Hơn 60 tổ chức, nhà hoạt động đòi Facebook xử lý nạn tài khoản giả, dư luận viên ở VN

VOA: Hơn 60 tổ chức phi chính phủ về nhân quyền và các Facebooker có nhiều ảnh hưởng hôm 1/2 gửi thư ngỏ kêu gọi ông chủ Facebook giải quyết tình trạng mạng lưới tài khoản giả, độc hại đang tồn tại và hoạt động mạnh tại Việt Nam nhằm phổ biến các thông tin sai lệch và gây thiệt hại cho các tài khoản thật.

Thư ngỏ được gửi cho ông chủ Facebook, Mark Zuckerberg, nhân dịp sinh nhật lần thứ 19 của mạng xã hội này vào ngày 4/2.

Lá thư nhắc lại cam kết cung cấp “khả năng xây dựng cộng đồng và mang thế giới lại gần nhau hơn” của ông Zuckerberg trước đây và ghi nhận thành tựu “cách mạng hoá” của mạng xã hội này trong cách thức tiếp cận, tạo và chia sẻ thông tin của con người.

Lực lượng 47, dư luận viên

Nhưng thư ngỏ đặc biệt nêu lên tình trạng các mạng lưới tinh vi gồm các tài khoản Facebook ảo, những tài khoản kết nối với các nhóm được xác nhận là của Lực lượng 47, với cách thức hoạt động phổ biến là đồng loạt báo cáo tài khoản của các nhà hoạt động, khiến cho nội dung của họ bị gỡ xuống và sử dụng các lập trình tự động – bot – để phổ biến thông tin sai lệch, gây hại cho các tài khoản thật bị nhắm mục tiêu.

“Có rất nhiều ảnh hưởng tác hại”, ông Hoàng Tứ Duy, Tổng bí thư đảng Việt Tân, một trong những tổ chức tham gia gửi thư ngỏ, nói với VOA về Lực lượng 47 – một tổ chức của quân đội Việt Nam có nhiệm vụ “chống quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội trên không gian mạng”.

“Lực lượng 47 họ đã tổ chức những kế hoạch báo cáo hàng loạt những bài vở của các nhà hoạt động, trong đó có Việt Tân, đã đăng trên Facebook. Khi họ báo cáo hàng loạt như vậy, công ty Facebook nhiều khi không phân biệt được những nội dung nào thực sự vi phạm Tiêu chuẩn Cộng đồng của Facebook hay không nên đã tháo gỡ những nội dung đó. Đó là một hình thức mà nhà nước Cộng sản Việt Nam kiểm duyệt những tiếng nói độc lập, đối kháng trên Facebook”, thành viên trong ban lãnh đạo đảng Việt Tân nói.

“Tác hại thứ nhì là Lực lượng 47 sử dụng rất nhiều tài khoản giả để họ spam (tấn công ồ ạt) những trang Facebook có nhiều comments (bình luận) để tung tin giả, và đó là cách họ đóng vai trò dư luận viên tung tin giả để tuyên truyền, gây ảnh hưởng xấu đối với dư luận trên mạng”, ông Hoàng Tứ Duy nói thêm.

Kiểm duyệt

Một báo cáo mang tên “#StopVntrolls – Combatting Force 47 and Cyber Sensorship” (tạm dịch “Hãy chặn việc đăng bài chế nhạo – Chống Lực lượng 47 và Kiểm duyệt Không gian mạng”) do Việt Tân thực hiện và công bố trong dịp này nói rằng giữa bối cảnh Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có dân số sử dụng internet tăng nhanh nhất ở Đông Nam Á, với tỷ lệ ước tính 72 triệu người dùng vào năm 2022, các nền tảng truyền thông xã hội đã trở thành công cụ đắc lực để người dân Việt Nam thể hiện quan điểm chính trị của mình.

“Nhưng cơ hội chưa từng có dành cho hàng triệu người Việt Nam để họ chia sẻ ý kiến cá nhân

và tiếp cận thông tin chưa bị sàng lọc lại bị chính quyền Hà Nội xem như là một nguy cơ đối với việc độc quyền quyền lực của họ”, báo cáo viết.

Vì vậy, vẫn theo báo cáo, tình trạng “tự do” mới có này của người dân Việt Nam lại đi kèm với nhiều rủi ro đáng kể, “vì người dùng ngày càng phải đối mặt với sự quấy rối, đe dọa, bạo lực về thể chất và khả năng bị truy tố từ các cơ quan nhà nước quyết tâm dập tắt những tranh luận của công chúng”.

Kiểm soát nội dung của Facebook có vấn đề?

Thư ngỏ và báo cáo cũng dẫn ra tài liệu nội bộ của Facebook do người tố giác Frances Haugen công bố về sự tồn tại của 15 triệu tài khoản giả ở Việt Nam.

“Số lượng tài khoản giả to lớn này khiến cho con số thống kê 70 triệu người dùng Facebook tại Việt Nam không chính xác và dễ dàng gây thiệt hại cho các tài khoản thật thông qua chiêu thức báo cáo hàng loạt”, thư ngỏ viết.

Ngoài ra, với chiêu thức “trang trại nhấp chuột” (click farm) đang được sử dụng phổ biến tại Việt Nam nhằm gia tăng khối lượng người theo dõi cho các trang và nhóm trên Facebook đã tạo ra các “tương tác giả”, làm gia tăng mức độ lan tỏa của bài đăng, trong đó có những nội dung gây hiểu lầm hoặc được phóng đại để thu hút người dùng, đưa thông tin sai lệch và tác hại đến tương tác trên mạng xã hội. Thư ngỏ và báo cáo cho rằng đây chính là lỗ hổng từ thuật toán của Facebook khi ưu tiên đề xuất các bài đăng nhận được nhiều bình luận.

“Việt Nam đã trở thành trung tâm của ngành công nghiệp tạo tài khoản giả đang bùng nổ với quy mô mở rộng nhờ kỹ thuật tự động hóa các thao tác hàng loạt”, thư ngỏ nói.

Theo ông Hoàng Tứ Duy, lá thư ngỏ không chỉ kêu gọi Facebook giải quyết một vấn nạn thực tế tại Việt Nam mà còn là một đóng góp cho chính quyền lợi của Facebook.

Ông nói: “Qua lá thư này, chúng ta nêu lên một sự thật ở Việt Nam với công ty Facebook, đó là những mạng lưới độc hại đang kiểm duyệt những tiếng nói ở Việt Nam, làm hại cho Facebook, và vì quyền lợi của Facebook, họ phải giải quyết những mạng lưới độc hại do Lực lượng 47 và các dư luận viên gây ra”.

Để giải quyết tình trạng trên, các tổ chức và nhà hoạt động đưa ra 3 đề xuất với ông chủ Facebook. Thứ nhất là xóa hàng triệu tài khoản Facebook giả được báo cáo ở Việt Nam và xem xét thay đổi chính sách để ngăn chặn hành vi “câu click” trắng trợn.

Đề xuất thứ hai là đóng các mạng lưới tham gia vào hoạt động phối hợp báo cáo hàng loạt và các hành vi gây tác hại xã hội khác. Cuối cùng là cung cấp một phương thức để các nhà hoạt động, các nhà báo và những người dùng Việt Nam có thể khiếu nại việc gỡ bỏ nội dung và làm việc trực tiếp với nhân viên Facebook khi bị nhắm mục tiêu bởi các chiến dịch phối hợp hành động gây hại xã hội.