Ứng viên đại sứ Mỹ tại Việt Nam hứa thúc ép Hà Nội về nhân quyền, thương mại

Ứng viên được Tổng thống Joe Biden đề cử làm đại sứ tiếp theo của Hoa Kỳ tại Việt Nam trong phiên điều trần ở Thượng viện hôm 13/7 cam kết sẽ thúc đẩy mối quan hệ an ninh với Hà Nội nhưng ông cũng sẽ đồng thời mưu tìm một thị trường giao thương công bằng với Việt Nam và thúc giục Hà Nội tôn trọng nhân quyền.

Ông Marc Knapper, một nhà ngoại giao chuyên nghiệp hiện đang giữ chức Phó trợ lý Ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Nhật Bản và Hàn Quốc tại Vụ Đông Á và Thái Bình Dương thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, nói trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện rằng mối quan hệ giữa Washington và cựu thù Việt Nam “đã trải qua một sự chuyển đổi sâu sắc” kể từ khi bình thường hóa quan hệ vào năm 1995.

“Hai nước chúng ta đã chuyển từ lịch sử xung đột sang quan hệ đối tác toàn diện, bao gồm các mối quan hệ chính trị, an ninh, kinh tế và giao lưu nhân dân. Nếu được phê chuẩn, tôi sẽ tiếp tục phát triển hơn nữa mối quan hệ song phương trong các lĩnh vực hai nước cùng chia sẻ lợi ích”, ông Knapper nói trước khi đưa ra bốn mục tiêu mà ông dự định sẽ thực hiện nếu được nhận nhiệm sở.

Ưu tiên đầu tiên trong chương trình làm việc của ông Knapper là khía cạnh an ninh. Ứng viên đại sứ Mỹ đặc biệt nhấn mạnh đến việc Hoa Kỳ mở rộng hợp tác an ninh và giúp tăng cường năng lực hàng hải của Việt Nam giữa bối cảnh hai nước “cùng quan tâm đến việc tuân thủ luật pháp quốc tế, chống lại hành vi khiêu khích ở Biển Đông và khu vực sông Mekong”.

“Nếu được chuẩn thuận (chức vụ), tôi sẽ cố gắng hết sức để làm sâu sắc hơn nữa việc hợp tác của chúng ta trong lĩnh vực này”, ông Knapper khẳng định.

Mục tiêu tiếp theo của ứng cử viên đại sứ Mỹ là vấn đề thương mại và đầu tư. Theo ông Knapper, mặc dù thương mại song phương giữa Mỹ và Việt Nam đã phát triển đáng kể trong thời gian qua, nhưng “vẫn còn những thách thức”. Ông hứa sẽ tìm cách để có “một sân chơi bình đẳng cho các công ty và nhà đầu tư Hoa Kỳ”, trong đó có việc thúc đẩy Việt Nam cho phép tiếp cận thị trường một cách công bằng đối với các sản phẩm nông nghiệp và dịch vụ kỹ thuật số của Mỹ.

Mục tiêu thứ ba của ông Knapper là di sản chiến tranh và các vấn đề nhân đạo liên quan, và cuối cùng là giao lưu giữa người dân hai nước khi mỗi năm có hàng chục ngàn sinh viên Việt Nam sang Mỹ du học và hàng trăm ngàn người Mỹ sang Việt Nam du lịch trong thời gian chưa xảy ra đại dịch.

Tuy nhiên, ngoài các mục tiêu trên, ứng cử viên đại sứ Mỹ cho rằng mối quan hệ Mỹ – Việt vẫn tồn tại “các thách thức”, trong đó ông “quan tâm sâu sắc đến hồ sơ nhân quyền của Việt Nam”, đặc biệt là các báo cáo về xu hướng đáng lo ngại của Hà Nội về các hành vi sách nhiễu, bắt giữ người tùy tiện hoặc trái pháp luật, kết án oan và các bản án khắc nghiệt đối với các nhà báo và nhà hoạt động.

“Nếu được chuẩn thuận, tôi sẽ yêu cầu Chính phủ Việt Nam tôn trọng các quyền tự do ngôn luận, lập hội, hội họp ôn hòa và tôn giáo hoặc tín ngưỡng”, ông Knapper nói.

Theo ông, “chỉ khi chúng ta nhìn thấy những tiến bộ đáng kể về nhân quyền thì mối quan hệ đối tác của chúng ta mới có thể phát huy hết tiềm năng của nó”.

Ông Knapper là con trai của một cựu chiến binh từng tham chiến tại Việt Nam. Ông giỏi nhiều ngôn ngữ, bao gồm tiếng Nhật, tiếng Hàn và tiếng Việt.

Trước khi được Tổng thống Joe Biden đề cử làm đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Knapper từng có thời gian sinh sống và làm việc tại Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội.