Hai ông Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách bị bắt nhằm ngăn chặn tiến trình hình thành Nhóm Tư vấn dân sự trong nước

Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam (VCHR) vào ngày 8/7 ra thông cáo báo chí nhận định rằng việc bắt giữ nhà báo Mai Phan Lợi và luật gia Đặng Đình Bách của chính phủ Việt Nam là biện pháp nhằm ngăn chặn tiến trình hình thành ‘Nhóm Tư vấn trong nước (DAG)’. Nhóm này bao gồm các xã hội dân sự độc lập theo qui định của Hiệp ước Mậu dịch Tự Do Liên Âu-Việt Nam (EVFTA).

Thông cáo báo chí của VCHR nhắc lại việc Công an Hà Nội vào ngày 2/7 cho công bố việc bắt giam hai nhà hoạt động xã hội dân sự là nhà báo Mai Phan Lợi và luật sư Đặng Đình Bách với cáo buộc trốn thuế. Ông Mai Phan Lợi là Chủ tịch ‘Hội đồng Khoa học Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng (MEC)’. Còn ông Đặng Đình Bách là Giám đốc ‘Trung tâm Nghiên cứu Pháp luật & Chính sách Phát triển Bền Vững (LPSD)’.

Cả hai ông Mai Phan Lợi, 50 tuổi, và Đặng Đình Bách, 43 tuổi, đều bị khởi tố tội ‘trốn thuế’ theo Điều 200, Bộ Luật Hình sự năm 2015. Mức án cao nhất về tội này này có thể lên đến bảy năm tù giam.

Theo VCHR, tội ‘trốn thuế’ từng được cơ quan chức năng Việt Nam sử dụng để bắt giam một số nhà hoạt động xã hội tại Việt Nam công khai chỉ trích Chính phủ trong những năm qua như trường hợp Luật sư Lê Quốc Quân, blogger Điếu Cày Nguyễn văn Hải, nhà báo Trương Duy Nhất… Tuy vậy, cũng theo VCHR, đây là lần đầu tiên Chính phủ Hà Nội nhắm vào hai người từng hoạt động công khai với những dự án bền vững, có đăng ký với Nhà nước và được cộng đồng quốc tế hỗ trợ.

Hai ông Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách là thành viên trong Ban Điều Hành Mạng lưới VNGO-EVFTA. Mạng lưới này bao gồm bảy tổ chức xã hội dân sự và hình thành vào tháng 11 năm ngoái. Mục đích của Mạng lưới VNGO-EVFTA được cho biết nhằm phổ biến thông tin về Hiệp định Mậu dịch Tự do Liên Âu- Việt Nam (EVFTA), sự hình thành các xã hội dân sự Việt Nam, và DAG.

Ban Tư vấn trong nước (DAG) được thiết lập theo qui định tại Chương Mậu dịch và Phát triển Bền vững của EVFTA. Ban Tư vấn Liên Âu (EV DAG) đã được thành lập vào tháng 12/2020 và đã tiến hành hai lần hội nghị. Riêng Ban Tư vấn Việt Nam (VN DAG) đến nay vẫn chưa được thiết lập.