Phần I: Tổng quan về tình hình tôn giáo tại Việt Nam
Ngày 01.01.2018 vừa qua, Luật tín ngưỡng, tôn giáo (Luật) chính thức có hiệu lực. Trước đó, từ khi chưa thông qua cho đến khi đã thông qua, các tôn giáo, và các hội đoàn ở Việt Nam đã liên tục có những góp ý quan trọng nhằm bảo vệ quyền tự do tôn giáo của công dân theo hiến định (HP 2013), đặc biết vào 01.06.2017, trước ngày ngày Luật có hiệu lực, Đức tổng giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh, Chủ tịch Hội đồng Giám mục, và Đức giám mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm, Tổng thư ký đã thay mặt cho gần 7 triệu giáo dân Công giáo đang sống, làm việc và đóng thuế trong nước Việt Nam đã gởi ý kiến đến Bà chủ tịch QH và các ĐBQH, chỉ ra những điều luật cố tình hạn chế tự do tôn giáo, vậy mà Quốc hội vẫn cố tình phớt lờ.
Cũng trong 3 tháng đầu năm 2018 có nhiều sự kiện quan trọng diễn ra điển hình là cuộc thăm và gặp gỡ chính phủ Việt Nam của phái đoàn Tòa Thánh. Vào 16/01/2018 phái đoàn ngoại giao của Tòa Thánh đã tới Hà Nội trong chương trình gặp gỡ và làm việc với nhà nước Việt Nam. Phái đoàn do Đức Ông Antoine Camilleri, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tòa Thánh làm trưởng đoàn. Hai thành viên còn lại là Đức Ông Phanxicô Cao Minh Dung, Tham Tán Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh và Đức Ông Yovko Genov Pishtiyski, Tham Tán Xử Lý Thường Vụ Sứ Thần Tòa Thánh tại Singapore.
Đức ông Antonie Camilleri còn cho biết Tòa thánh luôn chủ trương thúc đẩy quan hệ với Việt Nam nhằm tiếp tục đồng hành trong sự phát triển của quốc gia, cũng như đóng góp trong các lãnh vực đời sống xã hội, đặc biệt về giáo dục, y tế và từ thiện.Thủ tướng Việt Nam ông Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh rằng Việt Nam mong muốn thúc đẩy mối quan hệ qua việc trao đổi đoàn cấp cao với Vatican.
Tuy nhiên, trong quý 1 của năm 2018 tình hình tôn giáo ở Việt Nam vẫn còn tồn tại những điểm tiêu cực đối với một số nhóm tín đồ ở từng khu vực như tín đồ công giáo thuộc giáo phận Vinh, tín đồ Tin Lành trên khu vực Tây Bắc, tín đồ và các chức sắc Phật giáo Hòa Hảo và Cao Đài đều ít nhiều bị sách nhiễu. Điển hình nhất phiên xử 6 tín đồ Phật giáo Hòa Hảo thuần túy với bản án khá nặng
Tất cả 6 tín đồ này bị vu khống tội “Gây rối trật tự công cộng” theo Điều 245 Bộ luật Hình sự 1999. Riêng đồng đạo Bùi Văn Thâm bị vu khống thêm tội „Chống người thi hành công vụ“ theo Điều 257 Bộ luật Hình sự 1999. Ông Trung và Thâm đã từng bị giam giữ 4 năm và 2 năm rưỡi vì tội tranh đấu bảo vệ cho đạo tràng trong vụ đàn áp tôn giáo hồi năm 2012.
Ông Brad Adams, Giám đốc Ban Á châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho rằng vụ xử là biểu hiện mới nhất về chủ trương đàn áp của chính quyền nhằm vào các thành viên nhóm tôn giáo này.
Ông nói thêm: “Chính quyền cần chấm dứt việc sách nhiễu và bắt bớ những người tham gia các nhóm tôn giáo không theo phái nhà nước và để cho người dân thực hành tín ngưỡng theo ý mình.”
Một số đại sứ quán tỏ ra quan tâm đặc biệt đến tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam nên đã gặp gỡ với các chức sắc tôn giáo của Hội đồng liên tôn để có cái nhìn đa chiều toàn diện hơn về vấn đề này.
Phần 2: Những trường hợp vi phạm tự do tôn giáo của các cơ quan trực thuộc Chính phủ trong quý 1 năm 2018
2.1 Những trường hợp vi phạm trong tháng 1/2018
Trường hợp vi phạm thứ nhất: Chính quyền địa phương thuộc tỉnh An Giang đã làm chốt ngăn chặn địa điểm diễn ra buổi lễ của Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo Thuần Túy (GHPGHHTT)
Theo nguồn tin từ nhóm truyền thông GHPGHHTT, lực lượng chức năng trong huyện Chợ Mới đã đóng chốt canh giữ hai đầu điểm lễ chính của GHPGHHTT tại xã Long Giang.
Theo như kế hoạch điểm lễ chính nơi đây các Trị Sự Viên các cấp của GHPGHHTT sẽ đến dự lễ kỷ niệm đại lễ lần thứ 98 năm đản sanh Đức Huỳnh Giáo Chủ PGHH vào ngày 25/11 âl (11/01/2018).
Họ cho công an xã và xã đội đóng chốt canh giữ cách hai đầu điểm lễ khoảng 500. Không cho mọi phương tiện giao thông lưu thông trên đoạn đường này.
Tại tư gia ông Hà Văn Duy Hồ Hội Trưởng GHPGHHTT tỉnh An Giang đã có hàng chục an ninh canh giữ.
Dù bị chính quyền địa phương dựng chốt, ngăn cấm mọi người đến trụ sở Trung Ương tại xã Long Giang, có nhiều tín đồ bị công an địa phương ngăn cản việc đi lại, thậm chí người cắm hoa cũng bị cấm cắm hoa cho buổi lễ. Nhưng theo như thông tin cập nhật “đã dốc hết tâm sức dù không chuyên nghiệp đã hoàn tất việc trang hoàng tại lễ đài để tổ chức kễ kỷ niệm năm thứ 98 ngày Đản Sanh của Đức Huỳnh Giáo Chủ.
Trường hợp vi phạm thứ 2: Nguyên bề trên đan viện Thiên An và các đan sĩ thường xuyên bị chính quyền Huế sách nhiễu đe dọa.
Vào ngày 10 tháng 1 chính quyền xã Thủy Bằng mà đại diện là ông Thìn chủ tịch xã đã cho người tháo dỡ trại gà của các đan sĩ nhằm lấy nguyên khu đất này.
Chỉ mới hơn một tháng nay, gần 5.000 m2 (gần năm ngàn m2) đất rừng thông đồi Đức Mẹ Đan viện Thiên An đã biến dạng, cơ quan chức năng Thừa Thiên Huế và cán bộ – nhân viên bảo vệ của Lâm trường Tiền Phong Huế thực sự làm ngơ hay chống lưng cho các nhân, doanh nghiệp phá hoại môi trường thiên nhiên lá phổi trong lành có một không hai ở Miền Trung. Theo lời của bà Lê Thị Đức, vợ ông Lê Ngọc Lân trú tại thôn Cư Chánh 1, xã Thủy Bằng, Tx. Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế thì thửa đất này được Xã này và Bộ (không rõ bộ nào) lên đóng cọc cho bà. Một (1) chiếc cọc bằng ống nước 3mm với chiều cao hơn 20 cm nay được thay thế bằng hơn bốn mươi (40) trụ bê tông với chiều cao hơn 2m!!!.
Tiếp đó, ngày 17 tháng 1, các Đan sĩ Thiên An tiếp tục bị nhóm thuộc chính quyền Huế “khủng bố” tâm lý bằng chiêu trò “điều tra” cư trú trái với Luật Pháp hiện hành của Việt Nam và những thông tin sai sự thật nhằm vu khống, xúc phạm Đan Viện Thiên An, Linh mục bề trên và các Đan sĩ.
Văn bản tố cáo sai sự thật và trái với pháp luật của UBNN Tỉnh:
(VĂN BẢN SỐ: 9451/UBND-NC NGÀY 23/12/2017 CỦA UBND TỈNH THỪA THIÊN HUẾ.)
Trường hợp vi phạm thứ 3: Gia đình của những người phụ trách truyền thông của một tổ chức Phật giáo Hòa Hảo không được chính quyền công nhận vừa bị công an đe dọa, uy hiếp tinh thần.
Ông Nguyễn Minh Nhựt, Phó Tổng Vụ Truyền thông và Liên lạc của Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo Thuần Túy (GHPGHHTT) cho biết “Từ hôm 17-1 đến nay, bà ngoại tôi bị công an tỉnh Đồng Tháp gọi điện mời làm việc. Họ liên tục gọi điện thoại đến bà, họ bảo bà cấm tôi sinh hoạt trong tổ chức GHPGHHTT và không cho qua lại với Cụ Hội trưởng Nguyễn Văn Điền”. Ông Nhựt cho biết đây là việc làm nhằm đe dọa và gây áp lực với ông.
Cùng lúc đó, chị Nguyễn Thị Kim Huỳnh, vợ ông Tổng Vụ trưởng Nguyễn Ngọc Tân, cho biết trong dịp chị đưa các con về quê ở huyện Cần Đước thăm bà con, mấy người thuộc an ninh huyện đến gặp chị và gia đình, yêu cầu họ đến xem chị có về đây không, rồi sau đó họ đến từng gia đình anh chị em của chị để lấy lời khai lý lịch.
Chị kể họ còn đe dọa “Nếu (anh Tân) làm vậy sẽ ảnh hưởng tương lai các con của anh”.
Ông Nguyễn Văn Cường, Tổng Vụ trưởng Vụ Tổ chức của giáo hội này, nhận xét rằng “Hai anh Nguyễn Ngọc Tân và Nguyễn Minh Nhựt đảm trách mảng truyền thông là một bộ phận quan trọng của Giáo hội nhưng là lĩnh vực rất nhạy cảm đối với chính quyền. Chính vì vậy hai vị này thường xuyên bị an ninh sách nhiễu về mọi mặt”.
Trong sáu tháng đầu năm 2017, gia đình ông Tân 7 lần bị ném đồ dơ vào nhà.
“Nay họ uy hiếp người thân hầu tạo áp lực để hai người này rút khỏi Giáo hội”, ông nói.
Ông Phan Tấn Hoà, Phó Hội trưởng Trung ương GHPGHHTT, cho biết các tín đồ tôn giáo, đặc biệt là người của các tổ chức tôn giáo độc lập (chính quyền không công nhận), không nghe theo chỉ đạo của chính quyền thì hay bị công an quấy rối các sinh hoạt đời sống của họ.
Trường hợp vi phạm thứ 4:Một chức sắc cấp cao của Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo Thuần Túy ở Vĩnh Long từ chối làm việc với công an tỉnh Quảng Ngãi vì giấy mời làm việc “quá kỳ lạ”.
Sáng ngày 26-1, trưởng công an xã Đông Thạnh, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long đem giấy mời được ký bởi thủ trưởng cơ quan an ninh điều tra tỉnh Quảng Ngãi giao cho ông Lê Văn Sóc, Phó Hội Trưởng Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo Thuần Túy. Giấy mời yêu cầu ông Sóc đến Uỷ ban Nhân dân xã Đông Thạnh để làm việc với điều tra viên của Quảng Ngãi.
Trường hợp vi phạm thứ 5: Chính trị sự Đạo Cao Đài bị đe dọa tính mạngChánh Trị Sự (CTS) Hứa Phi, Trưởng Khối Nhơn Sanh Cao Đài Chơn Truyền độc lập, hiện vẫn đang trong tình trạng suy yếu và nguy kịch, liệt chân trái, có thể do tai biến máu não.
Được biết, trên 10 công an huyện và tỉnh Lâm Đồng đã thay phiên nhau tra hỏi về những cáo buộc như việc trả lời truyền thông quốc tế, các cuộc gặp gỡ với phái đoàn tự do tôn giáo quốc tế, tại sao kêu gọi biểu tình chống nhà nước, tại sao không trình diện khi được giấy triệu tập…Trước sự uy hiếp và đấu tố thô bạo liên tục từ ngày 12 tới 28 tháng 1-2018, và nhất là tại trụ sở Ủy Ban Nhân Dân Xã ngày 29-1-2018, CTS huyết áp lên rất cao (210, bình thường là 120), nhức đầu dữ dội, mệt lã và gục xuống bàn.
Sau cùng công an buộc phải kêu taxi đưa về nhà, nhưng vẫn tiếp tục cho nhân viên hàng ngày đến hăm họa đòi CTS phải lên trình diện khi khỏi bệnh, hoàn toàn không màng gì đến tình trạng sức khỏe nguy cấp của CTS Hứa Phi và không cho rời nhà đi trị bệnh khẩn cấp. Ngoài ra, công an đã cho lập các chốt bao vây và cô lập. Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam muốn đến thăm CTS nhưng không thể qua được các chốt chặn này.
2.2 Những trường hợp vi phạm trong tháng 2/2018
Trường hợp vi phạm thứ nhất: Sáu tin đồ Phật giáo Hòa Hảo bị ra tòa vì tham gia tổ chức lễ giỗ Đức Huỳnh Giáo Chủ ngày 19/4/2017.
Vào ngày 09/02/2018, 04 tín đồ PGHH trong một gia đình là Ông Bùi Văn Trung, Bùi Văn Thâm, Lê thị Hên, Bùi thị Bích Tuyền và 02 tín đồ PGHH là ông Nguyễn Hoàng Nam, Lê Hồng Hạnh sẽ bị tòa án huyện An Phú tỉnh An Giang xét xử cho 2 tội danh” Gây rối trật tự công cộng”(theo điều 245) và “Chống người thi hành công vụ”(theo điều 257)BLHS.
Vì các tín Đồ PGHH này phản đối nhà cầm quyền huyện An Phú ngăn cản buổi lễ giổ, đàn áp tôn giáo tại đạo tràng ông Bùi Văn Trung (ấp Phước Hòa, xã Phước Hưng, huyện An Phú, tỉnh An Giang vào ngày 19/04/2017 vừa qua. Đây là vụ nhà cầm quyền quy chụp cho những tín đồ PGHH, những người gây rối trật tự công cộng chính là công an mặc thường phục, sắc phục, viên chức chính quyền.
Tòa án huyện An Phú, An Giang đã kết án 6 người là tín đồ đạo Phật Giáo Hòa Hảo thuần túy tổng cộng 24 năm tù.
Tường trình phiên xử 6 đồng đạo PGHH ở An Giang ngày 09/02/2018
Ngày 09/02/2018, trong một phiên xử không công khai, bất công và ngắn ngủi kéo dài 3 tiếng rưỡi Tòa án Nhân dân huyện An Phú đã đưa những bản án bất công đối với 6 tín đồ Phật giáo Hòa Hảo (PGHH) ở tỉnh An Giang:
1) ông Bùi Văn Trung: 6 năm tù giam (chủ Đạo tràng Út Trung, sinh năm 1964);
2) ông Bùi Văn Thâm: 6 năm tù giam (con ông Trung, sinh năm 1987);
3) ông Nguyễn Hoàng Nam (sinh năm 1982) 4 năm tù giam;
4) bà Lê Thị Hồng Hạnh (sinh năm 1979) 3 năm tù giam;
5) bà Bùi Thị Bích Tuyền (con ông Trung, sinh năm 1982) 3 năm tù giam;
6) bà Lê Thị Hên (vợ ông Trung, sinh năm 1962) 2 năm tù giam cho hưởng án treo. Tất cả 6 tín đồ bị vu khống tội “Gây rối trật tự công cộng” theo Điều 245 Bộ luật Hình sự 1999. Riêng đồng đạo Bùi Văn Thâm bị vu khống thêm tội „Chống người thi hành công vụ“ theo Điều 257 Bộ luật Hình sự 1999. Các đồng đạo Trung và Thâm đã từng bị giam giữ 4 năm và 2 năm rưỡi vì tội tranh đấu bảo vệ cho đạo tràng trong vụ đàn áp tôn giáo hồi năm 2012.
April 17, 2018
BÁO CÁO VỀ TÌNH HÌNH TÔN GIÁO VIỆT NAM QUÝ I NĂM 2018
by Nhan Quyen • [Human Rights]