Bản dịch của Vũ Quốc Ngữ
(Defend the Defenders)
Nguồn: Amnesty International
27.5 Những lựa chọn thay thế cho thủ tục tố tụng tư pháp chính thức
27.6 Việc tiến hành các thủ tục tố tụng chống lại vị thành niên
27.6.1 Bắt giữ
27.6.2 Thông báo cho cha mẹ và sự tham gia của họ trong vụ án
27.6.3 Hỗ trợ pháp lý và hỗ trợ khác
27.6.4 Nhiệm vụ cụ thể để chống lại việc tự buộc tội
27.6.5 Quyền được thông tin về cáo buộc và các quyền
27.6.6 Quyền được lắng nghe
27.6.7 Giam giữ trước khi xét xử
27.6.8 Việt xét xử được tiến hành một cách nhanh nhất có thể
27.6.9 Việc bảo mật trong quá trình tố tụng
27.6.10 Thông báo về quyết định
27.6.11 Phúc thẩm
27.7 Giải quyết các trường hợp
27.7.1 Việc cấm giam giữ trẻ em cùng với người lớn
27.7.2 Các giải pháp thay thế cho việc tước quyền tự do
27.7.3 Những hình phạt bị cấm
27.8 Nạn nhân và nhân chứng trẻ em
==============
27.5 Những thay thế cho trình tự tố tụng chính thức
Các quốc gia cần xây dựng và áp dụng một loạt những biện pháp để đối phó với trẻ em vi phạm pháp luật theo những cách mà không dùng đến thủ tục tố tụng tư pháp.
Các biện pháp này, thường được gọi là chương trình chuyển hướng, phải đảm bảo đầy đủ các quyền con người của trẻ em và biện pháp bảo vệ pháp lý, bao gồm cả quyền được trợ giúp pháp lý ở mọi giai đoạn của quá trình.
Ủy ban Nhân quyền khuyến cáo các biện pháp như hòa giải giữa thủ phạm và nạn nhân, đối thoại với gia đình của thủ phạm, tư vấn, dịch vụ cộng đồng hoặc các chương trình giáo dục.
Chương trình chuyển hướng chỉ nên được sử dụng khi đảm bảo lợi ích tốt nhất của trẻ em, bao gồm tái hòa nhập của trẻ. Các biện pháp này đòi hỏi phải có sự đồng ý tự do và tự nguyện của trẻ, dựa trên thông tin về bản chất, nội dung và thời gian áp dụng, và hậu quả của việc không hợp tác hoặc hoàn thành các biện pháp.
Sau khi hoàn thành, chuyển hướng nên kết quả trong một đóng cửa rõ ràng và cuối cùng của vụ án. Chuyển hướng không nên kết quả trong một hồ sơ tội phạm, và một đứa trẻ hoàn thành chuyển hướng không nên được coi là có một tiền án hình sự.
27.6 Việc tiến hành các thủ tục tố tụng chống lại vị thành niên
Trẻ em được hưởng tất cả các đảm bảo xét xử công bằng và bảo vệ được áp dụng cho người lớn, ngoài ra còn được chăm sóc và bảo vệ đặc biệt.
Quyền tham gia tố tụng và được lắng nghe, tính bảo mật của thông tin liên lạc giữa trẻ em và những người trợ giúp pháp lý, và quyền xét xử công bằng khác có thể dễ dàng bị bỏ qua trong nhiều trường hợp liên quan đến trẻ em hơn người lớn trong các phiên xét xử. Các tòa án, công tố viên, cảnh sát, và những người khác trong hệ thống tư pháp vị thành niên phải áp dụng các biện pháp đặc biệt để bảo vệ quyền xét xử công bằng của trẻ em.
Trẻ em vi phạm pháp luật phải được đảm bảo xét xử bởi một tòa án có đủ thẩm quyền, độc lập và vô tư. (Xem Chương 12- Quyền được xét xử bởi một tòa án đủ thẩm quyền, độc lập và vô tư được thành lập theo pháp luật.)
Tòa án châu Âu cho rằng khi thẩm phán cùng tiến hành điều tra sơ bộ, chỉ đạo quá trình thu thập bằng chứng, và sau đó chủ trì phiên tòa tại tòa án danh cho trẻ vị thành niên, thì tính bảo đảm độc lập và không thiên vị của tòa án bị vi phạm.
Thiết lập và tiến hành các thủ tục tố tụng phải tính đến độ tuổi và sự trưởng thành của trẻ, năng lực trí tuệ và tình cảm và cho phép trẻ tham gia một cách tự do.
Ủy ban về quyền trẻ em đã tuyên bố rằng một đứa trẻ không thể tham gia vào thủ tục tố tụng và thực hiện hiệu quả quyền được lắng nghe ở nơi môi trường đe dọa, thù địch, không nhạy cảm hoặc không phù hợp với lứa tuổi: Các trình tự phải dễ tiếp cận và thích hợp với trẻ em. Cần cung cấp thông tin cho trẻ em theo một cách thân thiện, hỗ trợ tư pháp đầy đủ, đội ngũ được đào tạo bài bài, thiết kế của phòng xử án, trang phục của thẩm phán và luật sư, màn hình đẹp mắt và phòng chờ riêng biệt.
Tòa án châu Âu cho rằng một đứa trẻ 11 tuổi bị xét xử bởi một tòa án dành cho người trưởng thành có sự chứng kiến của công chúng thì đứa trẻ đó không thể bào chữa hiệu quả. Tòa án này cho rằng việc thay đổi các thủ tục tố tụng liên quan đến độ tuổi của bị cáo, chẳng hạn như giải lao thường xuyên, là không đủ để đảm bảo một phiên tòa công bằng.
Chăm sóc đặc biệt phải được thực hiện để đảm bảo rằng việc tiến hành các thủ tục tố tụng không có phân biệt đối xử nào, bao gồm cả định kiến giới.
Một đứa trẻ không hiểu hay không nói được ngôn ngữ sử dụng trong hệ thống tư pháp dành cho trẻ vị thành niên có quyền nhận trợ giúp miễn phí của một thông dịch viên, không nên chỉ giới hạn ở những phiên tòa xét xử mà cũng nên có sẵn ở tất cả các giai đoạn của quá trình tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. Điều quan trọng là các thông dịch viên phải được đào tạo để làm việc với trẻ em, bởi vì trẻ em sử dụng ngôn ngữ và sự hiểu biết về tiếng mẹ đẻ của họ có thể khác so với người lớn. (Xem Chương 23)
27.6.1 Bắt giữ
Việc bắt giữ một đứa trẻ phải là một biện pháp cuối cùng. Việc tước quyền tự do của một đứa trẻ nên được tiến hành trong thời gian thích hợp ngắn nhất.
Bất kỳ đứa trẻ bị bắt và bị tước mất tự do phải được đưa ra trước một cơ quan có thẩm quyền trong vòng 24 giờ để kiểm tra tính hợp pháp của bị giam giữ.
Các nguyên tắc về công bằng xét xử ở châu Phi kêu gọi trả tự do cho trẻ em trong vòng 48 giờ sau khi bị bắt.
Tòa án châu Âu thấy rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã vi phạm quyền tự do và an ninh của một số trẻ em 16 tuổi, những người đã bị một đơn vị cảnh sát giam giữ trong ba ngày và chín tiếng đồng hồ trước khi được tiếp cận với một luật sư hoặc được đưa ra trước một thẩm phán. Trong thời gian bị giam giữ này, họ bị tra vấn về việc tham gia vào các hoạt động liên quan đến khủng bố.
27.6.2 Thông báo cho cha mẹ và sự tham gia của họ trong vụ án
Cha mẹ, người giám hộ hoặc người thân cần được thông báo về vụ bắt giữ. Cơ quan giam giữ có trách nhiệm thực hiện các biện pháp để đảm bảo rằng cha mẹ hoặc người giám hộ nhận được thông báo kịp thời về sự bắt bớ của con em mình.
Cha mẹ hoặc người giám hộ phải có mặt ở tất cả các giai đoạn tố tụng, kể cả trong thời gian thẩm vấn, trừ khi sự hiện diện của họ không phải là lợi ích tốt nhất của trẻ. Trẻ em có thể tham khảo ý kiến một cách tự do và bí mật với cha mẹ hoặc người giám hộ cũng như tư vấn pháp lý.
Ủy ban về quyền trẻ em khuyến cáo rằng luật pháp nên cho phép sự tham gia tối đa có thể của cha mẹ hoặc người giám hộ.
27.6.3 Trợ giúp pháp lý và các trợ giúp khác
Trẻ em vi phạm pháp luật có quyền nhận hỗ trợ pháp lý và hỗ trợ khác ở tất cả các giai đoạn của quá trình, kể cả trong thời gian thẩm vấn của cảnh sát.
Theo Công ước về Quyền trẻ em, trẻ em bị tước đoạt tự do được quyền nhận trợ giúp pháp lý và các hỗ trợ khác ngay lập tức. Công ước về Quyền trẻ em đảm bảo trẻ em chưa bị tước mất tự do nhưng bị nghi ngờ thực hiện các hành vi phạm tội, có quyền nhận trợ giúp pháp lý và các hỗ trợ phù hợp khác trong việc chuẩn bị và bào chữa. Các tiêu chuẩn cho phép trẻ em nhận được sự trợ giúp pháp lý của một luật sư. (Xem Chương 3 và 20 về quyền tư vấn)
Trẻ em nên được tiếp cận với trợ giúp pháp lý theo các điều kiện giống như người trưởng thành, hoặc với các điều kiện khoan dung hơn. Các lợi ích tốt nhất của trẻ em phải là mối quan tâm chính trong việc cung cấp các trợ giúp pháp lý cho trẻ em. Trẻ em nên được ưu tiên nhận trợ giúp pháp lý, nhất là những trẻ em bị giam giữ. Sự trợ giúp pháp lý này nên dễ tiếp cận, thích hợp với độ tuổi, đa ngành, hiệu quả và đáp ứng nhu cầu pháp lý và xã hội cụ thể của trẻ em. Các quốc gia cần thực hiện các biện pháp để đảm bảo rằng luật sư nữ có mặt ở khắp nơi trong toàn quốc để cung cấp trợ giúp pháp lý cho các bé gái.
Trẻ em nên luôn luôn được miễn các biện pháp kiểm tra trong các quốc gia sử dụng biện pháp kiểm tra để xác định điều kiện nhận trợ giúp pháp lý. Trợ giúp pháp lý cho trẻ em nên được miễn phí.
Ủy ban chống tra tấn đã chỉ trích thực tế ở nhiều quốc gia trẻ vị thành niên bị cảnh sát thẩm vấn mà không có người giám hộ hoặc luật sư, và trong nhiều trường hợp sử dụng các biện pháp bất hợp pháp, bao gồm đe dọa, hăm dọa và lạm dụng thể chất. Ủy ban này kêu gọi cho phép trẻ em được nhận ngay trợ giúp pháp lý của một luật sư độc lập, bác sỹ độc lập và một thành viên trong gia đình ngay từ khi chúng bị giam giữ.
Tòa án châu Âu phát hiện ra rằng việc thẩm vấn một trẻ em 15 tuổi mà không có sự hiện diện của luật sư và việc nhà nước không cho phép đứa trẻ tiếp cận luật sư trong giai đoạn đầu của vụ án, vi phạm quyền được xét xử công bằng của cậu bé, vì độ tuổi của cậu bé này, nhà nước không nên cho rằng cậu bé hiểu rõ quyền được tìm trợ giúp pháp lý hoặc nhận thức được hậu quả nếu không có trợ giúp pháp lý. Tòa án này cũng thấy rằng vì sự thất bại của luật sư trong việc bảo vệ thân chủ một cách hợp lý, kết hợp với một số yếu tố khác như độ tuổi của đứa trẻ và độ nghiêm trọng của cáo buộc, tòa án cần phải xem xét việc cung cấp hỗ trợ pháp lý ngay lập tức cho bị cáo.
Tất cả thông tin liên lạc bằng văn bản và bằng miệng giữa trẻ em và tư vấn pháp lý của họ sẽ diễn ra trong điều kiện bảo đảm và tôn trọng bí mật.
Ngoài sự hỗ trợ của luật sư, trẻ em bị giam giữ phải có quyền tiếp cận bác sĩ. Nhân viên xã hội, và những người hỗ trợ cho trẻ em liên quan đến tố tụng hình sự, phải qua được đào tạo để làm việc với trẻ em vi phạm pháp luật.
27.6.4 Nhiệm vụ cụ thể để chống lại việc tự buộc tội
Các quốc gia phải có các biện pháp đặc biệt để đảm bảo quyền của trẻ em không bị ép buộc nhận tội hoặc tự buộc tội họ. Những điều cấm chống lại cưỡng chế và ép buộc nên được hiểu một cách rộng rãi; không chỉ giới hạn việc cấm sử dụng vũ lực (Xem Chương 16). Trẻ em có thể bị dẫn dắt để thú nhận hoặc buộc tội mình vì tuổi tác và tình trạng phát triển, tước quyền tự do, sự kéo dài của quá trình thẩm vấn, sự thiếu hiểu biết, sợ những hậu quả không biết hoặc tù, hay lời hứa được áp dụng các biện pháp trừng phạt nhẹ hơn hoặc được trả tự do.
Một đứa trẻ không nên bị thẩm vấn, trừ khi có mặt một luật sư, và cha/mẹ hoặc người giám hộ. Trong số những thứ khác, sự hiện diện của luật sư và cha/mẹ hoặc người giám hộ có thể giúp ngăn chặn việc thú tội do bị cưỡng chế. (Xem Chương 3 phần 2 và Chương 9 phần 2- Quyền tư vấn trong quá trình thẩm vấn).
Tòa án châu Âu cho rằng chỉ cảnh báo một nghi can tuổi vị thành niên về quyền giữ im lặng, và sau đó tiến hành một cuộc thẩm vấn trong trường hợp không có người giám hộ và không thông báo cho nghi can quyền được nhận trợ giúp pháp lý, không đủ để bảo vệ quyền giữ im lặng.
Liên Mỹ Tòa án đã đưa ra khả năng rằng Công ước châu Mỹ có thể ngăn cản các quốc gia dựa vào những lời thú nhận của trẻ em về hành vi phạm pháp.
Các biện pháp bảo vệ khác chống lại cưỡng chế tự buộc tội bao gồm giám sát độc lập các phương pháp thẩm vấn để đảm bảo rằng các bằng chứng là tự nguyện và không bị ép buộc, cho tổng thể của hoàn cảnh, và đáng tin cậy. Toà án phải xem xét độ tuổi của trẻ em cũng như thời hạn tạm giữ và thẩm vấn và sự hiện diện của đại diện pháp luật hoặc cha mẹ hoặc người giám hộ trong quá trình thẩm vấn. Hồ sơ về các buổi thẩm vấn nên được ghi lại đầy đủ.
Ghi âm tất cả các cuộc thẩm vấn nghi phạm (người lớn cũng như trẻ em) là yêu cầu của một số tiêu chuẩn và được khuyến khích bởi một loạt các cơ quan về quyền con người (xem Chương 9 phần 6 – Biên bản quá trình thẩm vấn, bao gồm ghi âm).
27.6.5 Quyền được thông tin về cáo buộc và các quyền của nghi phạm
Trẻ em phải được kịp thời thông báo về quyền của họ và cáo buộc chống lại họ. Cha mẹ cũng nên được thông báo. Thông tin về cáo buộc và quyền phải được tiến hành theo cách phù hợp với lứa tuổi và sự trưởng thành của trẻ.
Các quyền của trẻ em được thông tin về bất kỳ cáo buộc nào bằng một ngôn ngữ mà họ hiểu và cũng có thể yêu cầu “dịch” ngôn ngữ pháp lý chính thức thường được sử dụng trong các trường hợp tội phạm để trẻ em có thể hiểu được. Cung cấp cho trẻ em một tài liệu chính thức là không đủ: một lời giải thích bằng miệng có thể là cần thiết. Đây là trách nhiệm của các cơ quan để đảm bảo rằng trẻ em hiểu về từng cáo buộc mà chúng phải đối mặt. (Xem Chương 2 phần 3,4 và Chương 8 phần 4)
27.6.6 Quyền được lắng nghe
Trẻ em có quyền bày tỏ quan điểm của họ một cách tự do về tất cả các vấn đề có ảnh hưởng đến chúng và được lắng nghe, hoặc trực tiếp hoặc thông qua đại diện, trong bất kỳ thủ tục tố tụng tư pháp hoặc hành chính.
Vì vậy, để trẻ em có thể thực hiện quyền này một cách hiệu quả, chúng phải được thông báo về các vấn đề, lựa chọn và quyết định có thể được thực hiện và hậu quả của việc đó bởi những người có trách nhiệm nghe họ và cha mẹ hoặc người giám hộ.
Luật sư và các đại diện khác nên thông báo cho trẻ em về quyền của chúng để xem xét, hoặc đã kiểm tra, các nhân chứng (xem Chương 22). Trẻ em phải được phép bày tỏ quan điểm của chúng về sự hiện diện và kiểm tra của các nhân chứng.
Quan điểm của trẻ em phải được đánh giá phù hợp với lứa tuổi và sự trưởng thành của chúng. Vì quan điểm của một đứa trẻ được xác định không chỉ theo độ tuổi, nó phải được đánh giá trên cơ sở từng trường hợp cụ thể. Theo Ủy ban về quyền trẻ em thì “thông tin, kinh nghiệm, môi trường, mong đợi của xã hội và văn hóa, và mức hỗ trợ tất cả góp phần vào sự phát triển của năng lực của một đứa trẻ để tạo thành một quan điểm.”
Quyền của trẻ em được lắng nghe phải được thực hiện đầy đủ trong tất cả các giai đoạn của quá trình tư pháp: từ giai đoạn trước phiên tòa đứa trẻ có quyền giữ im lặng, quyền được lắng nghe bởi cảnh sát, công tố viên và thẩm phán điều tra, nếu có. Các quyền này được áp dụng trong suốt quá trình, bao gồm xét xử, hòa giải, kết án, kháng cáo và thực hiện các biện pháp áp đặt.
Nếu quyền của trẻ em được lắng nghe bị vi phạm trong thủ tục tố tụng tư pháp hoặc hành chính, trẻ em phải có quyền kháng cáo và khiếu nại các biện pháp khắc phục.
27.6.7 Giam giữ trước xét xử
Tước quyền tự do của một đứa trẻ, kể cả trước phiên tòa, phải là một biện pháp cuối cùng và thực hiện trong thời gian thích hợp ngắn nhất. Giải pháp thay thế tạm giam phải có sẵn và được khai thác triệt để.
Đại hội đồng LHQ và Ủy ban Nhân quyền đã kêu gọi các quốc gia hạn chế giam giữ trẻ em trước khi xét xử.
Tòa án châu Âu cho rằng việc giam giữ kéo dài một cá nhân (dưới 18 tuổi khi thực hiện hành vi phạm tội theo cáo buộc) trước khi xét xử trong các nhà tù dành cho người lớn vi phạm Công ước Châu Âu, bao gồm cấm đối xử vô nhân đạo và hạ nhục.
Trong những trường hợp đặc biệt khi có quyết định tạm giam trước phiên tòa một trẻ vị thành niên, quyết định này phải bị xem xét.
Các quốc gia cũng phải có luật xem xét sự cần thiết và tính phù hợp của việc giam giữ trẻ vị thành niên trước phiên tòa, tốt nhất là xem xét mỗi hai tuần. (Xem Chương 6 phần 3)
Trẻ em bị tước quyền tự do có quyền thách thức tính hợp pháp của việc bị giam giữ trước phiên tòa trước một tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền, độc lập và khách quan khác và có quyền ra quyết định nhanh chóng trên bất kỳ thách thức nào. Trẻ em có quyền được hỗ trợ bởi luật sư cho mục đích này. (Xem Chương 6)
Ủy ban về quyền trẻ em đã tuyên bố rằng phán quyết về những thách thức như vậy phải được đưa ra càng sớm càng tốt, và trong mọi trường hợp không muộn hơn hai tuần sau khi thách thức được thực hiện.
Cũng giống như người lớn, thời gian giới hạn cho phép để hoàn thành quá trình tố tụng hình sự thậm chí còn ngắn hơn khi trẻ em bị tước đoạt tự do. (Xem Chương 7)
27.6.8 Tiến hành xét xử nhanh nhất có thể
Trẻ em phải đối mặt với tố tụng hình sự có quyền được đưa ra xét xử một cách nhanh nhất có thể, và các quyết định tố tụng vị thành niên cần được thực hiện không chậm trễ. Thời gian giữa khởi tố và quyết định cuối cùng của tòa án cần phải càng ngắn càng tốt. Thời gian kéo dài lâu hơn thì nguy cơ phản ứng mất tác động mong muốn của mình, và càng có nhiều đứa trẻ sẽ bị kỳ thị.
Khung thời gian để kết thúc các vụ án chống lại trẻ em cần được ngắn hơn nhiều so với người trưởng thành. Tuy nhiên, khung thời gian phải tôn trọng quyền của trẻ em, bao gồm đủ thời gian và cơ sở vật chất để chuẩn bị và trình bày bào chữa.
Ủy ban về quyền trẻ em đòi hỏi đưa ra một quyết định cuối cùng về vụ án không muộn hơn sáu tháng sau khi vụ án được khởi tố.
(Xem Chương 8.1, thời gian và cơ sở vật chất phù hợp để chuẩn bị một bảo vệ, Chương 7 bên phải bị giam giữ ra xét xử trong một thời gian hợp lý, và Chương 19 về quyền được xét xử không chậm trễ.)
27.6.9 Bảo mật trong quá trình tố tụng
Trẻ em có quyền được tôn trọng sự riêng tư của chúng ở tất cả các giai đoạn tố tụng hình sự.
Điều này bao gồm trong quá trình tiếp xúc đầu tiên của một đứa trẻ với cán bộ thực thi pháp luật.
Thông tin dẫn tới việc xác định một đứa trẻ là nghi phạm hoặc bị cáo buộc đã phạm tội hình sự không nên được công khai.
Để bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em, tòa án và các cơ quan khác nên tổ chức các phiên điều trần kín. Các trường hợp ngoại lệ phải được quy định trong pháp luật. Hiến chương châu Phi về quyền của trẻ em đòi hỏi các quốc gia ngăn cấm báo chí và công chúng tham dự phiên xét xử trẻ em. Ủy ban về quyền trẻ em đã nhấn mạnh rằng quyền riêng tư yêu cầu tất cả các chuyên gia tham gia vào việc thực hiện các biện pháp của tòa án hoặc cơ quan khác có thẩm quyền “bảo mật tất cả các thông tin mà có thể dẫn đến việc xác định danh tính một đứa trẻ trong tất cả các liên lạc bên ngoài của họ”.
Các hồ sơ của trẻ vị thành niên phạm tội cần phải được giữ bí mật. Hồ sơ của trẻ vị thành niên không nên được sử dụng trong thủ tục tố tụng của người người trưởng thành trong các trường hợp tiếp theo liên quan đến cùng một người phạm tội và không nên được sử dụng để tăng cường hình phạt trong bất kỳ thủ tục tố tụng của người trưởng thành. Tên của trẻ vị thành niên cần được xóa bỏ khỏi các hồ sơ hình sự khi trẻ đạt 18 tuổi.
Không được công bố công khai thông tin có thể dẫn đến việc xác định danh tính một đứa trẻ đang có vấn đề với pháp luật, để đề phòng bị kỳ thị và ảnh hưởng đến khả năng của đứa trẻ trong việc học hành, tìm việc làm và nhà ở, hoặc cho lý do an toàn của đứa trẻ. Sự riêng tư và dữ liệu cá nhân của một đứa trẻ tham gia vào thủ tục tố tụng tư pháp hoặc không tư pháp và các can thiệp khác cần được bảo mật ở tất cả các giai đoạn, và việc bảo mật như vậy cần được đảm bảo bằng pháp luật.
27.6.10 Thông báo quyết định
Quyết định của tòa án phải được truyền đạt theo một cách để bảo mật sự riêng tư của trẻ vị thành niên và đứa trẻ có thể hiểu được. (Xem Chương 24 – Kết án và Chương 25 phần 1- Trừng phạt). Vì trẻ em có quyền có quan điểm về quyết định của tòa, những người ra quyết định phải thông báo cho đứa trẻ về kết quả của quá trình này và giải thích quan điểm của mình được xem xét như thế nào.
27.6.11 Kháng cáo
Trẻ vị thành niên, bị kết tội vi phạm luật pháp, có quyền kháng cáo. Ủy ban về quyền trẻ em đã lưu ý rằng quyền khiếu nại không giới hạn trong phần lớn những trường hợp nghiêm trọng nhất và đã kêu gọi các quốc gia xóa bỏ những hạn chế về quyền này. (Xem Chương 26)
27.7 Giải quyết các trường hợp
Đối với trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật, nhà nước phải có những nỗ lực đáng kể để giúp chúng tái hòa nhập cộng đồng và đóng một vai trò xây dựng và sản xuất trong xã hội.
Hình phạt không chỉ phải tương xứng với hoàn cảnh và mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội, nhưng cũng cần tính đến độ tuổi, tội nhẹ hơn, hoàn cảnh và nhu cầu của trẻ.
Sự trừng phạt nghiêm không phù hợp với các nguyên tắc hàng đầu cho tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. Sự báo thù không phải là một yếu tố thích hợp trong một hệ thống tư pháp dành cho trẻ vị thành niên.
Tước quyền tự do phải là một phương sách cuối cùng. Biện pháp tước quyền tự do nên được áp dụng hạn chế trong một khoảng thời gian ngắn nhất có thể. Mục đích việc tước quyền tự do mang mục đích cải tạo tái hòa nhập cộng đồng.
phục hồi chức năng.
Điều kiện giam giữ phải phù hợp với độ tuổi của trẻ em và tình trạng pháp lý. Nếu bị tước mất tự do, trẻ em phải được giam giữ một nơi riêng biệt với nơi giam giữ người trưởng thành.
Các biện pháp thay thế, bao gồm cả dẫn dòng và công lý phục hồi, cần được khuyến khích.
27.7.1 Cấm giam giữ trẻ em trong nhà tù cùng với người trưởng thành
Trẻ em bị tước quyền tự do phải được giam giữ riêng biệt với tù trưởng thành ở mọi thời điểm, kể cả sau khi bị bắt giữ, trong thời gian chờ xét xử hoặc đang chấp hành một bản án, trừ trường hợp đặc biệt khi việc giam giữ riêng biệt trái với lợi ích tốt nhất của trẻ. Như Ủy ban về quyền trẻ em nhấn mạnh “việc giam giữ trẻ em trong nhà tù của người trưởng thành ảnh hưởng xấu đến sự an toàn của trẻ cũng như khả năng tái hòa nhập cộng đồng.
Trong những trường hợp ngoại lệ giam giữ trẻ em chung với người trưởng thành vì lợi ích của trẻ, phải được suy xét thật kỹ. Ủy ban về quyền trẻ em cảnh báo rằng “lợi ích tốt nhất của trẻ không đồng nghĩa với sự tiện lợi của nhà nước. Ủy ban châu Âu về ngăn ngừa tra tấn lưu ý rằng “có thể có trường hợp ngoại lệ (ví dụ như trẻ em và cha mẹ bị giam giữ chung trong trại tị nạn của người nhập cư), trong đó nó rõ ràng là vì lợi ích tốt nhất của người chưa thành niên không thể tách rời khỏi người lớn trưởng thành. Tuy nhiên, giam giữ người chưa thành niên và người trưởng thành không có quan hệ thân thích chắc chắn sẽ mang lại khả năng đứa trẻ bị thống trị và khai thác.
Ủy ban Nhân quyền đã cho rằng việc giam giữ trẻ em với người lớn vi phạm cả Điều 10 của ICCPR về tước quyền tự do và quyền của trẻ em được hưởng các biện pháp đặc biệt bảo vệ, đảm bảo tại Điều 24.
Ủy ban liên Mỹ cho rằng việc giam giữ chung trẻ em và người trưởng thành trong các cơ sở đặc biệt vi phạm Công ước châu Mỹ.
Tuân thủ việc cấm giam giữ trẻ với người lớn và trong thực hiện các mục tiêu của tư pháp dành cho trẻ vị thành niên, các quốc gia cần xây dựng cơ sở vật chất riêng biệt cho trẻ em bị tước đoạt tự do, trong đó bao gồm nhân sự đặc biệt lấy trẻ làm trung tâm, chính sách và thực tiễn.
27.7.2 Giải pháp thay thế việc tước quyền tự do
Các quốc gia phải đảm bảo rằng có một loạt các lựa chọn thay thế để giam giữ hoặc chăm sóc trẻ em vi phạm pháp luật hình sự. Những lựa chọn thay thế nên bao gồm chăm sóc, hướng dẫn và giám sát, tư vấn, quản chế, giám sát cộng đồng, trung tâm báo cáo hàng ngày, chăm sóc nuôi dưỡng, chương trình giáo dục và đào tạo, và các lựa chọn thay thế khác để chăm sóc về thể chế. Các biện pháp (được gọi là các khuynh hướng) nên nhằm mục đích để đảm bảo rằng trẻ em được đối xử một cách thích hợp với tình trạng của chúng, và tương ứng với hoàn cảnh và tội mà chúng đã phạm phải.
Bởi vì tái hòa nhập vào xã hội là mục đích của hệ thống tư pháp, Ủy ban về quyền trẻ em đã cảnh báo chống lại các hành động mà có thể cản trở sự tham gia đầy đủ của trẻ em trong cộng đồng, như kỳ thị, cô lập xã hội hoặc sự công khai mang tính tiêu cực.
27.7.3 Những hình phạt bị cấm
Án tử hình và các bản án tù chung thân không có khả năng ân xá (hoặc tạm tha) có thể không được áp dụng cho hành vi phạm tội của những người dưới 18 tuổi tại thời điểm tội phạm.
Việc cấm các bản án đó là tuyệt đối: Công ước về Quyền trẻ em cấm áp dụng các hình phạt đó cho “hành vi phạm tội do người dưới mười tám tuổi,” một công thức áp dụng cho cả các quốc gia quy định độ tuổi trưởng thành sớm hơn.
ICCPR không cho phép vi phạm điều cấm áp dụng hình phạt án tử hình cho người dưới 18 tuổi tại thời điểm phạm tội. Ngoài ra, Ủy ban Nhân quyền và Ủy ban liên Mỹ cho rằng việc cấm tử hình trẻ em là bắt buộc trong luật pháp quốc tế, bắt buộc đối với tất cả các nước và không cho phép miễn tuân thủ.
Sự khẳng định của một số quốc gia rằng họ là phù hợp với luật pháp quốc tế nếu họ trì hoãn tử hình cho đến khi một người chưa thành niên bước sang tuổi 18 là không phù hợp với luật pháp quốc tế. Luật pháp quốc tế quy định rõ ràng là tuổi của cá nhân tại thời điểm xảy ra tội phạm có tính quyết định, chứ không phải tuổi khi xét xử, kết án hay thực hiện các bản án.
Điều 7 của Điều lệ Ả Rập dường như cho phép một ngoại lệ cho lệnh cấm này nếu được phép của pháp luật có hiệu lực tại thời điểm xảy ra tội phạm. Tuy nhiên, tất cả các thành viên của Điều lệ Ả Rập đều bị cấm áp dụng án tử hình cho bất cứ ai dưới 18 tuổi khi phạm tội, vì họ cũng là thành viên của Công ước bảo vệ quyền trẻ em.
Nếu có nghi ngờ về việc liệu một cá nhân là dưới 18 tuổi tại thời điểm tội phạm, cá nhân này phải được coi là một đứa trẻ, trừ khi bên công tố chứng minh ngược lại.
Việc áp dụng tù chung thân mà có khả năng ân xá cho cá nhân dưới 18 tuổi tại thời điểm tội phạm bị cấm. Ngoài ra, Ủy ban về quyền trẻ em đã quan sát thấy rằng tất cả các hình thức tù chung thân của một đứa trẻ, ngay cả khi được hưởng xem xét định kỳ và khả năng trả tự do, làm khó cho việc thực thi nhữn mục tiêu của tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. Những mục tiêu này bao gồm trả tự do, tái hòa nhập, và khả năng đảm nhận một vai trò xây dựng trong xã hội, đạt được thông qua giáo dục, điều trị và chăm sóc. Theo đó, Ủy ban khuyến khích bãi bỏ tất cả các hình thức tù chung thân cho hành vi phạm tội do người dưới 18 tuổi. Liên Mỹ Tòa án đã cho rằng tù chung thân cho tội phạm trước 18 tuổi không phù hợp với mục đích của tái hòa nhập xã hội của trẻ em và vi phạm Công ước châu Mỹ.
Ủy ban về xóa bỏ phân biệt chủng tộc đã kết luận rằng việc thực hành ở Mỹ kết án chung thân không có khả năng ân xá một người trẻ, kể cả trẻ em, vi phạm quyền được đối xử bình đẳng trước tòa án, lưu ý rằng thực hành này có ảnh hưởng tiêu cực không tương xứng với chủng tộc thiểu số và người da màu.
Nhục hình cũng bị cấm áp dụng cho cả người trưởng thành và trẻ em. Hình phạt này vi phạm việc cấm tra tấn và đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc làm nhục và không phù hợp với mục đích của tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. (Xem thêm Chương 25 phần 5- Cấm nhục hình)
Các bản án khác có thể coi là tàn bạo, vô nhân đạo hay hạ nhục cũng bị cấm. (Xem Chương 25 về xử phạt)
Đại hội đồng Liên Hợp Quốc và Hội đồng Nhân quyền, cũng như tiền thân của Ủy ban Nhân quyền, đã nhiều lần kêu gọi các quốc gia không bắt trẻ em đang bị giam giữ phải lao động cưỡng bức.
27.8 Nạn nhân và nhân chứng là trẻ em
Việc đối xử với cho trẻ em là nạn nhân của tội phạm hay nhân chứng trong tố tụng hình sự phải phù hợp với các quyền của trẻ em được lắng nghe và trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của trẻ em. (Xem Chương 22 phần 4- Quyền của nạn nhân và các nhân chứng và Chương 22 phần 4 mục 1- Nhân chứng và nạn nhân là trẻ em của bạo lực trên cơ sở giới.)
Hết Chương 27
Đón đọc Chương 28: Những trường hợp án tử hình
Xem các chương trước tại đây
Height Insoles: Hi, I do believe this is an excellent site. I stumbledupon …
http://fishinglovers.net: Appreciate you sharing, great post.Thanks Again. Keep writi…
Achilles Pain causes: Every weekend i used to pay a quick visit this site, as i w…
October 5, 2014
Trình tự Xét xử công minh (28)- Phần 3: Những trường hợp đặc biệt – Chương 27- Trẻ em (phần 2)
by Nhan Quyen • [Human Rights]
Bản dịch của Vũ Quốc Ngữ
(Defend the Defenders)
Nguồn: Amnesty International
27.6 Việc tiến hành các thủ tục tố tụng chống lại vị thành niên
27.6.1 Bắt giữ
27.6.2 Thông báo cho cha mẹ và sự tham gia của họ trong vụ án
27.6.3 Hỗ trợ pháp lý và hỗ trợ khác
27.6.4 Nhiệm vụ cụ thể để chống lại việc tự buộc tội
27.6.5 Quyền được thông tin về cáo buộc và các quyền
27.6.6 Quyền được lắng nghe
27.6.7 Giam giữ trước khi xét xử
27.6.8 Việt xét xử được tiến hành một cách nhanh nhất có thể
27.6.9 Việc bảo mật trong quá trình tố tụng
27.6.10 Thông báo về quyết định
27.6.11 Phúc thẩm
27.7 Giải quyết các trường hợp
27.7.1 Việc cấm giam giữ trẻ em cùng với người lớn
27.7.2 Các giải pháp thay thế cho việc tước quyền tự do
27.7.3 Những hình phạt bị cấm
27.8 Nạn nhân và nhân chứng trẻ em
==============
27.5 Những thay thế cho trình tự tố tụng chính thức
Các quốc gia cần xây dựng và áp dụng một loạt những biện pháp để đối phó với trẻ em vi phạm pháp luật theo những cách mà không dùng đến thủ tục tố tụng tư pháp.
Các biện pháp này, thường được gọi là chương trình chuyển hướng, phải đảm bảo đầy đủ các quyền con người của trẻ em và biện pháp bảo vệ pháp lý, bao gồm cả quyền được trợ giúp pháp lý ở mọi giai đoạn của quá trình.
Ủy ban Nhân quyền khuyến cáo các biện pháp như hòa giải giữa thủ phạm và nạn nhân, đối thoại với gia đình của thủ phạm, tư vấn, dịch vụ cộng đồng hoặc các chương trình giáo dục.
Chương trình chuyển hướng chỉ nên được sử dụng khi đảm bảo lợi ích tốt nhất của trẻ em, bao gồm tái hòa nhập của trẻ. Các biện pháp này đòi hỏi phải có sự đồng ý tự do và tự nguyện của trẻ, dựa trên thông tin về bản chất, nội dung và thời gian áp dụng, và hậu quả của việc không hợp tác hoặc hoàn thành các biện pháp.
Sau khi hoàn thành, chuyển hướng nên kết quả trong một đóng cửa rõ ràng và cuối cùng của vụ án. Chuyển hướng không nên kết quả trong một hồ sơ tội phạm, và một đứa trẻ hoàn thành chuyển hướng không nên được coi là có một tiền án hình sự.
27.6 Việc tiến hành các thủ tục tố tụng chống lại vị thành niên
Trẻ em được hưởng tất cả các đảm bảo xét xử công bằng và bảo vệ được áp dụng cho người lớn, ngoài ra còn được chăm sóc và bảo vệ đặc biệt.
Quyền tham gia tố tụng và được lắng nghe, tính bảo mật của thông tin liên lạc giữa trẻ em và những người trợ giúp pháp lý, và quyền xét xử công bằng khác có thể dễ dàng bị bỏ qua trong nhiều trường hợp liên quan đến trẻ em hơn người lớn trong các phiên xét xử. Các tòa án, công tố viên, cảnh sát, và những người khác trong hệ thống tư pháp vị thành niên phải áp dụng các biện pháp đặc biệt để bảo vệ quyền xét xử công bằng của trẻ em.
Trẻ em vi phạm pháp luật phải được đảm bảo xét xử bởi một tòa án có đủ thẩm quyền, độc lập và vô tư. (Xem Chương 12- Quyền được xét xử bởi một tòa án đủ thẩm quyền, độc lập và vô tư được thành lập theo pháp luật.)
Tòa án châu Âu cho rằng khi thẩm phán cùng tiến hành điều tra sơ bộ, chỉ đạo quá trình thu thập bằng chứng, và sau đó chủ trì phiên tòa tại tòa án danh cho trẻ vị thành niên, thì tính bảo đảm độc lập và không thiên vị của tòa án bị vi phạm.
Thiết lập và tiến hành các thủ tục tố tụng phải tính đến độ tuổi và sự trưởng thành của trẻ, năng lực trí tuệ và tình cảm và cho phép trẻ tham gia một cách tự do.
Ủy ban về quyền trẻ em đã tuyên bố rằng một đứa trẻ không thể tham gia vào thủ tục tố tụng và thực hiện hiệu quả quyền được lắng nghe ở nơi môi trường đe dọa, thù địch, không nhạy cảm hoặc không phù hợp với lứa tuổi: Các trình tự phải dễ tiếp cận và thích hợp với trẻ em. Cần cung cấp thông tin cho trẻ em theo một cách thân thiện, hỗ trợ tư pháp đầy đủ, đội ngũ được đào tạo bài bài, thiết kế của phòng xử án, trang phục của thẩm phán và luật sư, màn hình đẹp mắt và phòng chờ riêng biệt.
Tòa án châu Âu cho rằng một đứa trẻ 11 tuổi bị xét xử bởi một tòa án dành cho người trưởng thành có sự chứng kiến của công chúng thì đứa trẻ đó không thể bào chữa hiệu quả. Tòa án này cho rằng việc thay đổi các thủ tục tố tụng liên quan đến độ tuổi của bị cáo, chẳng hạn như giải lao thường xuyên, là không đủ để đảm bảo một phiên tòa công bằng.
Chăm sóc đặc biệt phải được thực hiện để đảm bảo rằng việc tiến hành các thủ tục tố tụng không có phân biệt đối xử nào, bao gồm cả định kiến giới.
Một đứa trẻ không hiểu hay không nói được ngôn ngữ sử dụng trong hệ thống tư pháp dành cho trẻ vị thành niên có quyền nhận trợ giúp miễn phí của một thông dịch viên, không nên chỉ giới hạn ở những phiên tòa xét xử mà cũng nên có sẵn ở tất cả các giai đoạn của quá trình tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. Điều quan trọng là các thông dịch viên phải được đào tạo để làm việc với trẻ em, bởi vì trẻ em sử dụng ngôn ngữ và sự hiểu biết về tiếng mẹ đẻ của họ có thể khác so với người lớn. (Xem Chương 23)
27.6.1 Bắt giữ
Việc bắt giữ một đứa trẻ phải là một biện pháp cuối cùng. Việc tước quyền tự do của một đứa trẻ nên được tiến hành trong thời gian thích hợp ngắn nhất.
Bất kỳ đứa trẻ bị bắt và bị tước mất tự do phải được đưa ra trước một cơ quan có thẩm quyền trong vòng 24 giờ để kiểm tra tính hợp pháp của bị giam giữ.
Các nguyên tắc về công bằng xét xử ở châu Phi kêu gọi trả tự do cho trẻ em trong vòng 48 giờ sau khi bị bắt.
Tòa án châu Âu thấy rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã vi phạm quyền tự do và an ninh của một số trẻ em 16 tuổi, những người đã bị một đơn vị cảnh sát giam giữ trong ba ngày và chín tiếng đồng hồ trước khi được tiếp cận với một luật sư hoặc được đưa ra trước một thẩm phán. Trong thời gian bị giam giữ này, họ bị tra vấn về việc tham gia vào các hoạt động liên quan đến khủng bố.
27.6.2 Thông báo cho cha mẹ và sự tham gia của họ trong vụ án
Cha mẹ, người giám hộ hoặc người thân cần được thông báo về vụ bắt giữ. Cơ quan giam giữ có trách nhiệm thực hiện các biện pháp để đảm bảo rằng cha mẹ hoặc người giám hộ nhận được thông báo kịp thời về sự bắt bớ của con em mình.
Cha mẹ hoặc người giám hộ phải có mặt ở tất cả các giai đoạn tố tụng, kể cả trong thời gian thẩm vấn, trừ khi sự hiện diện của họ không phải là lợi ích tốt nhất của trẻ. Trẻ em có thể tham khảo ý kiến một cách tự do và bí mật với cha mẹ hoặc người giám hộ cũng như tư vấn pháp lý.
Ủy ban về quyền trẻ em khuyến cáo rằng luật pháp nên cho phép sự tham gia tối đa có thể của cha mẹ hoặc người giám hộ.
27.6.3 Trợ giúp pháp lý và các trợ giúp khác
Trẻ em vi phạm pháp luật có quyền nhận hỗ trợ pháp lý và hỗ trợ khác ở tất cả các giai đoạn của quá trình, kể cả trong thời gian thẩm vấn của cảnh sát.
Theo Công ước về Quyền trẻ em, trẻ em bị tước đoạt tự do được quyền nhận trợ giúp pháp lý và các hỗ trợ khác ngay lập tức. Công ước về Quyền trẻ em đảm bảo trẻ em chưa bị tước mất tự do nhưng bị nghi ngờ thực hiện các hành vi phạm tội, có quyền nhận trợ giúp pháp lý và các hỗ trợ phù hợp khác trong việc chuẩn bị và bào chữa. Các tiêu chuẩn cho phép trẻ em nhận được sự trợ giúp pháp lý của một luật sư. (Xem Chương 3 và 20 về quyền tư vấn)
Trẻ em nên được tiếp cận với trợ giúp pháp lý theo các điều kiện giống như người trưởng thành, hoặc với các điều kiện khoan dung hơn. Các lợi ích tốt nhất của trẻ em phải là mối quan tâm chính trong việc cung cấp các trợ giúp pháp lý cho trẻ em. Trẻ em nên được ưu tiên nhận trợ giúp pháp lý, nhất là những trẻ em bị giam giữ. Sự trợ giúp pháp lý này nên dễ tiếp cận, thích hợp với độ tuổi, đa ngành, hiệu quả và đáp ứng nhu cầu pháp lý và xã hội cụ thể của trẻ em. Các quốc gia cần thực hiện các biện pháp để đảm bảo rằng luật sư nữ có mặt ở khắp nơi trong toàn quốc để cung cấp trợ giúp pháp lý cho các bé gái.
Trẻ em nên luôn luôn được miễn các biện pháp kiểm tra trong các quốc gia sử dụng biện pháp kiểm tra để xác định điều kiện nhận trợ giúp pháp lý. Trợ giúp pháp lý cho trẻ em nên được miễn phí.
Ủy ban chống tra tấn đã chỉ trích thực tế ở nhiều quốc gia trẻ vị thành niên bị cảnh sát thẩm vấn mà không có người giám hộ hoặc luật sư, và trong nhiều trường hợp sử dụng các biện pháp bất hợp pháp, bao gồm đe dọa, hăm dọa và lạm dụng thể chất. Ủy ban này kêu gọi cho phép trẻ em được nhận ngay trợ giúp pháp lý của một luật sư độc lập, bác sỹ độc lập và một thành viên trong gia đình ngay từ khi chúng bị giam giữ.
Tòa án châu Âu phát hiện ra rằng việc thẩm vấn một trẻ em 15 tuổi mà không có sự hiện diện của luật sư và việc nhà nước không cho phép đứa trẻ tiếp cận luật sư trong giai đoạn đầu của vụ án, vi phạm quyền được xét xử công bằng của cậu bé, vì độ tuổi của cậu bé này, nhà nước không nên cho rằng cậu bé hiểu rõ quyền được tìm trợ giúp pháp lý hoặc nhận thức được hậu quả nếu không có trợ giúp pháp lý. Tòa án này cũng thấy rằng vì sự thất bại của luật sư trong việc bảo vệ thân chủ một cách hợp lý, kết hợp với một số yếu tố khác như độ tuổi của đứa trẻ và độ nghiêm trọng của cáo buộc, tòa án cần phải xem xét việc cung cấp hỗ trợ pháp lý ngay lập tức cho bị cáo.
Tất cả thông tin liên lạc bằng văn bản và bằng miệng giữa trẻ em và tư vấn pháp lý của họ sẽ diễn ra trong điều kiện bảo đảm và tôn trọng bí mật.
Ngoài sự hỗ trợ của luật sư, trẻ em bị giam giữ phải có quyền tiếp cận bác sĩ. Nhân viên xã hội, và những người hỗ trợ cho trẻ em liên quan đến tố tụng hình sự, phải qua được đào tạo để làm việc với trẻ em vi phạm pháp luật.
27.6.4 Nhiệm vụ cụ thể để chống lại việc tự buộc tội
Các quốc gia phải có các biện pháp đặc biệt để đảm bảo quyền của trẻ em không bị ép buộc nhận tội hoặc tự buộc tội họ. Những điều cấm chống lại cưỡng chế và ép buộc nên được hiểu một cách rộng rãi; không chỉ giới hạn việc cấm sử dụng vũ lực (Xem Chương 16). Trẻ em có thể bị dẫn dắt để thú nhận hoặc buộc tội mình vì tuổi tác và tình trạng phát triển, tước quyền tự do, sự kéo dài của quá trình thẩm vấn, sự thiếu hiểu biết, sợ những hậu quả không biết hoặc tù, hay lời hứa được áp dụng các biện pháp trừng phạt nhẹ hơn hoặc được trả tự do.
Một đứa trẻ không nên bị thẩm vấn, trừ khi có mặt một luật sư, và cha/mẹ hoặc người giám hộ. Trong số những thứ khác, sự hiện diện của luật sư và cha/mẹ hoặc người giám hộ có thể giúp ngăn chặn việc thú tội do bị cưỡng chế. (Xem Chương 3 phần 2 và Chương 9 phần 2- Quyền tư vấn trong quá trình thẩm vấn).
Tòa án châu Âu cho rằng chỉ cảnh báo một nghi can tuổi vị thành niên về quyền giữ im lặng, và sau đó tiến hành một cuộc thẩm vấn trong trường hợp không có người giám hộ và không thông báo cho nghi can quyền được nhận trợ giúp pháp lý, không đủ để bảo vệ quyền giữ im lặng.
Liên Mỹ Tòa án đã đưa ra khả năng rằng Công ước châu Mỹ có thể ngăn cản các quốc gia dựa vào những lời thú nhận của trẻ em về hành vi phạm pháp.
Các biện pháp bảo vệ khác chống lại cưỡng chế tự buộc tội bao gồm giám sát độc lập các phương pháp thẩm vấn để đảm bảo rằng các bằng chứng là tự nguyện và không bị ép buộc, cho tổng thể của hoàn cảnh, và đáng tin cậy. Toà án phải xem xét độ tuổi của trẻ em cũng như thời hạn tạm giữ và thẩm vấn và sự hiện diện của đại diện pháp luật hoặc cha mẹ hoặc người giám hộ trong quá trình thẩm vấn. Hồ sơ về các buổi thẩm vấn nên được ghi lại đầy đủ.
Ghi âm tất cả các cuộc thẩm vấn nghi phạm (người lớn cũng như trẻ em) là yêu cầu của một số tiêu chuẩn và được khuyến khích bởi một loạt các cơ quan về quyền con người (xem Chương 9 phần 6 – Biên bản quá trình thẩm vấn, bao gồm ghi âm).
27.6.5 Quyền được thông tin về cáo buộc và các quyền của nghi phạm
Trẻ em phải được kịp thời thông báo về quyền của họ và cáo buộc chống lại họ. Cha mẹ cũng nên được thông báo. Thông tin về cáo buộc và quyền phải được tiến hành theo cách phù hợp với lứa tuổi và sự trưởng thành của trẻ.
Các quyền của trẻ em được thông tin về bất kỳ cáo buộc nào bằng một ngôn ngữ mà họ hiểu và cũng có thể yêu cầu “dịch” ngôn ngữ pháp lý chính thức thường được sử dụng trong các trường hợp tội phạm để trẻ em có thể hiểu được. Cung cấp cho trẻ em một tài liệu chính thức là không đủ: một lời giải thích bằng miệng có thể là cần thiết. Đây là trách nhiệm của các cơ quan để đảm bảo rằng trẻ em hiểu về từng cáo buộc mà chúng phải đối mặt. (Xem Chương 2 phần 3,4 và Chương 8 phần 4)
27.6.6 Quyền được lắng nghe
Trẻ em có quyền bày tỏ quan điểm của họ một cách tự do về tất cả các vấn đề có ảnh hưởng đến chúng và được lắng nghe, hoặc trực tiếp hoặc thông qua đại diện, trong bất kỳ thủ tục tố tụng tư pháp hoặc hành chính.
Vì vậy, để trẻ em có thể thực hiện quyền này một cách hiệu quả, chúng phải được thông báo về các vấn đề, lựa chọn và quyết định có thể được thực hiện và hậu quả của việc đó bởi những người có trách nhiệm nghe họ và cha mẹ hoặc người giám hộ.
Luật sư và các đại diện khác nên thông báo cho trẻ em về quyền của chúng để xem xét, hoặc đã kiểm tra, các nhân chứng (xem Chương 22). Trẻ em phải được phép bày tỏ quan điểm của chúng về sự hiện diện và kiểm tra của các nhân chứng.
Quan điểm của trẻ em phải được đánh giá phù hợp với lứa tuổi và sự trưởng thành của chúng. Vì quan điểm của một đứa trẻ được xác định không chỉ theo độ tuổi, nó phải được đánh giá trên cơ sở từng trường hợp cụ thể. Theo Ủy ban về quyền trẻ em thì “thông tin, kinh nghiệm, môi trường, mong đợi của xã hội và văn hóa, và mức hỗ trợ tất cả góp phần vào sự phát triển của năng lực của một đứa trẻ để tạo thành một quan điểm.”
Quyền của trẻ em được lắng nghe phải được thực hiện đầy đủ trong tất cả các giai đoạn của quá trình tư pháp: từ giai đoạn trước phiên tòa đứa trẻ có quyền giữ im lặng, quyền được lắng nghe bởi cảnh sát, công tố viên và thẩm phán điều tra, nếu có. Các quyền này được áp dụng trong suốt quá trình, bao gồm xét xử, hòa giải, kết án, kháng cáo và thực hiện các biện pháp áp đặt.
Nếu quyền của trẻ em được lắng nghe bị vi phạm trong thủ tục tố tụng tư pháp hoặc hành chính, trẻ em phải có quyền kháng cáo và khiếu nại các biện pháp khắc phục.
27.6.7 Giam giữ trước xét xử
Tước quyền tự do của một đứa trẻ, kể cả trước phiên tòa, phải là một biện pháp cuối cùng và thực hiện trong thời gian thích hợp ngắn nhất. Giải pháp thay thế tạm giam phải có sẵn và được khai thác triệt để.
Đại hội đồng LHQ và Ủy ban Nhân quyền đã kêu gọi các quốc gia hạn chế giam giữ trẻ em trước khi xét xử.
Tòa án châu Âu cho rằng việc giam giữ kéo dài một cá nhân (dưới 18 tuổi khi thực hiện hành vi phạm tội theo cáo buộc) trước khi xét xử trong các nhà tù dành cho người lớn vi phạm Công ước Châu Âu, bao gồm cấm đối xử vô nhân đạo và hạ nhục.
Trong những trường hợp đặc biệt khi có quyết định tạm giam trước phiên tòa một trẻ vị thành niên, quyết định này phải bị xem xét.
Các quốc gia cũng phải có luật xem xét sự cần thiết và tính phù hợp của việc giam giữ trẻ vị thành niên trước phiên tòa, tốt nhất là xem xét mỗi hai tuần. (Xem Chương 6 phần 3)
Trẻ em bị tước quyền tự do có quyền thách thức tính hợp pháp của việc bị giam giữ trước phiên tòa trước một tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền, độc lập và khách quan khác và có quyền ra quyết định nhanh chóng trên bất kỳ thách thức nào. Trẻ em có quyền được hỗ trợ bởi luật sư cho mục đích này. (Xem Chương 6)
Ủy ban về quyền trẻ em đã tuyên bố rằng phán quyết về những thách thức như vậy phải được đưa ra càng sớm càng tốt, và trong mọi trường hợp không muộn hơn hai tuần sau khi thách thức được thực hiện.
Cũng giống như người lớn, thời gian giới hạn cho phép để hoàn thành quá trình tố tụng hình sự thậm chí còn ngắn hơn khi trẻ em bị tước đoạt tự do. (Xem Chương 7)
27.6.8 Tiến hành xét xử nhanh nhất có thể
Trẻ em phải đối mặt với tố tụng hình sự có quyền được đưa ra xét xử một cách nhanh nhất có thể, và các quyết định tố tụng vị thành niên cần được thực hiện không chậm trễ. Thời gian giữa khởi tố và quyết định cuối cùng của tòa án cần phải càng ngắn càng tốt. Thời gian kéo dài lâu hơn thì nguy cơ phản ứng mất tác động mong muốn của mình, và càng có nhiều đứa trẻ sẽ bị kỳ thị.
Khung thời gian để kết thúc các vụ án chống lại trẻ em cần được ngắn hơn nhiều so với người trưởng thành. Tuy nhiên, khung thời gian phải tôn trọng quyền của trẻ em, bao gồm đủ thời gian và cơ sở vật chất để chuẩn bị và trình bày bào chữa.
Ủy ban về quyền trẻ em đòi hỏi đưa ra một quyết định cuối cùng về vụ án không muộn hơn sáu tháng sau khi vụ án được khởi tố.
(Xem Chương 8.1, thời gian và cơ sở vật chất phù hợp để chuẩn bị một bảo vệ, Chương 7 bên phải bị giam giữ ra xét xử trong một thời gian hợp lý, và Chương 19 về quyền được xét xử không chậm trễ.)
27.6.9 Bảo mật trong quá trình tố tụng
Trẻ em có quyền được tôn trọng sự riêng tư của chúng ở tất cả các giai đoạn tố tụng hình sự.
Điều này bao gồm trong quá trình tiếp xúc đầu tiên của một đứa trẻ với cán bộ thực thi pháp luật.
Thông tin dẫn tới việc xác định một đứa trẻ là nghi phạm hoặc bị cáo buộc đã phạm tội hình sự không nên được công khai.
Để bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em, tòa án và các cơ quan khác nên tổ chức các phiên điều trần kín. Các trường hợp ngoại lệ phải được quy định trong pháp luật. Hiến chương châu Phi về quyền của trẻ em đòi hỏi các quốc gia ngăn cấm báo chí và công chúng tham dự phiên xét xử trẻ em. Ủy ban về quyền trẻ em đã nhấn mạnh rằng quyền riêng tư yêu cầu tất cả các chuyên gia tham gia vào việc thực hiện các biện pháp của tòa án hoặc cơ quan khác có thẩm quyền “bảo mật tất cả các thông tin mà có thể dẫn đến việc xác định danh tính một đứa trẻ trong tất cả các liên lạc bên ngoài của họ”.
Các hồ sơ của trẻ vị thành niên phạm tội cần phải được giữ bí mật. Hồ sơ của trẻ vị thành niên không nên được sử dụng trong thủ tục tố tụng của người người trưởng thành trong các trường hợp tiếp theo liên quan đến cùng một người phạm tội và không nên được sử dụng để tăng cường hình phạt trong bất kỳ thủ tục tố tụng của người trưởng thành. Tên của trẻ vị thành niên cần được xóa bỏ khỏi các hồ sơ hình sự khi trẻ đạt 18 tuổi.
Không được công bố công khai thông tin có thể dẫn đến việc xác định danh tính một đứa trẻ đang có vấn đề với pháp luật, để đề phòng bị kỳ thị và ảnh hưởng đến khả năng của đứa trẻ trong việc học hành, tìm việc làm và nhà ở, hoặc cho lý do an toàn của đứa trẻ. Sự riêng tư và dữ liệu cá nhân của một đứa trẻ tham gia vào thủ tục tố tụng tư pháp hoặc không tư pháp và các can thiệp khác cần được bảo mật ở tất cả các giai đoạn, và việc bảo mật như vậy cần được đảm bảo bằng pháp luật.
27.6.10 Thông báo quyết định
Quyết định của tòa án phải được truyền đạt theo một cách để bảo mật sự riêng tư của trẻ vị thành niên và đứa trẻ có thể hiểu được. (Xem Chương 24 – Kết án và Chương 25 phần 1- Trừng phạt). Vì trẻ em có quyền có quan điểm về quyết định của tòa, những người ra quyết định phải thông báo cho đứa trẻ về kết quả của quá trình này và giải thích quan điểm của mình được xem xét như thế nào.
27.6.11 Kháng cáo
Trẻ vị thành niên, bị kết tội vi phạm luật pháp, có quyền kháng cáo. Ủy ban về quyền trẻ em đã lưu ý rằng quyền khiếu nại không giới hạn trong phần lớn những trường hợp nghiêm trọng nhất và đã kêu gọi các quốc gia xóa bỏ những hạn chế về quyền này. (Xem Chương 26)
27.7 Giải quyết các trường hợp
Đối với trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật, nhà nước phải có những nỗ lực đáng kể để giúp chúng tái hòa nhập cộng đồng và đóng một vai trò xây dựng và sản xuất trong xã hội.
Hình phạt không chỉ phải tương xứng với hoàn cảnh và mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội, nhưng cũng cần tính đến độ tuổi, tội nhẹ hơn, hoàn cảnh và nhu cầu của trẻ.
Sự trừng phạt nghiêm không phù hợp với các nguyên tắc hàng đầu cho tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. Sự báo thù không phải là một yếu tố thích hợp trong một hệ thống tư pháp dành cho trẻ vị thành niên.
Tước quyền tự do phải là một phương sách cuối cùng. Biện pháp tước quyền tự do nên được áp dụng hạn chế trong một khoảng thời gian ngắn nhất có thể. Mục đích việc tước quyền tự do mang mục đích cải tạo tái hòa nhập cộng đồng.
phục hồi chức năng.
Điều kiện giam giữ phải phù hợp với độ tuổi của trẻ em và tình trạng pháp lý. Nếu bị tước mất tự do, trẻ em phải được giam giữ một nơi riêng biệt với nơi giam giữ người trưởng thành.
Các biện pháp thay thế, bao gồm cả dẫn dòng và công lý phục hồi, cần được khuyến khích.
27.7.1 Cấm giam giữ trẻ em trong nhà tù cùng với người trưởng thành
Trẻ em bị tước quyền tự do phải được giam giữ riêng biệt với tù trưởng thành ở mọi thời điểm, kể cả sau khi bị bắt giữ, trong thời gian chờ xét xử hoặc đang chấp hành một bản án, trừ trường hợp đặc biệt khi việc giam giữ riêng biệt trái với lợi ích tốt nhất của trẻ. Như Ủy ban về quyền trẻ em nhấn mạnh “việc giam giữ trẻ em trong nhà tù của người trưởng thành ảnh hưởng xấu đến sự an toàn của trẻ cũng như khả năng tái hòa nhập cộng đồng.
Trong những trường hợp ngoại lệ giam giữ trẻ em chung với người trưởng thành vì lợi ích của trẻ, phải được suy xét thật kỹ. Ủy ban về quyền trẻ em cảnh báo rằng “lợi ích tốt nhất của trẻ không đồng nghĩa với sự tiện lợi của nhà nước. Ủy ban châu Âu về ngăn ngừa tra tấn lưu ý rằng “có thể có trường hợp ngoại lệ (ví dụ như trẻ em và cha mẹ bị giam giữ chung trong trại tị nạn của người nhập cư), trong đó nó rõ ràng là vì lợi ích tốt nhất của người chưa thành niên không thể tách rời khỏi người lớn trưởng thành. Tuy nhiên, giam giữ người chưa thành niên và người trưởng thành không có quan hệ thân thích chắc chắn sẽ mang lại khả năng đứa trẻ bị thống trị và khai thác.
Ủy ban Nhân quyền đã cho rằng việc giam giữ trẻ em với người lớn vi phạm cả Điều 10 của ICCPR về tước quyền tự do và quyền của trẻ em được hưởng các biện pháp đặc biệt bảo vệ, đảm bảo tại Điều 24.
Ủy ban liên Mỹ cho rằng việc giam giữ chung trẻ em và người trưởng thành trong các cơ sở đặc biệt vi phạm Công ước châu Mỹ.
Tuân thủ việc cấm giam giữ trẻ với người lớn và trong thực hiện các mục tiêu của tư pháp dành cho trẻ vị thành niên, các quốc gia cần xây dựng cơ sở vật chất riêng biệt cho trẻ em bị tước đoạt tự do, trong đó bao gồm nhân sự đặc biệt lấy trẻ làm trung tâm, chính sách và thực tiễn.
27.7.2 Giải pháp thay thế việc tước quyền tự do
Các quốc gia phải đảm bảo rằng có một loạt các lựa chọn thay thế để giam giữ hoặc chăm sóc trẻ em vi phạm pháp luật hình sự. Những lựa chọn thay thế nên bao gồm chăm sóc, hướng dẫn và giám sát, tư vấn, quản chế, giám sát cộng đồng, trung tâm báo cáo hàng ngày, chăm sóc nuôi dưỡng, chương trình giáo dục và đào tạo, và các lựa chọn thay thế khác để chăm sóc về thể chế. Các biện pháp (được gọi là các khuynh hướng) nên nhằm mục đích để đảm bảo rằng trẻ em được đối xử một cách thích hợp với tình trạng của chúng, và tương ứng với hoàn cảnh và tội mà chúng đã phạm phải.
Bởi vì tái hòa nhập vào xã hội là mục đích của hệ thống tư pháp, Ủy ban về quyền trẻ em đã cảnh báo chống lại các hành động mà có thể cản trở sự tham gia đầy đủ của trẻ em trong cộng đồng, như kỳ thị, cô lập xã hội hoặc sự công khai mang tính tiêu cực.
27.7.3 Những hình phạt bị cấm
Án tử hình và các bản án tù chung thân không có khả năng ân xá (hoặc tạm tha) có thể không được áp dụng cho hành vi phạm tội của những người dưới 18 tuổi tại thời điểm tội phạm.
Việc cấm các bản án đó là tuyệt đối: Công ước về Quyền trẻ em cấm áp dụng các hình phạt đó cho “hành vi phạm tội do người dưới mười tám tuổi,” một công thức áp dụng cho cả các quốc gia quy định độ tuổi trưởng thành sớm hơn.
ICCPR không cho phép vi phạm điều cấm áp dụng hình phạt án tử hình cho người dưới 18 tuổi tại thời điểm phạm tội. Ngoài ra, Ủy ban Nhân quyền và Ủy ban liên Mỹ cho rằng việc cấm tử hình trẻ em là bắt buộc trong luật pháp quốc tế, bắt buộc đối với tất cả các nước và không cho phép miễn tuân thủ.
Sự khẳng định của một số quốc gia rằng họ là phù hợp với luật pháp quốc tế nếu họ trì hoãn tử hình cho đến khi một người chưa thành niên bước sang tuổi 18 là không phù hợp với luật pháp quốc tế. Luật pháp quốc tế quy định rõ ràng là tuổi của cá nhân tại thời điểm xảy ra tội phạm có tính quyết định, chứ không phải tuổi khi xét xử, kết án hay thực hiện các bản án.
Điều 7 của Điều lệ Ả Rập dường như cho phép một ngoại lệ cho lệnh cấm này nếu được phép của pháp luật có hiệu lực tại thời điểm xảy ra tội phạm. Tuy nhiên, tất cả các thành viên của Điều lệ Ả Rập đều bị cấm áp dụng án tử hình cho bất cứ ai dưới 18 tuổi khi phạm tội, vì họ cũng là thành viên của Công ước bảo vệ quyền trẻ em.
Nếu có nghi ngờ về việc liệu một cá nhân là dưới 18 tuổi tại thời điểm tội phạm, cá nhân này phải được coi là một đứa trẻ, trừ khi bên công tố chứng minh ngược lại.
Việc áp dụng tù chung thân mà có khả năng ân xá cho cá nhân dưới 18 tuổi tại thời điểm tội phạm bị cấm. Ngoài ra, Ủy ban về quyền trẻ em đã quan sát thấy rằng tất cả các hình thức tù chung thân của một đứa trẻ, ngay cả khi được hưởng xem xét định kỳ và khả năng trả tự do, làm khó cho việc thực thi nhữn mục tiêu của tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. Những mục tiêu này bao gồm trả tự do, tái hòa nhập, và khả năng đảm nhận một vai trò xây dựng trong xã hội, đạt được thông qua giáo dục, điều trị và chăm sóc. Theo đó, Ủy ban khuyến khích bãi bỏ tất cả các hình thức tù chung thân cho hành vi phạm tội do người dưới 18 tuổi. Liên Mỹ Tòa án đã cho rằng tù chung thân cho tội phạm trước 18 tuổi không phù hợp với mục đích của tái hòa nhập xã hội của trẻ em và vi phạm Công ước châu Mỹ.
Ủy ban về xóa bỏ phân biệt chủng tộc đã kết luận rằng việc thực hành ở Mỹ kết án chung thân không có khả năng ân xá một người trẻ, kể cả trẻ em, vi phạm quyền được đối xử bình đẳng trước tòa án, lưu ý rằng thực hành này có ảnh hưởng tiêu cực không tương xứng với chủng tộc thiểu số và người da màu.
Nhục hình cũng bị cấm áp dụng cho cả người trưởng thành và trẻ em. Hình phạt này vi phạm việc cấm tra tấn và đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc làm nhục và không phù hợp với mục đích của tư pháp dành cho trẻ vị thành niên. (Xem thêm Chương 25 phần 5- Cấm nhục hình)
Các bản án khác có thể coi là tàn bạo, vô nhân đạo hay hạ nhục cũng bị cấm. (Xem Chương 25 về xử phạt)
Đại hội đồng Liên Hợp Quốc và Hội đồng Nhân quyền, cũng như tiền thân của Ủy ban Nhân quyền, đã nhiều lần kêu gọi các quốc gia không bắt trẻ em đang bị giam giữ phải lao động cưỡng bức.
27.8 Nạn nhân và nhân chứng là trẻ em
Việc đối xử với cho trẻ em là nạn nhân của tội phạm hay nhân chứng trong tố tụng hình sự phải phù hợp với các quyền của trẻ em được lắng nghe và trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của trẻ em. (Xem Chương 22 phần 4- Quyền của nạn nhân và các nhân chứng và Chương 22 phần 4 mục 1- Nhân chứng và nạn nhân là trẻ em của bạo lực trên cơ sở giới.)
Hết Chương 27
Đón đọc Chương 28: Những trường hợp án tử hình
Xem các chương trước tại đây