích hợp để tôn trọng và bảo vệ quyền của người đồng tính nữ, đồng tính nam, lưỡng tính, chuyển đổi giới tính, là những người có nguy cơ phân biệt đối xử và lạm dụng tình dục trong trại tạm giam hoặc nhà tù. Các quốc gia phải đảm bảo rằng người bị giam giữ và tù nhân không bị vi phạm nhân quyền hoặc là nạn nhân do định hướng giới tính bản sắc tình dục của họ, bao gồm cả lạm dụng tình dục và sử dụng các ngôn ngữ phỉ báng. Một sự lựa chọn cá nhân về giới tính và tiêu chí khách quan về giới tính của người đó nên được xem xét trong việc quyết định các cá nhân được giam giữ tại các phòng giam giành cho nam hay nữ.
Các quốc gia phải đảm bảo rằng người khuyết tật không chịu sự đối xử hoặc điều kiện bị giam giữ một cách phân biệt trực tiếp hoặc gián tiếp. Gây đau đớn hoặc đau khổ bởi phân biệt đối xử có thể được coi là tra tấn hoặc ngược đãi khác.
Cơ quan chức năng nên có các chương trình bảo vệ cho một số cá nhân và không đặt họ vào nguy cơ tiếp tục bị ngược đãi. Cá nhân được giam giữ riêng biệt trong điều kiện không được tồi tệ hơn so với điều kiện chung giành cho các tù nhân của cơ sở.
Các quốc gia đều có trách nhiệm điều tra và đưa ra công lý những người gây ra bạo lực hoặc lạm dụng đối với người bị tạm giam, cho dù đó là nhân viên hay những tù nhân khác.
Ủy ban chống tra tấn đã nhấn mạnh rằng “sử dụng phân biệt đối xử về tâm thần hoặc bạo lực về thể chất hoặc lạm dụng là một yếu tố quan trọng trong việc xác định một hành động (được thực hiện hoặc với sự đồng ý của nhân viên nhà nước) có là tra tấn hay không. (Xem Chương 25 phần 8- Điều kiện giam giữ trong nhà tù)
10. 6 Giam giữ phụ nữ
Phụ nữ bị giam giữ phải được giam giữ ở nơi riêng biệt với đàn ông hoặc trong cơ sở giam giữ riêng dưới sự quản lý của nhân viên nữ.
Nam nhân viên không nên giữ các vị trí tiếp xúc trực tiếp với người trong những nơi giành cho phụ nữ. Việc khám xét phụ nữ nên được thực hiện bởi nhân viên nữ.
Tiêu chuẩn quốc tế nhấn mạnh nghĩa vụ của quốc gia trong việc giải quyết các nhu cầu cụ thể của nữ giới khi họ bị tước đoạt tự do. Những tiêu chuẩn này yêu cầu các quốc gia đáp ứng nhu cầu vệ sinh đặc biệt của phụ nữ và chăm sóc sức khỏe cần thiết, bao gồm cả trước khi sinh và chăm sóc sau sinh. Bất cứ khi nào có thể, việc sinh nở phải được sắp xếp trong một bệnh viện dân sự.
Phụ nữ phải có khả năng thực hiện quyền có cuộc sống riêng tư và gia đình. Liên hệ với gia đình của họ, bao gồm tiếp xúc mở rộng và cởi mở với trẻ em, phải được khuyến khích và tạo điều kiện. (Xem Chương 4 phần 4).
Quyết định về việc cho phép trẻ em ở lại với người mẹ đang bị giam giữ phải được dựa lợi ích của đứa bé, những người không được coi là tù nhân. Trước khi phụ nữ bị bắt giữ hoặc bị giam cầm, họ được phép sắp xếp cho con nhỏ, có tính đến lợi ích tốt nhất của trẻ em.
Phụ nữ bị lạm dụng tình dục hoặc các hình thức bạo lực, trước hoặc trong khi họ bị giam giữ hoặc phạt tù, phải được thông báo về quyền của họ; quản lý nhà tù phải giúp họ có được trợ giúp pháp lý và đảm bảo họ có quyền tiếp cận với sự hỗ trợ tâm lý hoặc tư vấn.
10.7 Một số đảm bảo bổ sung cho người bị giam giữ trước khi xét xử
Tiêu chuẩn quốc tế cung cấp một số biện pháp bảo vệ bổ sung cho người bị giam giữ trước khi xét xử.
Tất cả những ngừoi bị nghi ngờ hoặc buộc tội hình sự nhưng chưa xét xử nên được đối xử theo quy định của giả định vô tội (xem Chương 15). Họ phải được đối xử theo một cách thích hợp như là không bị cáo buộc. Vì vậy, việc đối xử với người bị giam giữ trước khi xét xử nên khác với các tù nhân đã bị kết án và các điều kiện và chế độ (bao gồm cả tiếp cận với gia đình) nên được thuận lợi ít nhất là bằng với các tù nhân đã bị kết án.
Trong khi bị giam giữ, họ nên phải chịu duy nhất những hạn chế thật sự cần thiết và tương ứng cho việc điều tra hoặc hành chính tư pháp và an toàn của tổ chức.
Người bị giam giữ chờ xét xử phải được giam giữ riêng biệt với những người đã bị kết án và bị kết án. Theo Công ước và Ả Rập Hiến chương Mỹ, quyền này không bị cản trở (hạn chế tạm thời) trong trường hợp khẩn cấp. (Xem Chương 31.)
Một bảo vệ quan trọng cho người bị giam giữ trước khi xét xử là sự tách biệt và độc lập của các cơ quan chịu trách nhiệm giam giữ và cơ quan tiến hành điều tra. Khi một cơ quan tư pháp đã phán quyết rằng bị cáo nên bị giam giữ chờ xét xử, bị cáo nên được chuyển đến một cơ sở không thuộc sự quản lý của cảnh sát. Nếu cần thiêt, việc giam giữ nên được tiến hành trong nhà tù hoặc trung tâm giam giữ, chứ không phải là cơ sở cảnh sát. (Xem Chương 5, Quyền được đưa đến trước một thẩm phán).
Các quyền của người bị giam giữ trước khi xét xử bao gồm:
• Cơ sở để giao tiếp bảo mật với luật sư của họ để chuẩn bị bào chữa (xem Chương 3),
• Được sự hỗ trợ của một thông dịch viên (xem Chương 9 phần 5).
• Được viếng thăm bởi bác sĩ và nha sĩ riêng của họ với chi phí của mình, và tiếp tục được
điều trị khi cần thiết,
• Thăm viếng bổ sung và các cuộc gọi điện thoại,
• Được mặc quần áo của mình nếu nó phù hợp, và mặc quần áo dân sự trong thời gian xét xử tại tòa án,
• Được tiếp cận với sách, tài liệu văn bản và báo chí,
• Có cơ hội, nhưng không bị bắt buộc, để làm việc,
• Được giam giữ ở phòng riêng.
Các điều kiện, chế độ giam nói trên phải không ảnh hưởng đến quyền và khả năng của bị cáo trong việc chuẩn bị và trình bày bào chữa.
Như một yếu tố của quyền có đủ thời gian và phương tiện để chuẩn bị bào chữa, Tòa án châu Âu cho rằng các điều kiện bị giam giữ trước khi xét xử nên theo cách cho phép người đang đối mặt với cáo buộc hình sự có thể đọc và viết với một sự tập trung hợp lý.
(Xem thêm Chương 8 phần 1- Thời gian và cơ sở vật chất phù hợp để chuẩn bị bào chữa, Chương 3 phần 6 mục 1- Quyền thông tin bảo mật với luật sư, và Chương 4- Tiếp cận với thế giới bên ngoài).
10. 8 Biện pháp kỷ luật
Không một người bị tạm giam hoặc tù nhân có thể bị xử lý kỷ luật hoặc bị trừng phạt bởi cơ sở giam giữ trừ khi kỷ luật này phù hợp với các quy định được ghi rõ ràng trong luật hoặc luật lệ. Các quy định pháp luật cũng phải thiết lập các chế độ kỷ luật; các loại hình phạt và thời gian cho phép mỗi hình phạt; và cơ quan có thẩm quyền để áp đặt nó.
Nhà nước vẫn có trách nhiệm xác định và điều chỉnh các biện pháp kỷ luật và thủ tục ngay cả khi ký hợp đồng chuyển giao việc quản lý tù nhân cho công ty tư nhân.
Biện pháp kỷ luật phải là một phương sách cuối cùng, chỉ tiến hành khi có khả năng tạo thành một mối đe dọa cho trật tự, an toàn.
Các cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành một cuộc kiểm tra kỹ lưỡng về hành vi phạm tội bị cáo buộc kỷ luật. Họ phải thông báo cho cá nhân liên quan đến hành vi phạm tội bị cáo buộc và cung cấp cho họ một cơ hội để bào chữa, với sự hỗ trợ pháp lý nếu cần thiết vì lợi ích của công lý, và một thông dịch viên khi cần thiết. Một cá nhân có quyền có khiếu nại quyết định kỷ luật bởi một cơ quan có thẩm quyền cao hơn. Nếu vi phạm kỷ luật bị cáo buộc lên tới một cáo buộc hình sự theo tiêu chuẩn quốc tế hoặc pháp luật quốc gia, thì được áp dụng đầy đủ các quyền xét xử công bằng (Xem định nghĩa từ ngữ).
Mức độ nghiêm trọng của sự trừng phạt phải tương xứng với hành vi phạm tội, và sự trừng phạt bản thân phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Không xử lý kỷ luật đối với một tù nhân tạm giam có thể có ảnh hưởng kéo dài thời gian giam giữ hay can thiệp vào việc chuẩn bị bào chữa của họ. Hình phạt bị cấm khác bao gồm:
• Xử lý kỷ luật tập thể,
• Nhục hình,
• Biệt giam trong một xà lim tối,
• Độc ác, vô nhân đạo hoặc nhục hình, bao gồm hạn chế về thực phẩm và nước uống,
• Cấm gia đình viếng thăm, đặc biệt là với trẻ em,
• Biệt giam phụ nữ mang thai hoặc bà mẹ mới sinh.
(Xem Chương 25 phần 5- Nhục hình)
10.9 Biệt giam
Kéo dài biệt giam (tách biệt với các tù nhân khác) có thể vi phạm việc cấm tra tấn và ngược đãi khác, đặc biệt là khi kết hợp với sự cô lập từ thế giới bên ngoài (xem Chương 4 phần 3- Biệt giam).
Biệt giam không nên áp dụng đối với trẻ em hoặc phụ nữ mang thai hoặc những người có con nhỏ. Và cũng không nên được áp dụng đối với người khuyết tật tâm thần.
Biệt giam nên được sử dụng chỉ như là một biện pháp đặc biệt, cho một thời gian ngắn nhất có thể, dưới sự giám sát tư pháp, với cơ chế xem xét đầy đủ bao gồm khả năng xem xét lại tư pháp. Bước cần thực hiện để giảm thiểu tác hại của nó trên các cá nhân bằng cách đảm bảo họ được tiếp cận với tập thể dục đầy đủ, xã hội và kích thích tinh thần và sức khỏe của họ được theo dõi thường xuyên.
Đặc biệt là trong thời gian bị giam giữ trước khi xét xử, biệt giam nên được quy định nghiêm ngặt theo luật pháp và chỉ áp dụng đối với các những trường hợp có quyết định của tòa án với giới hạn thời gian. Nó không làm ảnh hưởng đến quyền tiếp cận luật sư hoặc liên lạc với gia đình. Báo cáo viên đặc biệt về tra tấn đã kêu gọi chấm dứt việc áp dụng nó với những người đang bị giam giữ trước khi xét xử; biệt giam tạo ra áp lực tâm lý mà có thể khiến người ta đưa ra những lời khai không đúng. Báo cáo viên đặc biệt tuyên bố rằng khi bên điều tra áp dụng biệt giam nhằm khai thác thông tin hoặc sự thú nhận, thì biệt giam này vi phạm lệnh cấm tra tấn và ngược đãi khác. (Xem chương 9 và Chương 16 phần 1).
Biệt giam không nên áp đặt bởi một tòa án như một phần của một bản án.
Biệt giam trong các phòng giam trừng phạt nên bị cấm.
10.10 Quyền không bị tra tấn và ngược đãi
Mọi người đều có quyền toàn vẹn về thể chất và tinh thần; không ai có thể bị tra tấn hoặc đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ thấp nhân phẩm.
Quyền không bị tra tấn và ngược đãi hoặc trừng phạt khác là tuyệt đối. Nó là một chuẩn mực của pháp luật tập quán quốc tế áp dụng cho tất cả mọi người trong mọi hoàn cảnh, và nó không bao giờ có thể bị hạn chế, kể cả trong thời gian chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp. Nhiệm vụ của nhà nước để ngăn chặn tra tấn và ngược đãi khác không chỉ áp dụng trên lãnh thổ của mình mà còn cho bất cứ nơi nào dưới sự kiểm soát hiệu quả của quốc gia. (Xem Chương 31 phần 5- Quyền xét xử công bằng có thể không bao giờ bị hạn chế.)
Nó được áp dụng với các hành vi tra tấn và có sự đồng lõa hoặc tham gia vào hành vi đó.
Không có trường hợp ngoại lệ nào, bao gồm cả các mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố hoặc tội phạm bạo lực khác, có thể được viện dẫn để biện minh cho tra tấn hoặc ngược đãi khác. Cấm áp dụng không phân biệt hành vi phạm tội bị cáo buộc thực hiện.
Tất cả các quan chức thực thi pháp luật đều bị cấm gây, xúi giục, tham gia, dung túng hoặc làm ngơ việc tra tấn hoặc ngược đãi hoặc trừng phạt khác.
Thực tế là một người hành động theo lệnh là không bao giờ biện minh cho việc tra tấn hoặc ngược đãi hoặc trừng phạt khác; tất cả đều được ràng buộc bởi luật pháp quốc tế để không tuân theo những lệnh như vậy. Các quan chức thực thi pháp luật cũng phải báo cáo bất cứ hành động tra tấn hoặc ngược đãi khác đã xảy ra hoặc sắp xảy ra.
Cấm tra tấn và ngược đãi hoặc trừng phạt khác bao gồm cấm các hành vi gây nỗi đau tinh thần và thể xác.
Những người bị tước đoạt tự do dễ bị tra tấn hoặc ngược đãi khác, bao gồm cả trước và trong khi thẩm vấn. Thông tin moi được bằng các phương pháp như vậy phải bị loại trừ khỏi các bằng chứng (xem Chương 9 và 17).
Nhiệm vụ của một quốc gia để đảm bảo người bị giam giữ không bị tra tấn và ngược đãi khác cũng có nghĩa là nó phải ngăn cản bạo lực giữa các tù nhân.
(Xem Chương 25 về xử phạt).
10.10.1 Lạm dụng tình dục
Quyền không bị tra tấn và ngược đãi khác trong quá trình bị giam giữ hoặc chấp hành hình phạt tù bao gồm quyền không thể bị hiếp dâm hoặc các hình thức bạo lực tình dục hoặc lạm dụng bởi bất kỳ người nào. Quan hệ tình dục không được sự đồng ý được coi là bạo lực tình dục.
Các quốc gia phải có các biện pháp để ngăn chặn bạo lực tình dục, bao gồm cả việc đảm bảo rằng những người đàn ông và phụ nữ được giam giữ riêng và phụ nữ được quản lý bởi nhân viên nữ.
Hiếp dâm được thực hiện hoặc với sự đồng ý hoặc sự làm ngơ của một quan chức cấu thành
tra tấn. Hiếp dâm bao gồm quan hệ tình dục bằng miệng và thâm nhập âm đạo hoặc hậu môn thông qua việc sử dụng các vật thể hoặc bất kỳ phần nào của cơ thể của kẻ tấn công.
Cơ quan nhà nước phải có các biện pháp để bảo vệ người bị giam giữ và tù nhân từ bạo lực tình dục bởi các tù nhân khác.
Các quan chức ở nơi giam giữ không được lợi dụng vị trí của họ thực hiện hành vi bạo lực tình dục bao gồm cả hãm hiếp và đe dọa hãm hiếp, sờ nắn cơ thể, “kiểm tra trinh tiết” hoặc các hình thức khác của việc lạm dụng như những lời lăng mạ và làm nhục có tính chất tình dục.
Hành vi tình dục giữa người bị giam giữ hoặc tù nhân và cán bộ, nhân viên được coi là
cưỡng chế, do tính chất của môi trường vốn đã là cưỡng chế giam giữ.
Liên Mỹ Tòa án phán quyết rằng các tù nhân nữ sử dụng nhà vệ sinh trong khi một bảo vệ nam chĩa súng vào họ khi họ đang khỏa thân, đã phải chịu bạo lực tình dục.
10.10.2 Sử dụng vũ lực
Vũ lực chỉ có thể được sử dụng đối với người bị tạm giam hoặc tù nhân khi thực sự cần thiết cho việc duy trì an ninh trật tự trong cơ sở giam giữ, trong trường hợp ngăn trốn thoát, khi có sự kháng cự đối với một lệnh hợp pháp, hoặc khi sự an toàn của cá nhân bị đe dọa. Trong mọi trường hợp, nó có thể chỉ được sử dụng nếu các phương tiện bất bạo động đã chứng minh không hiệu quả và như một phương sách cuối cùng. Số lượng của bất kỳ vũ lực được sử dụng phải là tối thiểu cần thiết.
Vũ khí chỉ có thể được sử dụng trong bảo vệ chống lại một mối đe dọa sắp xảy ra tử vong hoặc thương tích nghiêm trọng, để ngăn chặn tội phạm liên quan đến mối đe dọa nghiêm trọng đối với cuộc sống, để bắt giữ một người có khả năng gây ra một mối nguy hiểm hoặc để ngăn chặn trốn thoát của họ, và chỉ khi phương tiện ít cực đoan là không đủ. Cố ý sử dụng vũ khí gây chết người được phép chỉ khi không thể tránh khỏi để bảo vệ cuộc sống.
Nhân viên phải hạn chế tối thiểu việc sử dụng vũ lực. Sử dụng không cần thiết hoặc quá nhiều vũ lực có thể coi là tra tấn hoặc ngược đãi khác.
Nhân viên nhà tù, trại tạm giam phải được đào tạo kỹ thuật cho phép sử dụng tối thiểu vũ lực theo tiêu chuẩn quốc tế. Nói chung họ không phải mang theo súng hoặc vũ khí gây chết người khác, ngoại trừ trong trường hợp khẩn cấp. Các cơ quan thực thi pháp luật khác không nên tham gia trong việc đối phó với các tù nhân trong nhà tù.
Bình xịt ớt và hơi cay không nên được sử dụng trong không gian hạn chế. Chúng không bao giờ được sử dụng để đối phó với người đã bị kiểm soát.
Vũ khí phóng điện chỉ nên được sử dụng bởi những cán bộ được đào tạo như một phương sách cuối cùng trong hoàn cảnh chống lại mối đe dọa cho cuộc sống và vào lúc mà nó là có thể là biện pháp duy nhất để ngăn cản một nguy cơ chấn thương hoặc tử vong
Khi vũ lực đã được sử dụng để chống lại một cá nhân bị tạm giữ, việc sử dụng vũ lực nên được ghi chép bởi các nhà chức trách. Cá nhân có quyền được kiểm tra y tế ngay và nếu cần thiết thì điều trị. Nếu bị thương, người thân hoặc bạn bè thân thiết sẽ được thông báo.
Cần có điều tra nhanh chóng, độc lập và vô tư đối với tất cả các cáo buộc sử dụng vũ lực quá mức ở những nơi giam giữ và nhà tù.
10.10.3 Công cụ và phương pháp kiềm chế
Trong khi việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật kiềm chế đôi khi có thể là cần thiết nếu các phương pháp kiểm soát khác thất bại, chúng thường bị lạm dụng. Sử dụng phi lý hoặc lạm dụng vũ lực có thể được coi là tra tấn hoặc ngược đãi khác và có thể gây tử vong hoặc thương tích nghiêm trọng.
Tiêu chuẩn quốc tế nghiêm cấm việc sử dụng các dây xích hoặc bàn là, và điều chỉnh việc sử dụng các công cụ khác, chẳng hạn như còng tay.
Công cụ kiềm chế không bao giờ được sử dụng chống lại phụ nữ trong khi lao động, sinh hoặc ngay sau đó.
Công cụ cho phép và phương pháp kiềm chế có thể được sử dụng khi cần thiết và tương ứng; chúng không áp dụng trong thời gian dài hơn thực sự cần thiết và không bao giờ được sử dụng như là một sự trừng phạt .
Sử dụng một số công cụ kiềm chế và kỹ thuật vốn đã tàn nhẫn, vô nhân đạo và hạ nhục. Gây choáng điện không nên được sử dụng. Bịt mắt nên bị cấm một cách rõ ràng. Ân Xá Quốc Tế kêu gọi cấm sử dụng các phương phương pháp nguy hiểm.
Việc sử dụng các hạn chế đó như còng tay trong một vụ bắt giữ hợp pháp không được coi là đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ thấp nhân phẩm nếu nó là cần thiết (ví dụ như để ngăn chặn các cá nhân bỏ trốn hoặc gây thương tích hoặc thiệt hại). Tuy nhiên, nếu việc sử dụng hoặc không cần thiết, hoặc nếu chúng được áp dụng một cách gây đau đớn và đau khổ, có thể bị coi là đối xử tàn ác, vô nhân đạo.
Hạn chế phải được loại bỏ khi một cá nhân xuất hiện trước tòa án.
Tòa án châu Âu đã phán quyết rằng việc còng tay bị cáo một cách không cần thiết hoặc đặt họ trong một cái lồng kim loại trong quá trình tố tụng là sự hạ nhục.
Việc sử dụng các công cụ hạn chế nên được ghi lại và các cá nhân bị áp dụng công cụ hạn chế được theo dõi, giám sát liên tục.
10.10.4 Lục soát thân thể
Việc lục soát cơ thể của người bị tạm giam hoặc tù nhân phải là cần thiết, hợp lý và tương xứng, và phải được quy định bởi luật pháp quốc gia. Việc lục soát chỉ nên được thực hiện một cách phù hợp với phẩm giá con người được thực hiện bởi đội ngũ nhân viên được đào tạo cùng giới tính. Khi một người chuyển đổi giới tính bị lục soát, thì nên tôn trọng ý nguyện của người bị kiểm tra về giới tính của nhân viên thực hiện việc lục soát.
Lục soát cơ thể chỉ thực hiện trong những trường hợp đặc biệt, và được thực hiện bởi những nhân viên đã qua đào tạo hoặc nhân viên y tế. Người cung cấp dịch vụ y tế không nên là người thực hiện việc lục soát cơ thể. Các bang của Mỹ cấm việc lục soát âm hộ và hậu môn.
10.11 Nghĩa vụ điều tra, quyền đòi khắc phục và sửa chữa
Cá nhân đã bị tra tấn và ngược đãi khác có quyền đòi được khắc phục và sửa chữa. Các quốc gia phải đảm bảo rằng mọi tố cáo về tra tấn hoặc ngược đãi phải được điều tra kịp thời , khách quan, độc lập và kỹ lưỡng, các nạn nhân được khắc phục hiệu quả và nhận được sửa chữa, và rằng những người có trách nhiệm phải bị đưa công lý.
Các quốc gia phải cung cấp cơ chế khiếu nại tuân thủ các quyền có biện pháp khắc phục hiệu quả. Kể cả khi không có khiếu nại của nạn nhân, phải tiến hành điều tra khi có căn cứ hợp lý để tin rằng một hành động tra tấn hoặc ngược đãi khác có thể đã diễn ra. Thất bại của nhà nước trong việc điều tra cáo buộc tra tấn hoặc ngược đãi khác là vi phạm quyền có biện pháp khắc phục hiệu quả và quyền không bị tra tấn hay ngược đãi khác .
Nạn nhân và luật sư của họ phải có quyền truy cập vào tất cả các thông tin có liên quan và tham dự bất kỳ buổi điều trần liên quan đến cáo buộc. Họ có quyền trình bày bằng chứng. Nạn nhân và nhân chứng phải được bảo vệ chống lại bất kỳ sự trừng phạt hoặc đe dọa, như là kết quả của việc khiếu nại.
Bất cứ ai có khả năng liên quan đến các hành vi tra tấn hoặc ngược đãi khác phải được loại bỏ ở bất kỳ vị trí kiểm soát hoặc có quyền lực đối với người khiếu nại, người làm chứng và các nhà điều tra. Nhân viên nhà nước bị nghi ngờ tra tấn hoặc ngược đãi khác nên bị đình chỉ nhiệm vụ hoạt động trong thời gian điều tra.
Điều tra nên bao gồm kiểm tra y tế (xem phần 4 ở trên) xác định rằng một cá nhân có chấn thương mà hoàn toàn bình thường tại thời điểm bị bắt, có nghĩa là được giả định là bị ngược đãi trong tù.
Một người đã bị tra tấn hoặc ngược đãi khác được quyền sửa chữa, bất kể những người chịu trách nhiệm đã được xác định và đưa ra công lý.
Sửa chữa nên bao gồm bồi thường, phục hồi chức năng, bao gồm chăm sóc y tế, tâm lý và dịch vụ xã hội và pháp lý, sự hài lòng, và sự bảo đảm không lặp lại. Bồi thường nhà nước phải đủ khả năng đầy đủ bồi thường cho nạn nhân; bồi thường nên được cân đối với hành vi vi phạm phải chịu đựng.
Nghĩa vụ của nhà nước để đảm bảo quyền được khắc phục không chỉ được thể hiện ở việc nạn nhân được bồi thường. Nhà nước cũng phải bảo đảm các điều tra có khả năng dẫn đến việc xác định và đưa ra trước công lý của những người có trách nhiệm, những người sẽ nhận hình phạt tương xứng với mức độ nghiêm trọng của vi phạm.
Nhà nước không được ân xá, miễn trừ hoặc các biện pháp tương tự cho những cá nhân thực hiện việc tra tấn và các hình thức ngược đãi.
(Xem Chương 11 phần 3- Quyền tiếp cận bình đẳng với các tòa án và Chương 17- Loại trừ các bằng chứng thu được từ vi phạm các tiêu chuẩn quốc tế).
Hết Chương 10
Đón đọc Chương 11: Quyền bình đẳng trước pháp luật và tòa án
Height Insoles: Hi, I do believe this is an excellent site. I stumbledupon …
http://fishinglovers.net: Appreciate you sharing, great post.Thanks Again. Keep writi…
Achilles Pain causes: Every weekend i used to pay a quick visit this site, as i w…
June 12, 2014
Trình tự Xét xử công minh (11) – Phần 1: Quyền con người trước phiên tòa – Chương 10 – Quyền được đối xử nhân đạo, không bị tra tấn hoặc ngược đãi trong thời gian giam giữ
by HR Defender • [Human Rights]
Bản dịch của [rollinglinks]Vũ Quốc Ngữ[/rollinglinks]
(Defend the Defenders)
Nguồn: Amnesty International
10.1 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình tạm giam, thi hành án tù
10.2 Nơi giam giữ
10.2.1 Biên bản giam giữ
10.3 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình giam giữ
10.4 Quyền về sức khỏe
10.5 Quyền không bị phân biệt đối xử
10. 6 Phụ nữ trong nhà giam, nhà tù
10.7 Một số đảm bảo bổ sung cho người bị giam giữ trước khi xét xử
10.8 Một số biện pháp kỷ luật
10.9 Biệt giam
10.10 Quyền không bị tra tấn và ngược đãi khác
10.10.1 lạm dụng tình dục
10.10.2 Sử dụng vũ lực
10.10.3 Công cụ và phương pháp kiềm chế
10.10.4 Kiểm tra thân thể
10.11 Điều tra, quyền đòi khắc phục và sửa chữa
__________
10.1 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình tạm giam, thi hành án tù
Các quốc gia phải đảm bảo rằng tất cả mọi người bị tước đoạt tự do được đối xử với sự tôn trọng phẩm giá cố hữu của con người và không bị tra tấn hoặc đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc làm mất khác.
Ngoại trừ những hạn chế cần thiết trong việc bắt giam, nhân quyền của người bị bắt giam và tù nhân phải được tôn trọng và bảo đảm. Bất cứ một hạn chế nào về quyền của người bị bắt giam và người tù, như quyền cá nhân và cuộc sống gia đình, quyền tự do ngôn luận và quyền được thực hành tôn giáo và các đức tin khác, cần được quy định trong luật, và tuân theo tiêu chuẩn quốc tế.
Nghĩa vụ quốc gia trong việc đảm bảo các quyền của người mất tự do áp dụng cho tất cả người bị tạm giam và tù nhân, không phân biệt đối xử. Họ áp dụng phân biệt quốc tịch hoặc tình trạng di trú, và bất kể người bị giam giữ trong lãnh thổ của của nhà nước hoặc ở những nơi khác dưới sự kiểm soát hiệu quả của nhà nước.
Nghĩa vụ quốc gia trong việc đảm bảo quyền lợi của người bị tước đoạt tự do của họ cũng được áp dụng trong các cơ sở giam giữ và nhà tù tư nhân. Nhà nước vẫn chịu trách nhiệm, ngay cả khi nhân viên an ninh tư nhân hoạt động vượt quá thẩm quyền phân cấp của nhà nước hoặc trái với hướng dẫn của nó.
Cảnh sát và nhân viên trong các cơ sở giam giữ và nhà tù phải được đào tạo về các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế, bao gồm những kiềm chế sử dụng bạo lực và các hình thức vật lý khác. Các quốc gia phải đảm bảo rằng việc cấm tra tấn và ngược đãi khác có trong quá trình đào tạo và hướng dẫn cho các nhân viên tham gia tạm giữ, thẩm vấn hoặc quản lý người bị giam giữ.
Cán bộ thực thi pháp luật và những người khác, bao gồm cả các chuyên gia y tế, các luật sư và thẩm phán, cần được đào tạo để nhận ra những dấu hiệu và ngăn ngừa tra tấn và ngược đãi khác, và kỹ năng.
Họ cũng cần được huấn luyện đặc biệt để xác định và giải quyết các nhu cầu đặc biệt của một số nhóm người, chẳng hạn như công dân nước ngoài, phụ nữ, trẻ em, người tàn tật hoặc rối loạn tâm thần.
Tất cả những nơi mà giam giữ những người đang bị tước đoạt quyền tự do (kể cả các cơ sở tư nhân) phải chịu sự giám sát của các cơ quan độc lập của cơ quan giam giữ. Thăm và kiểm tra nên được thường xuyên và không hạn chế, và thanh tra viên có thể phỏng vấn tất cả các tù nhân một cách kín đáo, và kiểm tra hồ sơ giam giữ.
Phải có cơ chế tiếp cận và độc lập mà các cá nhân có thể gửi bất kỳ khiếu nại về việc bị đối xử không tốt trong quá trình bị giam giữ, và pháp luật trong nước phải công nhận quyền này của họ. (Xem thêm Chương 10 phần 11 dưới đây: Nghĩa vụ điều tra, quyền đòi khắc phục và sửa chữa, và Chương 6.)
Các điều kiện giam giữ bất hợp lý phải không ảnh hưởng đến quyền và khả năng của những người bị buộc tội chuẩn bị và trình bày bào chữa.
10.2 Nơi tạm giam
Người bị tước đoạt tự do phải được giam giữ trong những cơ sở được thừa nhận chính thức.
Các quốc gia phải đảm bảo rằng không ai bị giam giữ một cách bí mật, cho dù trong cơ sở giam giữ chính thức hoặc ở nơi khác, kể cả tàu, khách sạn hoặc nhà ở tư nhân. Yêu cầu này áp dụng cho cả phạm vi lãnh thổ của nhà nước và các nơi khác dưới sự kiểm soát hiệu quả của nhà nước. Gia đình hoặc một bên thứ ba phải được thông báo về các sự kiện và nơi giam giữ, cũng như bất kỳ chuyển đổi nơi giam giữ nào. Người bị giam giữ có quyền tiếp cận với tòa án và cả người bị giam giữ và tù nhân có quyền tiếp cận với thế giới bên ngoài, đặc biệt với gia đình và luật sư của họ, và được chăm sóc sức khỏe đầy đủ. (Xem Chương 2, 3, 4, 5 và 6.)
Như một biện pháp tự vệ chống lại ngược đãi, phiên xử đầu tiên một người bị bắt trước một thẩm phán hoặc cán bộ tư pháp nên đánh dấu kết thúc giam giữ cá nhân trong trại giam của cảnh sát. Nếu không được trả tự do, họ nên được chuyển đến nơi giam giữ mới không thuộc sự kiểm soát của cơ quan điều tra. (Xem Chương 5 phần 1).
Nơi giam giữ nên gần nhà của người bị giam giữ để tạo điều kiện cho họ được thăm viếng bởi luật sư và gia đình. (Xem Chương 3 và Chương 4 phần 4). Các nhà chức trách phải đảm bảo những cơ sở giam giữ an toàn và thích hợp cho phụ nữ trong cả nước.
Báo cáo viên đặc biệt của LHQ về quyền con người và chống khủng bố bày tỏ quan ngại về sự giam giữ phân tán của những người có liên quan đến tội phạm khủng bố ở các địa điểm xa xôi của Tây Ban Nha. Sự phân tán này tạo ra vấn đề cho việc chuẩn bị bào chữa của người bị giam giữ, và tăng gánh nặng kinh tế đáng kể cho việc thăm viếng của gia đình.
10.2.1 Hồ sơ giam giữ
Các nhà chức trách phải duy trì hồ sơ cập nhật
chính thức của tất cả những người bị giam giữ trong các cơ sở của họ. Những thông tin này phải được cung cấp cho những người có lợi ích chính đáng, chẳng hạn như các tù nhân, luật sư và người thân của họ, cơ quan có thẩm quyền tư pháp hoặc các cơ quan khác. Quyền riêng tư của trẻ em bị giam giữ, tuy nhiên, phải được tôn trọng (xem Chương 27 phần 6 mục 9).
Hồ sơ phải bao gồm:
• Danh tính của các tù nhân,
• Địa điểm và thời điểm họ đã bị tước đoạt tự do,
• Cơ quan ra lệnh tước quyền tự do và những căn cứ để tước đoạt tự do,
• nơi tù nhân đang bị giam giữ và ngày và thời gian họ bị đưa vào,
• Nơ quan chịu trách nhiệm về cơ sở giam giữ,
• Thời điểm gia đình đã được thông báo về việc bắt giữ,
• Tình trạng sức khỏe của tù nhân,
• Ngày và thời gian người bị giam giữ được đưa ra trước một tòa án,
• Ngày và thời điểm trả tự do hoặc chuyển đến một cơ sở giam giữ mới, nơi giam giữ mới và cơ quan chịu trách nhiệm trong việc chuyển giao.
Tòa án châu Âu cho rằng việc không ghi chép đầy đủ hồ sơ quá trình giam giữ, bao gồm vị trí, thời gian và cơ sở giam giữ, là vi phạm quyền của tự do và an toàn cá nhân. Hồ sơ nên bắt đầu từ thời điểm bắt đầu tước tự do. (Xem Chương 2 phần 4 về ngôn ngữ và Chương 9 phần 6 về hồ sơ thẩm vấn).
10.3 Quyền được đối xử nhân đạo trong quá trình giam giữ
Tất cả mọi người bị tước đoạt tự do phải được đối xử nhân đạo và tôn trọng với phẩm giá vốn có của con người. Quyền được đối xử nhân đạo được ghi rõ ràng trong Công ước Mỹ và Điều lệ Ả rập. Quyền này là một tiêu chuẩn chung của luật pháp quốc tế: nó được áp dụng ở mọi thời giam, trong mọi tình huống, kể cả trong tình trạng khẩn cấp.
Nghĩa vụ đối xử nhân đạo và tôn trọng phẩm giá của người bị giam giữ là một phổ quy tắc áp dụng, mà không phụ thuộc vào sự sẵn có của tài nguyên, và phải được áp dụng mà không có sự phân biệt đối xử.
Ủy ban Nhân quyền đã kết nối chặt chẽ giữa các nghĩa vụ của việc đối xử nhân đạo và việc cấm đối xử tàn ác, vô nhân đạo được quy định tương ứng trong Điều 10 và Điều 7 của ICCPR. Điều kiện giam giữ vi phạm Điều 10 cũng có thể vi phạm Điều 7 của ICCPR.
Tước quyền tự do làm cho cá nhân dễ bị tổn thương và những nhu cầu thiết yếu của họ phụ thuộc vào các nhà chức trách. Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo rằng các tù nhân được tiếp cận với nhu cầu thiết yếu bao gồm thực phẩm, tắm giặt và vệ sinh, giường, quần áo, chăm sóc sức khỏe, ánh sáng tự nhiên, vui chơi giải trí, thể dục, cơ sở vật chất cho phép thực hành tôn giáo, và giao tiếp với những người khác, bao gồm cả những người trong thế giới bên ngoài.
Nghĩa vụ này đòi hỏi các quốc gia đảm bảo rằng điều kiện giam giữ của cảnh sát, mà nên là ngắn hạn (xem Chương 5 phần 1), đáp ứng yêu cầu cơ bản bao gồm cả không gian đầy đủ, ánh sáng và thông gió, thực phẩm, thiết bị vệ sinh, và có nệm và chăn sạch cho những người bị giam giữ qua đêm.
Nơi giam giữ chật chội và mất vệ sinh và thiếu sự riêng tư có thể coi là đối xử vô nhân đạo. Các quốc gia cần thực hiện các bước để giảm tình trạng quá tải trong giam giữ, bao gồm cả xem xét lựa chọn thay thế việc giam giữ và bỏ tù. (Xem Chương 5 phần 4 mục 1 và Chương 25 phần 2).
Trong việc đánh giá điều kiện giam giữ của Tòa án châu Âu có tính đến các tác động tích lũy của các điều kiện. Thiếu không gian cá nhân có thể bị coi là rất khắc nghiệt như việc đối xử tồi tệ. Kết hợp với các yếu tố khác, chẳng hạn như thiếu sự riêng tư, thông gió, ánh sáng ban ngày hoặc tập thể dục ngoài trời, thiếu không gian cá nhân có thể coi là đối xử tồi tệ.
Ủy ban châu Âu về ngăn ngừa tra tấn cho rằng diện tích tối thiểu cho mỗi cá nhân bị giam giữ là 7 mét vuông trong phòng riêng lẻ hoặc 4 mét vuông trong phòng giam có nhiều người.
10.4 Quyền được chăm sóc sức khỏe
Tất cả mọi cá nhân, bao gồm cả những người đang bị giam giữ, có quyền được chăm sóc sức khỏe tốt nhất cả về thể chất và tinh thần. Quyền được chăm sóc sức khỏe không chỉ là được chăm sóc y tế kịp thời và thích hợp, mà còn có quyền có những yếu tố để đảm bảo sức khỏe, như thức ăn, nước uống, và vệ sinh.
Các quan chức thực thi pháp luật và quản lý nhà tù chịu trách nhiệm bảo vệ sức khỏe của người bị giam giữ trong cơ sở của họ. Chăm sóc sức khỏe cần được cung cấp miễn phí.
Người bị giam giữ nên được chăm sóc y tế tương đương với sự chăm sóc dành cho những người ở cộng đồng bên ngoài và phải có quyền tiếp cận các dịch vụ y tế sẵn có trong nước không phân biệt đối xử. Dịch vụ y tế ở những nơi giam giữ nên bao gồm chăm sóc thể chất, tâm thần và nha khoa, và được tổ chức theo cách phối hợp chặt chẽ với các dịch vụ y tế trong nước. Chăm sóc sức khỏe cũng phải bao gồm các dịch vụ sức khỏe giới tính.
Nhiệm vụ của nhà nước trong việc chăm sóc cho tù nhân bao gồm phòng ngừa, khám và điều trị. Các nhà chức trách không những phải đảm bảo những điều này, mà phải có những điều kiện giam giữ phù hợp cũng cung cấp và giáo dục các thông tin y tế cho người bị tạm giam, các tù nhân và nhân viên.
Việc không cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế đầy đủ được coi là vi phạm các quyền tôn trọng nhân phẩm và sức khỏe cũng như việc cấm xử vô nhân đạo hoặc đối xử tồi tệ.
Trong một số trường hợp Tòa án châu Âu đã phát hiện ra rằng không cung cấp chăm sóc y tế kịp thời là vi phạm quyền không bị đối xử vô nhân đạo hoặc đối xử tồi tệ. Tòa án đã cho rằng việc không chăm sóc đầy đủ cho những người bị tước đoạt tự do mà bị lây nhiễm HIV/AIDS hay bệnh lao là vi phạm Công ước châu Âu.
Nếu các nhà chức trách giữ một người bị bệnh nặng trong tù, họ phải đảm bảo điều kiện đáp ứng nhu cầu của cá nhân đó. Tù nhân cần được điều trị chuyên khoa, phải được chuyển giao cho các tổ chức chuyên ngành hoặc các bệnh viện bên ngoài khi trong nhà tù không có khả năng điều trị. Tù nhân bị rối loạn tâm thần nghiêm trọng cần các biện pháp đặc biệt phù hợp với tình hình bệnh tật của họ.
Nhân viên y tế có nghĩa vụ đạo đức để chăm sóc sức khỏe cho người bị giam giữ và tù nhân như chăm sóc cho những người không bị giam giữ. Việc chăm sóc sức khỏe phải tôn trọng các nguyên tắc giữ bí mật và sự đồng ý, trong đó bao gồm quyền từ chối điều trị.
Nhân viên chăm sóc sức khỏe cần được độc lập với cảnh sát và công tố.
Ngay cả khi các bác sĩ được bổ nhiệm và nhận lương từ nhà nước, họ không phải thực hiện các yêu cầu trái với chuyên môn của họ hoặc y đức. Mối quan tâm chính của họ phải là nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân, người mà họ có nhiệm vụ chăm sóc. Họ phải từ chối thực hiện các thủ tục mà không đúng mục đích y tế hoặc điều trị và phải lên tiếng nếu dịch vụ y tế là phi đạo đức, lạm dụng hoặc không đầy đủ.
Sau đây là những điều trái y đức của nhân viên y tế:
• Tham gia hoặc đồng lõa trong tra tấn hoặc ngược đãi khác,
• Tham gia vào một mối quan hệ chuyên nghiệp với người bị tạm giam hoặc tù nhân mà mối quan hệ đó không nhằm đánh giá, bảo vệ và cải thiện sức khỏe của họ,
• Hỗ trợ thẩm vấn một cách có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bị thẩm vấn, hoặc đi ngược lại các tiêu chuẩn quốc tế,
• Tham gia xác nhận sức khỏe của một người xem có phù hợp với các biện pháp đối xử hoặc trừng phạt có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bị giam giữ, hoặc làm trái các tiêu chuẩn quốc tế, hoặc tham gia điều trị mà đi ngược lại các tiêu chuẩn quốc tế,
• Tham gia kiềm chế một cá nhân trừ khi là các hành động cần thiết để bảo vệ sức khỏe hoặc sự an toàn của người bị giam giữ hoặc của những người khác.
Người bị giam giữ và tù nhân cần được kiểm tra y tế độc lập càng sớm càng tốt sau khi bị tước mất tự do. Tù nhân có quyền yêu cầu một ý kiến y tế thứ hai. Người bị giam giữ đã không được chữa trị có thể được chữa trị với chi phí của mình bởi bác sĩ hoặc nha sĩ riêng của họ, nếu đó là yêu cẩu chính đáng. Các quốc gia phải đảm bảo các điều kiện cần thiết cho người bị tạm giam để liên lạc với bác sĩ của họ. Nếu yêu cầu bị từ chối, lý do phải được đưa ra.
Người bị giam giữ và tù nhân có thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe bất cứ lúc nào trên cơ sở bí mật; cán bộ giam giữ không nên từ chối yêu cầu. Nhân viên chăm sóc sức khỏe nên báo cáo nhà chức trách nếu sức khỏe tâm thần hoặc thể chất của một cá nhân đang bị đe dọa nghiêm trọng do quá trình giam giữ mang lại.
Phụ nữ có quyền được kiểm tra hay điều trị bởi một nữ nhân viên y tế theo yêu cầu, trừ những trường hợp đòi hỏi phải có sự can thiệp khẩn cấp của y tế. Một nhân viên phụ nữ phải có mặt nếu một bác sĩ hoặc y tá nam xem xét một tù nhân người phụ nữ hoặc tù nhân chống lại bà mong muốn.
Hồ sơ sức khỏe chính xác và toàn diện phải được lưu giữ từ tất cả các kiểm tra y tế, mà nên bao gồm tên của tất cả những người có mặt trong buổi kiểm tra, và người bị giam giữ phải được quyền truy cập vào những hồ sơ này.
Bất cứ khi nào một người bị giam giữ hoặc tù nhân cáo buộc bị tra tấn hoặc ngược đãi khác, hoặc có lý do để tin rằng cá nhân đã bị tra tấn hoặc bị ngược đãi, những cá nhân này nên được kiểm tra ngay lập tức bởi một bác sĩ độc lập, người có thể báo cáo mà không chịu sự can thiệp của chính quyền. Để kiểm tra y tế độc lập, vô tư và điều tra kỹ lưỡng về những cáo buộc như vậy, việc kiểm tra này phải được tiến hành bởi một đội ngũ nhân viên y tế độc lập theo một cách phù hợp với Nghị định thư Istanbul.
10.5 Quyền không bị phân biệt đối xử
Tất cả mọi người đang bị mất tự do có quyền được đối xử nhân đạo và tôn trọng với phẩm giá vốn có của mình mà không bị phân biệt đối xử trên cơ sở như chủng tộc, màu da, dân tộc, quốc gia hay nguồn gốc xã hội, tôn giáo, chính trị hay quan điểm khác, khuynh hướng tình dục, giới tính, khuyết tật hoặc bất kỳ trạng thái khác nào.
Các nhà chức trách phải đảm bảo rằng chế độ giam giữ tôn trọng quyền cá nhân và cuộc sống gia đình và tự do tôn giáo; chế độ phải tính đến các giá trị văn hóa và tôn giáo của người bị tạm giam và tù nhân.
Các nhà chức trách phải đặc biệt chú ý đảm bảo quyền lợi, an toàn và nhân phẩm của người bị tạm giam và các tù nhân với tình trạng đặc biệt về giới tính.
Điều này bao gồm các biện pháp thích hợp để tôn trọng và bảo vệ quyền của người đồng tính nữ, đồng tính nam, lưỡng tính, chuyển đổi giới tính, là những người có nguy cơ phân biệt đối xử và lạm dụng tình dục trong trại tạm giam hoặc nhà tù. Các quốc gia phải đảm bảo rằng người bị giam giữ và tù nhân không bị vi phạm nhân quyền hoặc là nạn nhân do định hướng giới tính bản sắc tình dục của họ, bao gồm cả lạm dụng tình dục và sử dụng các ngôn ngữ phỉ báng. Một sự lựa chọn cá nhân về giới tính và tiêu chí khách quan về giới tính của người đó nên được xem xét trong việc quyết định các cá nhân được giam giữ tại các phòng giam giành cho nam hay nữ.
Các quốc gia phải đảm bảo rằng người khuyết tật không chịu sự đối xử hoặc điều kiện bị giam giữ một cách phân biệt trực tiếp hoặc gián tiếp. Gây đau đớn hoặc đau khổ bởi phân biệt đối xử có thể được coi là tra tấn hoặc ngược đãi khác.
Cơ quan chức năng nên có các chương trình bảo vệ cho một số cá nhân và không đặt họ vào nguy cơ tiếp tục bị ngược đãi. Cá nhân được giam giữ riêng biệt trong điều kiện không được tồi tệ hơn so với điều kiện chung giành cho các tù nhân của cơ sở.
Các quốc gia đều có trách nhiệm điều tra và đưa ra công lý những người gây ra bạo lực hoặc lạm dụng đối với người bị tạm giam, cho dù đó là nhân viên hay những tù nhân khác.
Ủy ban chống tra tấn đã nhấn mạnh rằng “sử dụng phân biệt đối xử về tâm thần hoặc bạo lực về thể chất hoặc lạm dụng là một yếu tố quan trọng trong việc xác định một hành động (được thực hiện hoặc với sự đồng ý của nhân viên nhà nước) có là tra tấn hay không. (Xem Chương 25 phần 8- Điều kiện giam giữ trong nhà tù)
10. 6 Giam giữ phụ nữ
Phụ nữ bị giam giữ phải được giam giữ ở nơi riêng biệt với đàn ông hoặc trong cơ sở giam giữ riêng dưới sự quản lý của nhân viên nữ.
Nam nhân viên không nên giữ các vị trí tiếp xúc trực tiếp với người trong những nơi giành cho phụ nữ. Việc khám xét phụ nữ nên được thực hiện bởi nhân viên nữ.
Tiêu chuẩn quốc tế nhấn mạnh nghĩa vụ của quốc gia trong việc giải quyết các nhu cầu cụ thể của nữ giới khi họ bị tước đoạt tự do. Những tiêu chuẩn này yêu cầu các quốc gia đáp ứng nhu cầu vệ sinh đặc biệt của phụ nữ và chăm sóc sức khỏe cần thiết, bao gồm cả trước khi sinh và chăm sóc sau sinh. Bất cứ khi nào có thể, việc sinh nở phải được sắp xếp trong một bệnh viện dân sự.
Phụ nữ phải có khả năng thực hiện quyền có cuộc sống riêng tư và gia đình. Liên hệ với gia đình của họ, bao gồm tiếp xúc mở rộng và cởi mở với trẻ em, phải được khuyến khích và tạo điều kiện. (Xem Chương 4 phần 4).
Quyết định về việc cho phép trẻ em ở lại với người mẹ đang bị giam giữ phải được dựa lợi ích của đứa bé, những người không được coi là tù nhân. Trước khi phụ nữ bị bắt giữ hoặc bị giam cầm, họ được phép sắp xếp cho con nhỏ, có tính đến lợi ích tốt nhất của trẻ em.
Phụ nữ bị lạm dụng tình dục hoặc các hình thức bạo lực, trước hoặc trong khi họ bị giam giữ hoặc phạt tù, phải được thông báo về quyền của họ; quản lý nhà tù phải giúp họ có được trợ giúp pháp lý và đảm bảo họ có quyền tiếp cận với sự hỗ trợ tâm lý hoặc tư vấn.
10.7 Một số đảm bảo bổ sung cho người bị giam giữ trước khi xét xử
Tiêu chuẩn quốc tế cung cấp một số biện pháp bảo vệ bổ sung cho người bị giam giữ trước khi xét xử.
Tất cả những ngừoi bị nghi ngờ hoặc buộc tội hình sự nhưng chưa xét xử nên được đối xử theo quy định của giả định vô tội (xem Chương 15). Họ phải được đối xử theo một cách thích hợp như là không bị cáo buộc. Vì vậy, việc đối xử với người bị giam giữ trước khi xét xử nên khác với các tù nhân đã bị kết án và các điều kiện và chế độ (bao gồm cả tiếp cận với gia đình) nên được thuận lợi ít nhất là bằng với các tù nhân đã bị kết án.
Trong khi bị giam giữ, họ nên phải chịu duy nhất những hạn chế thật sự cần thiết và tương ứng cho việc điều tra hoặc hành chính tư pháp và an toàn của tổ chức.
Người bị giam giữ chờ xét xử phải được giam giữ riêng biệt với những người đã bị kết án và bị kết án. Theo Công ước và Ả Rập Hiến chương Mỹ, quyền này không bị cản trở (hạn chế tạm thời) trong trường hợp khẩn cấp. (Xem Chương 31.)
Một bảo vệ quan trọng cho người bị giam giữ trước khi xét xử là sự tách biệt và độc lập của các cơ quan chịu trách nhiệm giam giữ và cơ quan tiến hành điều tra. Khi một cơ quan tư pháp đã phán quyết rằng bị cáo nên bị giam giữ chờ xét xử, bị cáo nên được chuyển đến một cơ sở không thuộc sự quản lý của cảnh sát. Nếu cần thiêt, việc giam giữ nên được tiến hành trong nhà tù hoặc trung tâm giam giữ, chứ không phải là cơ sở cảnh sát. (Xem Chương 5, Quyền được đưa đến trước một thẩm phán).
Các quyền của người bị giam giữ trước khi xét xử bao gồm:
• Cơ sở để giao tiếp bảo mật với luật sư của họ để chuẩn bị bào chữa (xem Chương 3),
• Được sự hỗ trợ của một thông dịch viên (xem Chương 9 phần 5).
• Được viếng thăm bởi bác sĩ và nha sĩ riêng của họ với chi phí của mình, và tiếp tục được
điều trị khi cần thiết,
• Thăm viếng bổ sung và các cuộc gọi điện thoại,
• Được mặc quần áo của mình nếu nó phù hợp, và mặc quần áo dân sự trong thời gian xét xử tại tòa án,
• Được tiếp cận với sách, tài liệu văn bản và báo chí,
• Có cơ hội, nhưng không bị bắt buộc, để làm việc,
• Được giam giữ ở phòng riêng.
Các điều kiện, chế độ giam nói trên phải không ảnh hưởng đến quyền và khả năng của bị cáo trong việc chuẩn bị và trình bày bào chữa.
Như một yếu tố của quyền có đủ thời gian và phương tiện để chuẩn bị bào chữa, Tòa án châu Âu cho rằng các điều kiện bị giam giữ trước khi xét xử nên theo cách cho phép người đang đối mặt với cáo buộc hình sự có thể đọc và viết với một sự tập trung hợp lý.
(Xem thêm Chương 8 phần 1- Thời gian và cơ sở vật chất phù hợp để chuẩn bị bào chữa, Chương 3 phần 6 mục 1- Quyền thông tin bảo mật với luật sư, và Chương 4- Tiếp cận với thế giới bên ngoài).
10. 8 Biện pháp kỷ luật
Không một người bị tạm giam hoặc tù nhân có thể bị xử lý kỷ luật hoặc bị trừng phạt bởi cơ sở giam giữ trừ khi kỷ luật này phù hợp với các quy định được ghi rõ ràng trong luật hoặc luật lệ. Các quy định pháp luật cũng phải thiết lập các chế độ kỷ luật; các loại hình phạt và thời gian cho phép mỗi hình phạt; và cơ quan có thẩm quyền để áp đặt nó.
Nhà nước vẫn có trách nhiệm xác định và điều chỉnh các biện pháp kỷ luật và thủ tục ngay cả khi ký hợp đồng chuyển giao việc quản lý tù nhân cho công ty tư nhân.
Biện pháp kỷ luật phải là một phương sách cuối cùng, chỉ tiến hành khi có khả năng tạo thành một mối đe dọa cho trật tự, an toàn.
Các cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành một cuộc kiểm tra kỹ lưỡng về hành vi phạm tội bị cáo buộc kỷ luật. Họ phải thông báo cho cá nhân liên quan đến hành vi phạm tội bị cáo buộc và cung cấp cho họ một cơ hội để bào chữa, với sự hỗ trợ pháp lý nếu cần thiết vì lợi ích của công lý, và một thông dịch viên khi cần thiết. Một cá nhân có quyền có khiếu nại quyết định kỷ luật bởi một cơ quan có thẩm quyền cao hơn. Nếu vi phạm kỷ luật bị cáo buộc lên tới một cáo buộc hình sự theo tiêu chuẩn quốc tế hoặc pháp luật quốc gia, thì được áp dụng đầy đủ các quyền xét xử công bằng (Xem định nghĩa từ ngữ).
Mức độ nghiêm trọng của sự trừng phạt phải tương xứng với hành vi phạm tội, và sự trừng phạt bản thân phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Không xử lý kỷ luật đối với một tù nhân tạm giam có thể có ảnh hưởng kéo dài thời gian giam giữ hay can thiệp vào việc chuẩn bị bào chữa của họ. Hình phạt bị cấm khác bao gồm:
• Xử lý kỷ luật tập thể,
• Nhục hình,
• Biệt giam trong một xà lim tối,
• Độc ác, vô nhân đạo hoặc nhục hình, bao gồm hạn chế về thực phẩm và nước uống,
• Cấm gia đình viếng thăm, đặc biệt là với trẻ em,
• Biệt giam phụ nữ mang thai hoặc bà mẹ mới sinh.
(Xem Chương 25 phần 5- Nhục hình)
10.9 Biệt giam
Kéo dài biệt giam (tách biệt với các tù nhân khác) có thể vi phạm việc cấm tra tấn và ngược đãi khác, đặc biệt là khi kết hợp với sự cô lập từ thế giới bên ngoài (xem Chương 4 phần 3- Biệt giam).
Biệt giam không nên áp dụng đối với trẻ em hoặc phụ nữ mang thai hoặc những người có con nhỏ. Và cũng không nên được áp dụng đối với người khuyết tật tâm thần.
Biệt giam nên được sử dụng chỉ như là một biện pháp đặc biệt, cho một thời gian ngắn nhất có thể, dưới sự giám sát tư pháp, với cơ chế xem xét đầy đủ bao gồm khả năng xem xét lại tư pháp. Bước cần thực hiện để giảm thiểu tác hại của nó trên các cá nhân bằng cách đảm bảo họ được tiếp cận với tập thể dục đầy đủ, xã hội và kích thích tinh thần và sức khỏe của họ được theo dõi thường xuyên.
Đặc biệt là trong thời gian bị giam giữ trước khi xét xử, biệt giam nên được quy định nghiêm ngặt theo luật pháp và chỉ áp dụng đối với các những trường hợp có quyết định của tòa án với giới hạn thời gian. Nó không làm ảnh hưởng đến quyền tiếp cận luật sư hoặc liên lạc với gia đình. Báo cáo viên đặc biệt về tra tấn đã kêu gọi chấm dứt việc áp dụng nó với những người đang bị giam giữ trước khi xét xử; biệt giam tạo ra áp lực tâm lý mà có thể khiến người ta đưa ra những lời khai không đúng. Báo cáo viên đặc biệt tuyên bố rằng khi bên điều tra áp dụng biệt giam nhằm khai thác thông tin hoặc sự thú nhận, thì biệt giam này vi phạm lệnh cấm tra tấn và ngược đãi khác. (Xem chương 9 và Chương 16 phần 1).
Biệt giam không nên áp đặt bởi một tòa án như một phần của một bản án.
Biệt giam trong các phòng giam trừng phạt nên bị cấm.
10.10 Quyền không bị tra tấn và ngược đãi
Mọi người đều có quyền toàn vẹn về thể chất và tinh thần; không ai có thể bị tra tấn hoặc đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ thấp nhân phẩm.
Quyền không bị tra tấn và ngược đãi hoặc trừng phạt khác là tuyệt đối. Nó là một chuẩn mực của pháp luật tập quán quốc tế áp dụng cho tất cả mọi người trong mọi hoàn cảnh, và nó không bao giờ có thể bị hạn chế, kể cả trong thời gian chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp. Nhiệm vụ của nhà nước để ngăn chặn tra tấn và ngược đãi khác không chỉ áp dụng trên lãnh thổ của mình mà còn cho bất cứ nơi nào dưới sự kiểm soát hiệu quả của quốc gia. (Xem Chương 31 phần 5- Quyền xét xử công bằng có thể không bao giờ bị hạn chế.)
Nó được áp dụng với các hành vi tra tấn và có sự đồng lõa hoặc tham gia vào hành vi đó.
Không có trường hợp ngoại lệ nào, bao gồm cả các mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố hoặc tội phạm bạo lực khác, có thể được viện dẫn để biện minh cho tra tấn hoặc ngược đãi khác. Cấm áp dụng không phân biệt hành vi phạm tội bị cáo buộc thực hiện.
Tất cả các quan chức thực thi pháp luật đều bị cấm gây, xúi giục, tham gia, dung túng hoặc làm ngơ việc tra tấn hoặc ngược đãi hoặc trừng phạt khác.
Thực tế là một người hành động theo lệnh là không bao giờ biện minh cho việc tra tấn hoặc ngược đãi hoặc trừng phạt khác; tất cả đều được ràng buộc bởi luật pháp quốc tế để không tuân theo những lệnh như vậy. Các quan chức thực thi pháp luật cũng phải báo cáo bất cứ hành động tra tấn hoặc ngược đãi khác đã xảy ra hoặc sắp xảy ra.
Cấm tra tấn và ngược đãi hoặc trừng phạt khác bao gồm cấm các hành vi gây nỗi đau tinh thần và thể xác.
Những người bị tước đoạt tự do dễ bị tra tấn hoặc ngược đãi khác, bao gồm cả trước và trong khi thẩm vấn. Thông tin moi được bằng các phương pháp như vậy phải bị loại trừ khỏi các bằng chứng (xem Chương 9 và 17).
Nhiệm vụ của một quốc gia để đảm bảo người bị giam giữ không bị tra tấn và ngược đãi khác cũng có nghĩa là nó phải ngăn cản bạo lực giữa các tù nhân.
(Xem Chương 25 về xử phạt).
10.10.1 Lạm dụng tình dục
Quyền không bị tra tấn và ngược đãi khác trong quá trình bị giam giữ hoặc chấp hành hình phạt tù bao gồm quyền không thể bị hiếp dâm hoặc các hình thức bạo lực tình dục hoặc lạm dụng bởi bất kỳ người nào. Quan hệ tình dục không được sự đồng ý được coi là bạo lực tình dục.
Các quốc gia phải có các biện pháp để ngăn chặn bạo lực tình dục, bao gồm cả việc đảm bảo rằng những người đàn ông và phụ nữ được giam giữ riêng và phụ nữ được quản lý bởi nhân viên nữ.
Hiếp dâm được thực hiện hoặc với sự đồng ý hoặc sự làm ngơ của một quan chức cấu thành
tra tấn. Hiếp dâm bao gồm quan hệ tình dục bằng miệng và thâm nhập âm đạo hoặc hậu môn thông qua việc sử dụng các vật thể hoặc bất kỳ phần nào của cơ thể của kẻ tấn công.
Cơ quan nhà nước phải có các biện pháp để bảo vệ người bị giam giữ và tù nhân từ bạo lực tình dục bởi các tù nhân khác.
Các quan chức ở nơi giam giữ không được lợi dụng vị trí của họ thực hiện hành vi bạo lực tình dục bao gồm cả hãm hiếp và đe dọa hãm hiếp, sờ nắn cơ thể, “kiểm tra trinh tiết” hoặc các hình thức khác của việc lạm dụng như những lời lăng mạ và làm nhục có tính chất tình dục.
Hành vi tình dục giữa người bị giam giữ hoặc tù nhân và cán bộ, nhân viên được coi là
cưỡng chế, do tính chất của môi trường vốn đã là cưỡng chế giam giữ.
Liên Mỹ Tòa án phán quyết rằng các tù nhân nữ sử dụng nhà vệ sinh trong khi một bảo vệ nam chĩa súng vào họ khi họ đang khỏa thân, đã phải chịu bạo lực tình dục.
10.10.2 Sử dụng vũ lực
Vũ lực chỉ có thể được sử dụng đối với người bị tạm giam hoặc tù nhân khi thực sự cần thiết cho việc duy trì an ninh trật tự trong cơ sở giam giữ, trong trường hợp ngăn trốn thoát, khi có sự kháng cự đối với một lệnh hợp pháp, hoặc khi sự an toàn của cá nhân bị đe dọa. Trong mọi trường hợp, nó có thể chỉ được sử dụng nếu các phương tiện bất bạo động đã chứng minh không hiệu quả và như một phương sách cuối cùng. Số lượng của bất kỳ vũ lực được sử dụng phải là tối thiểu cần thiết.
Vũ khí chỉ có thể được sử dụng trong bảo vệ chống lại một mối đe dọa sắp xảy ra tử vong hoặc thương tích nghiêm trọng, để ngăn chặn tội phạm liên quan đến mối đe dọa nghiêm trọng đối với cuộc sống, để bắt giữ một người có khả năng gây ra một mối nguy hiểm hoặc để ngăn chặn trốn thoát của họ, và chỉ khi phương tiện ít cực đoan là không đủ. Cố ý sử dụng vũ khí gây chết người được phép chỉ khi không thể tránh khỏi để bảo vệ cuộc sống.
Nhân viên phải hạn chế tối thiểu việc sử dụng vũ lực. Sử dụng không cần thiết hoặc quá nhiều vũ lực có thể coi là tra tấn hoặc ngược đãi khác.
Nhân viên nhà tù, trại tạm giam phải được đào tạo kỹ thuật cho phép sử dụng tối thiểu vũ lực theo tiêu chuẩn quốc tế. Nói chung họ không phải mang theo súng hoặc vũ khí gây chết người khác, ngoại trừ trong trường hợp khẩn cấp. Các cơ quan thực thi pháp luật khác không nên tham gia trong việc đối phó với các tù nhân trong nhà tù.
Bình xịt ớt và hơi cay không nên được sử dụng trong không gian hạn chế. Chúng không bao giờ được sử dụng để đối phó với người đã bị kiểm soát.
Vũ khí phóng điện chỉ nên được sử dụng bởi những cán bộ được đào tạo như một phương sách cuối cùng trong hoàn cảnh chống lại mối đe dọa cho cuộc sống và vào lúc mà nó là có thể là biện pháp duy nhất để ngăn cản một nguy cơ chấn thương hoặc tử vong
Khi vũ lực đã được sử dụng để chống lại một cá nhân bị tạm giữ, việc sử dụng vũ lực nên được ghi chép bởi các nhà chức trách. Cá nhân có quyền được kiểm tra y tế ngay và nếu cần thiết thì điều trị. Nếu bị thương, người thân hoặc bạn bè thân thiết sẽ được thông báo.
Cần có điều tra nhanh chóng, độc lập và vô tư đối với tất cả các cáo buộc sử dụng vũ lực quá mức ở những nơi giam giữ và nhà tù.
10.10.3 Công cụ và phương pháp kiềm chế
Trong khi việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật kiềm chế đôi khi có thể là cần thiết nếu các phương pháp kiểm soát khác thất bại, chúng thường bị lạm dụng. Sử dụng phi lý hoặc lạm dụng vũ lực có thể được coi là tra tấn hoặc ngược đãi khác và có thể gây tử vong hoặc thương tích nghiêm trọng.
Tiêu chuẩn quốc tế nghiêm cấm việc sử dụng các dây xích hoặc bàn là, và điều chỉnh việc sử dụng các công cụ khác, chẳng hạn như còng tay.
Công cụ kiềm chế không bao giờ được sử dụng chống lại phụ nữ trong khi lao động, sinh hoặc ngay sau đó.
Công cụ cho phép và phương pháp kiềm chế có thể được sử dụng khi cần thiết và tương ứng; chúng không áp dụng trong thời gian dài hơn thực sự cần thiết và không bao giờ được sử dụng như là một sự trừng phạt .
Sử dụng một số công cụ kiềm chế và kỹ thuật vốn đã tàn nhẫn, vô nhân đạo và hạ nhục. Gây choáng điện không nên được sử dụng. Bịt mắt nên bị cấm một cách rõ ràng. Ân Xá Quốc Tế kêu gọi cấm sử dụng các phương phương pháp nguy hiểm.
Việc sử dụng các hạn chế đó như còng tay trong một vụ bắt giữ hợp pháp không được coi là đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ thấp nhân phẩm nếu nó là cần thiết (ví dụ như để ngăn chặn các cá nhân bỏ trốn hoặc gây thương tích hoặc thiệt hại). Tuy nhiên, nếu việc sử dụng hoặc không cần thiết, hoặc nếu chúng được áp dụng một cách gây đau đớn và đau khổ, có thể bị coi là đối xử tàn ác, vô nhân đạo.
Hạn chế phải được loại bỏ khi một cá nhân xuất hiện trước tòa án.
Tòa án châu Âu đã phán quyết rằng việc còng tay bị cáo một cách không cần thiết hoặc đặt họ trong một cái lồng kim loại trong quá trình tố tụng là sự hạ nhục.
Việc sử dụng các công cụ hạn chế nên được ghi lại và các cá nhân bị áp dụng công cụ hạn chế được theo dõi, giám sát liên tục.
10.10.4 Lục soát thân thể
Việc lục soát cơ thể của người bị tạm giam hoặc tù nhân phải là cần thiết, hợp lý và tương xứng, và phải được quy định bởi luật pháp quốc gia. Việc lục soát chỉ nên được thực hiện một cách phù hợp với phẩm giá con người được thực hiện bởi đội ngũ nhân viên được đào tạo cùng giới tính. Khi một người chuyển đổi giới tính bị lục soát, thì nên tôn trọng ý nguyện của người bị kiểm tra về giới tính của nhân viên thực hiện việc lục soát.
Lục soát cơ thể chỉ thực hiện trong những trường hợp đặc biệt, và được thực hiện bởi những nhân viên đã qua đào tạo hoặc nhân viên y tế. Người cung cấp dịch vụ y tế không nên là người thực hiện việc lục soát cơ thể. Các bang của Mỹ cấm việc lục soát âm hộ và hậu môn.
10.11 Nghĩa vụ điều tra, quyền đòi khắc phục và sửa chữa
Cá nhân đã bị tra tấn và ngược đãi khác có quyền đòi được khắc phục và sửa chữa. Các quốc gia phải đảm bảo rằng mọi tố cáo về tra tấn hoặc ngược đãi phải được điều tra kịp thời , khách quan, độc lập và kỹ lưỡng, các nạn nhân được khắc phục hiệu quả và nhận được sửa chữa, và rằng những người có trách nhiệm phải bị đưa công lý.
Các quốc gia phải cung cấp cơ chế khiếu nại tuân thủ các quyền có biện pháp khắc phục hiệu quả. Kể cả khi không có khiếu nại của nạn nhân, phải tiến hành điều tra khi có căn cứ hợp lý để tin rằng một hành động tra tấn hoặc ngược đãi khác có thể đã diễn ra. Thất bại của nhà nước trong việc điều tra cáo buộc tra tấn hoặc ngược đãi khác là vi phạm quyền có biện pháp khắc phục hiệu quả và quyền không bị tra tấn hay ngược đãi khác .
Nạn nhân và luật sư của họ phải có quyền truy cập vào tất cả các thông tin có liên quan và tham dự bất kỳ buổi điều trần liên quan đến cáo buộc. Họ có quyền trình bày bằng chứng. Nạn nhân và nhân chứng phải được bảo vệ chống lại bất kỳ sự trừng phạt hoặc đe dọa, như là kết quả của việc khiếu nại.
Bất cứ ai có khả năng liên quan đến các hành vi tra tấn hoặc ngược đãi khác phải được loại bỏ ở bất kỳ vị trí kiểm soát hoặc có quyền lực đối với người khiếu nại, người làm chứng và các nhà điều tra. Nhân viên nhà nước bị nghi ngờ tra tấn hoặc ngược đãi khác nên bị đình chỉ nhiệm vụ hoạt động trong thời gian điều tra.
Điều tra nên bao gồm kiểm tra y tế (xem phần 4 ở trên) xác định rằng một cá nhân có chấn thương mà hoàn toàn bình thường tại thời điểm bị bắt, có nghĩa là được giả định là bị ngược đãi trong tù.
Một người đã bị tra tấn hoặc ngược đãi khác được quyền sửa chữa, bất kể những người chịu trách nhiệm đã được xác định và đưa ra công lý.
Sửa chữa nên bao gồm bồi thường, phục hồi chức năng, bao gồm chăm sóc y tế, tâm lý và dịch vụ xã hội và pháp lý, sự hài lòng, và sự bảo đảm không lặp lại. Bồi thường nhà nước phải đủ khả năng đầy đủ bồi thường cho nạn nhân; bồi thường nên được cân đối với hành vi vi phạm phải chịu đựng.
Nghĩa vụ của nhà nước để đảm bảo quyền được khắc phục không chỉ được thể hiện ở việc nạn nhân được bồi thường. Nhà nước cũng phải bảo đảm các điều tra có khả năng dẫn đến việc xác định và đưa ra trước công lý của những người có trách nhiệm, những người sẽ nhận hình phạt tương xứng với mức độ nghiêm trọng của vi phạm.
Nhà nước không được ân xá, miễn trừ hoặc các biện pháp tương tự cho những cá nhân thực hiện việc tra tấn và các hình thức ngược đãi.
(Xem Chương 11 phần 3- Quyền tiếp cận bình đẳng với các tòa án và Chương 17- Loại trừ các bằng chứng thu được từ vi phạm các tiêu chuẩn quốc tế).
Hết Chương 10
Đón đọc Chương 11: Quyền bình đẳng trước pháp luật và tòa án