Tình trạng không gian dân sự ở Việt Nam vẫn bị CIVICUS Monitor đánh giá là “đóng.” Trong số những lo ngại đang diễn ra được ghi nhận là việc sử dụng các luật hạn chế để hình sự hóa công việc của các nhà hoạt động và nhà báo, cấm xuất cảnh và giám sát người hoạt động, tra tấn và ngược đãi đối với tù nhân lương tâm.
Đã tám tháng trôi qua kể từ khi Việt Nam được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc bất chấp sự phản đối của các nhóm xã hội dân sự. Trước cuộc bầu cử, Chính phủ Việt Nam đã cam kết “tiếp tục những nỗ lực nhằm tận hưởng tốt hơn các quyền con người và các quyền tự do cơ bản” trong nước. Tuy nhiên, tình trạng các quyền tự do công dân vẫn chưa được cải thiện, với những người bảo vệ nhân quyền và những người chỉ trích tiếp tục đối mặt với nhiều hình thức đàn áp khác nhau.
Vào tháng 4 năm 2023, chính quyền đã tổ chức đối thoại nhân quyền với Úc. Theo một tuyên bố về kết quả, cuộc đối thoại đề cập đến một loạt các chủ đề liên quan đến các quyền dân sự, chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa ở cả hai quốc gia. Những điều này bao gồm nhưng không giới hạn ở việc bảo vệ các quyền tự do, cải cách luật pháp, quyền của các nhóm đa dạng và hợp tác về nhân quyền trong các thể chế đa phương.
Một cuộc đối thoại nhân quyền khác đã được tổ chức với Liên minh Châu Âu (EU) tại Hà Nội vào ngày 9/6/2023. Được biết, hai phái đoàn đã trao đổi quan điểm và mối quan tâm về pháp quyền và tiếp cận công lý, thúc đẩy các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa và bảo vệ những người trong các tình huống dễ bị tổn thương. Hai bên cũng cam kết làm việc để cải thiện hơn nữa việc thụ hưởng các quyền dân sự và chính trị. EU đặc biệt nhấn mạnh đến quyền tự do ngôn luận và lập hội.
Mặc dù vậy, trong những tháng gần đây, chính quyền vẫn tiếp tục bắt giữ và kết án một số nhà hoạt động và nhà báo vì tội danh “tuyên truyền chống nhà nước.” Cáo buộc “trốn thuế” tiếp tục được vũ khí hóa chống lại giới hoạt động môi trường. Chính quyền đã cấm một nhà hoạt động đi du lịch và cũng bị cáo buộc đã bắt cóc một nhà hoạt động lưu vong ở Thái Lan. Công an cũng đàn áp một cuộc biểu tình trong đó người dân phản đối dự án thoát nước ở tỉnh Đắk Lắk.
ĐÀN ÁP QUYỀN LẬP HỘI
Nhóm làm việc của Liên Hiệp Quốc thấy việc giam giữ Đỗ Nam Trung là tùy tiện
Ngày 03/32023, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hiệp quốc (WGAD) đã đưa ra Ý kiến số 86/2022 liên quan đến trường hợp của nhà hoạt động Đỗ Nam Trung. WGAD nhận thấy việc giam giữ Trung là tùy tiện và yêu cầu chính phủ thực hiện các bước cần thiết để khắc phục tình hình.
Như đã đưa tin trước đây, một tòa án ở Việt Nam vào ngày 16/122021 đã tuyên bản án 10 năm tù cho Đỗ Nam Trung, một nhà hoạt động nhân quyền bị cáo buộc chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội. Ông bị kết án trong một phiên tòa kéo dài chưa đầy bốn tiếng đồng hồ bởi Tòa án Nhân dân tỉnh Nam Định. Ông đã bị buộc tội “phát tán tài liệu chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự Việt Nam.
Trung đã tham gia một số phong trào xã hội và đã lên tiếng chống tham nhũng của quan chức trên trang Facebook của mình. Ông cũng đã đăng bài chỉ trích các đường cao tốc xây dựng-vận hành-chuyển giao mà Việt Nam đã áp dụng trong những năm gần đây, làm dấy lên những cuộc phản đối hiếm hoi về việc thu phí mà nhiều người lái xe mô tả là không công bằng.
Nhà hoạt động quyền đất đai bị kết án
Ngày 28/3/2023, một tòa án ở Hà Nội kết án nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai Trương Văn Dũng sáu năm tù. Theo tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), công an Hà Nội đã bắt giữ ông vào tháng 5 năm 2022 với cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 88 của Bộ luật Hình sự 1999.
Sau khi bị bắt, Trương Văn Dũng bị biệt giam hơn chín tháng. Ông được phép gặp luật sư của mình lần đầu tiên vào tháng 3 năm 2023. Gia đình ông đã không được phép gặp ông kể từ khi ông bị bắt.
Trương Văn Dũng, 65 tuổi, lần đầu tiên tham gia vận động quyền đất đai vào những năm 2000, vận động chống lại việc cưỡng chế tịch thu nhà riêng của mình và kể từ đó đã vận động tích cực thay mặt cho các nạn nhân bị chính quyền chiếm đoạt đất đai. Ông là thành viên sáng lập Hội Bầu bí Tương Thân để hỗ trợ tài chính và tinh thần cho các tù nhân chính trị, dân oan về đất đai và gia đình của họ.
Nhà hoạt động bị bỏ tù 8 năm vì “tuyên truyền chống nhà nước”
Vào ngày 12/5/2023, một tòa án tại thành phố Hồ Chí Minh đã kết án nhà hoạt động Trần Văn Bang tám năm tù giam và ba năm quản chế. Công an thành phố Hồ Chí Minh đã bắt giữ ông vào ngày 01/3/2022 và buộc tội “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.
Theo Người Việt, Trần Bang bị truy tố vì đã sử dụng 3 tài khoản Facebook “đăng tải 39 bài viết có nội dung tuyên truyền, xuyên tạc, bôi nhọ chính quyền nhân dân, tung tin xuyên tạc, gây hoang mang trong nhân dân.” Cáo trạng cũng nói rằng ông “còn sở hữu bốn cuốn sách có nội dung tuyên truyền chống Nhà nước.”
Theo HRW, trong thập kỷ qua, Trần Văn Bang, 62 tuổi, đã tham gia các cuộc biểu tình chống Trung Quốc. Tháng 11 năm 2015, trong một cuộc biểu tình phản đối chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, các nhân viên an ninh đã hành hung và làm bị thương Trần Văn Bang. Ông cũng tham gia các cuộc biểu tình vì môi trường và nhân quyền, đồng thời công khai phản đối luật an ninh mạng năm 2018 mang tính đàn áp của Việt Nam.
Nhà hoạt động Bùi Tuấn Lâm lĩnh 5 năm tù vì chỉ trích chính quyền trên mạng
Vào ngày 25/5/2023, một tòa án ở Đà Nẵng đã kết án Bùi Tuấn Lâm 5 năm 6 tháng tù giam và 4 năm quản chế. Anh bị buộc tội “tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự vì những lời chỉ trích trực tuyến đối với chính phủ.
Như đã đưa tin trước đây, nhà hoạt động này– còn được gọi là “thánh rắc hành” – chủ một quán bún bò, đã bị bắt vì quay video nhại cảnh đầu bếp Thổ Nhĩ Kỳ nổi tiếng Salt Bae phục vụ một miếng thịt đắt tiền cho một quan chức chính phủ Việt Nam tại Luân Đôn. Anh bị bắt và bị truy tố vào ngày 07/9/2022
Theo Người Việt, người nhà của Lâm bị chặn không cho vào phòng xử án và phải đợi bên ngoài. Công an sau đó đã bắt vợ ông, Lê Thanh Lâm, và hai em trai ông, Bùi Quang Khiêm và Bùi Quang Minh, và giam giữ họ cả ngày.
Theo HRW, hơn chục năm qua, Bùi Tuấn Lâm đã công khai vận động dân chủ cho Việt Nam. Anh đã tham gia nhiều cuộc biểu tình chống Trung Quốc và bảo vệ môi trường. Anh cũng từng tham gia nhóm nhân đạo No-U hỗ trợ đồng bào nghèo vùng sâu, vùng xa và nạn nhân thiên tai tại Việt Nam.
Liên Hiệp Quốc thấy việc giam giữ nhà hoạt động khí hậu Đặng Đình Bách là tùy tiện
Vào ngày 26/5, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hiệp Quốc đã phát hiện ra rằng việc tước quyền tự do của luật sư môi trường nổi tiếng Đặng Đình Bách là tùy tiện và trái với các điều khoản của Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và các điều khoản của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị – và yêu cầu chính phủ thực hiện các bước cần thiết để bồi thường cho ông ngay lập tức.
Ông Bách đã cống hiến cuộc đời mình để cải thiện sức khỏe và hạnh phúc của các cộng đồng yếu thế trên khắp Việt Nam và đã làm việc không mệt mỏi để hạn chế các chất gây ô nhiễm như nhựa, amiăng và than đá.
Ông đang thụ án 5 năm tù ở Việt Nam về tội trốn thuế bịa đặt. Ông tuyên bố rằng vào ngày 24/6/2023 – tròn hai năm ngày ông bị bắt – ông sẽ tuyệt thực cho đến chết để bảo vệ sự vô tội của mình (ông đã bắt đầu tuyệt thực từ ngày 09/6/2023- DTD).
Để đoàn kết với ông, nhiều nhóm xã hội dân sự đã phát động tuyệt thực tiếp sức từ ngày 24/5 đến ngày 24/6 để nâng cao nhận thức về sự bất công cùng cực này và kêu gọi trả tự do cho ông. Các nhóm bao gồm CIVICUS đã kêu gọi cộng đồng toàn cầu đoàn kết với ông Bách thông qua biểu tình ôn hòa và kêu gọi trả tự do cho ông, cũng như chấm dứt hành vi trả đũa chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam và trên thế giới đang thúc đẩy nhân quyền và công bằng môi trường.
Nhà hoạt động môi trường được phóng thích trong im lặng
Ngày 12 tháng 5, nhà hoạt động khí hậu Ngụy Thị Khanh lặng lẽ ra tù, sớm hơn 5 tháng so với dự kiến. Không có lý do nào được đưa ra cho việc trả tự do cho bà, điều này đã không được công bố chính thức hoặc thảo luận trên các phương tiện truyền thông địa phương.
Bà Khanh, người sáng lập Trung tâm Phát triển và Sáng tạo Xanh (GreenID) và là một trong những nhà vận động bảo vệ môi trường được đánh giá cao nhất ở Việt Nam, đã bị kết án hai năm tù vì tội trốn thuế vào tháng 6 năm 2022. Bản án của bà sau đó được giảm xuống còn 21 tháng, và được trả tự do sớm năm tháng trước thời hạn.
Andrea Giorgetta, giám đốc châu Á của Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế (FIDH) hoan nghênh quyết định trả tự do cho bà Khanh, nói rằng lẽ ra bà không nên ngồi tù “vì một vụ truy tố lố bịch về tội trốn thuế.”
Thêm một nhà hoạt động môi trường đối mặt với cáo buộc trốn thuế
Công an đã bắt giữ nhà hoạt động môi trường Hoàng Thị Minh Hồng vào ngày 01/6/2023. Bà là người sáng lập Trung tâm Hành động Chung tay và Kết nối vì Tăng trưởng và Môi trường (CHANGE), một tổ chức vận động hành động vì biến đổi khí hậu, môi trường và động vật hoang dã sự bảo vệ. CHANGE là tổ chức đi đầu trong chiến dịch ngừng xây dựng và cấp vốn cho các nhà máy nhiệt điện than mới ở Việt Nam. Tổ chức này buộc phải đóng cửa vào tháng 10 năm 2022 sau khi bị chính phủ quấy rối.
Bà Hồng đang bị biệt giam và không được gặp luật sư. Chính phủ đang chuẩn bị truy tố bà về tội trốn thuế.
Hồng là nhà bảo vệ nhân quyền môi trường nổi tiếng thứ năm bị bắt ở Việt Nam vì cáo buộc trốn thuế trong hai năm qua. Những người khác bao gồm Ngụy Thị Khanh, người sáng lập Trung tâm Phát triển và Sáng tạo Xanh phi lợi nhuận; Đặng Đình Bách, Giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Bền vững (bị kết án 5 năm tù); Mai Phan Lợi, người sáng lập và lãnh đạo Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng (MEC) và Bạch Hùng Dương, nguyên Giám đốc MEC (lần lượt là 4 năm và 2 năm 6 tháng).
HRW cáo buộc Việt Nam sử dụng “luật thuế mơ hồ và thiếu sót để nhắm vào các nhà hoạt động môi trường và biến đổi khí hậu với các vụ truy tố có động cơ chính trị. Nhà hoạt động môi trường hàng đầu Hoàng Thị Minh Hồng là nạn nhân mới nhất trong cuộc đàn áp gia tăng này.”
Văn phòng của Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc cho biết cơ quan này “vô cùng lo lắng” về vụ giam giữ và rằng “tác động đáng sợ của những trường hợp như vậy được đưa ra xét xử theo luật thuế có thể cảm nhận được trong xã hội dân sự ở Việt Nam, và có nguy cơ bóp nghẹt cuộc tranh luận về các vấn đề quan trọng. cho toàn xã hội.”
Học giả Nguyễn Quang A bị cấm xuất cảnh
Vào ngày 2 tháng 5, học giả Nguyễn Quang bị cấm rời khỏi đất nước từ sân bay quốc tế Nội Bài Hà Nội. Ông đã lên kế hoạch bắt chuyến bay đến Thái Lan, và tiếp tục đi đến Liên minh Châu Âu, nơi ông dự định thăm một số quốc gia. Nhưng ông đã bị an ninh chặn lại và ngăn không cho lên máy bay.
Theo Front Line Defenders, ông là một nhà bảo vệ nhân quyền và là một thành viên nổi bật của xã hội dân sự Việt Nam. Năm 2007, ông đồng sáng lập Viện Nghiên cứu Phát triển (IDS), một tổ chức tư vấn độc lập, phi lợi nhuận, thường xuyên đặt câu hỏi về các chính sách của chính phủ.
Nhà vận động chống tham nhũng lĩnh tám năm tù
Vào ngày 06/6/2023, một tòa án ở tỉnh Đắk Lắk đã kết án nhà vận động chống tham nhũng giảng viên âm nhạc Đặng Đăng Phước tám năm tù giam và bốn năm quản chế.
Công an tỉnh Đắk Lắk đã bắt giữ ông vào tháng 9 năm 2022 và cáo buộc ông “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.
Theo HRW, Đặng Đăng Phước thường bình luận về các vấn đề xã hội, chính trị và môi trường, đồng thời ủng hộ chính nghĩa của người nghèo và người bất lực, bao gồm những người khiếu kiện về quyền sử dụng đất và các nhóm thiểu số người Thượng. Ông viết: “Tôi bảo vệ lẽ phải và những người yếu thế. Tôi không quan tâm đến danh tiếng và sự giàu có.” Vì lý do này, ông nói rằng ông “lên tiếng để giúp giảm bớt bất công xã hội.”
Trong thập niên qua, Đặng Đăng Phước đã vận động chống tham nhũng và lạm quyền ở cấp cơ sở. Ông đã ủng hộ việc bảo vệ tốt hơn các quyền dân sự và chính trị, bao gồm quyền tự do ngôn luận, biểu đạt, lập hội, hội họp và tôn giáo. Ông công khai phản đối Luật an ninh mạng năm 2018 mang tính đàn áp của Việt Nam.
Báo cáo nhấn mạnh vũ khí hóa luật thuế để truy tố các nhà hoạt động
Vào ngày 21 tháng 4, Dự án 88 đã xuất bản một báo cáo có tựa đề: “Vũ khí hóa luật pháp để truy tố bộ tứ Việt Nam” ghi lại bằng chứng chi tiết về sự can thiệp chính trị vào việc truy tố hình sự bốn nhà hoạt động khí hậu hàng đầu – Đặng Đình Bách, Ngụy Thị Khanh, Mai Phan Lợi và Bạch Hùng Dương – vì tội trốn thuế, cũng như nhiều cách vi phạm quyền của họ.
Báo cáo cũng nêu bật nỗ lực của các nhà hoạt động trong việc các tổ chức phi lợi nhuận thành các liên minh vận động mạnh mẽ và thúc đẩy phong trào xã hội dân sự đã đưa họ vào cuộc xung đột với một nhà nước độc đảng, kể từ khi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng lên nắm quyền vào năm 2016, đã ban hành một loạt các biện pháp hợp pháp và ngoài pháp luật nhằm hạn chế quyền tự chủ và tác động của các tổ chức xã hội dân sự.
Đề án 88 đã rà soát gần 90 bản án của các cá nhân bị kết tội trốn thuế giai đoạn 2017-2022. Sau đó so sánh các thủ tục hình sự và bản án áp dụng cho những cá nhân này với những bản án áp dụng cho bốn nhà hoạt động. Trên hầu hết các tiêu chí, Đề án 88 đều phát hiện những sai phạm nghiêm trọng.
QUYỀN BIỂU ĐẠT
Nhà báo bị kết án vì tuyên truyền chống nhà nước
Ngày 12 tháng 4, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã kết án Nguyễn Lân Thắng về tội “làm, tàng trữ, phát tán thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 117 Bộ luật Hình sự, tuyên phạt ông sáu năm tù và hai năm quản chế. Bản án dựa trên cáo buộc rằng ông đã đăng các video trên Facebook và YouTube được cho là “chống lại” Đảng Cộng sản Việt Nam.
Nhà báo Nguyễn Lân Thắng đã tham gia nhiều cuộc biểu tình vì môi trường và chống Trung Quốc, lên tiếng ủng hộ các nhà hoạt động đang bị bỏ tù khác và viết blog về các vấn đề chính trị xã hội của Việt Nam, theo tài khoản mạng xã hội của ông. Ông bị bắt vào ngày 5/5/2022 và được cho là đã bị biệt giam trong hơn bảy tháng, đồng thời bị cấm gặp các thành viên gia đình và luật sư của mình. Ông chỉ được phép gặp luật sư của mình vào ngày 16/02/2023.
Theo Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ), việc truy tố Nguyễn Lân Thắng dựa trên những cáo buộc ngụy tạo nhằm trả đũa việc ông thực hiện quyền tự do ngôn luận và công việc hợp pháp của mình với tư cách là một nhà báo. ICJ cũng nói rằng bản án của ông cũng vi phạm các tiêu chuẩn quốc tế về quyền được xét xử công bằng.
Người Việt lưu vong bị an ninh bắt cóc
Blogger Việt Nam Đường Văn Thái được cho là đã bị an ninh Việt Nam bắt cóc khi đang sống lưu vong ở Thái Lan. Ông Thái được thông báo mất tích vào ngày 13/4/2023 và được camera ghi hình lần cuối khi ông rời khỏi nhà.
Theo Người Việt, nhà bất đồng chính kiến 41 tuổi này đã trốn khỏi Việt Nam vào năm 2018, vì lo sợ những lời chỉ trích của ông đối với Đảng Cộng sản và các nhà lãnh đạo chính phủ trên mạng xã hội có thể thu hút sự chú ý và đàn áp của chính quyền. Ông được văn phòng Cao ủy Liên Hiệp quốc về người tị nạn (UNHCR) ở Bangkok cấp quy chế tị nạn.
Ngày 16/4, ba ngày sau khi Đường Văn Thái được thông báo mất tích, truyền thông nhà nước Việt Nam dẫn thông tin từ Công an tỉnh Hà Tĩnh cho biết đã tìm được người đàn ông cùng tên “vượt biên trái phép vào Việt Nam” từ Lào ngày 14/4. Đại tá Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công an Hà Tĩnh, cho biết đã tạm giữ người đàn ông này để “tiếp tục điều tra theo quy định của pháp luật.”
Việc ông Đường Văn Thái bị buộc phải hồi hương đã làm trầm trọng thêm tình trạng của những nhà bất đồng chính kiến tương tự của Việt Nam đang sống lưu vong ở Thái Lan. Vụ bắt cóc được báo cáo của ông, mà mật vụ Hà Nội có thể đã thực hiện, cũng làm dấy lên lo ngại về việc thực hành đàn áp xuyên quốc gia nhắm vào những người Việt Nam bất đồng chính kiến ở nước ngoài và những người chỉ trích chế độ.
Chính phủ ra lệnh cho các phương tiện truyền thông loại bỏ tất cả các nội dung về cái chết của nhà văn nổi tiếng
Vào tháng 4 năm 2023, chính quyền đã ra lệnh cho các phương tiện truyền thông gỡ bỏ các tin tức về cái chết của nhà phê bình văn học và nhà thơ Đặng Tiến, và không đăng thêm các bài báo về ông vì ông là thành viên của một tổ chức văn học mà chính phủ tuyên bố là chống cộng.
Theo Đài Á Châu Tự Do, Đặng Tiến, người được biết đến nhiều nhất với các cuốn sách “Vũ Trụ Thi Ca” và “Thơ, Văn và Tiểu sử,” đã qua đời tại Pháp ở tuổi 83 vào ngày 17/4//2023. Sau khi bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là một nhà phê bình sách khi còn là sinh viên đại học ở Sài Gòn, nay là thành phố Hồ Chí Minh, năm 1960, ông rời Việt Nam đến Paris năm 1966 và giảng dạy văn học Việt Nam tại Đại học Paris từ năm 1969 đến năm 2005.
Ông Tiến là thành viên của Ủy ban Vận động của Văn đoàn Độc lập, được thành lập vào năm 2014 và có 60 thành viên. Các thành viên cho biết tổ chức này thường xuyên bị chính quyền sách nhiễu và truyền thông nhà nước đưa tin rằng tổ chức này là một tổ chức bất hợp pháp do các thế lực thù địch thành lập nhằm chống lại Đảng Cộng sản và Chính phủ Việt Nam.
Liên Hiệp Quốc cho rằng việc giam giữ blogger Nguyễn Tường là tùy tiện
Ngày 18/5/2023, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hiệp quốc (WGAD) đã đưa ra Ý kiến số 16/2023 liên quan đến trường hợp của blogger Nguyễn Tường Thụy. WGAD nhận thấy việc giam giữ ông Thuỵ là tùy tiện và kêu gọi Chính phủ Việt Nam có hành động khẩn cấp để bảo đảm việc trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho ông.
Như đã đưa tin trước đây, vào ngày 05/01/2021, một tòa án Việt Nam đã kết tội và kết án ba thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN) theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự, trong đó có ông Thuỵ.
Ông Thuỵ bị kết án 11 năm tù vì viết báo trực tuyến chỉ trích chính quyền cộng sản độc đảng của Việt Nam. Cựu Phó chủ tịch IJAVN, đã viết blog về các vấn đề dân quyền và tự do ngôn luận cho Ban tiếng Việt của RFA trong sáu năm, và đã đến Hoa Kỳ vào năm 2014 để điều trần trước Hạ viện về các vấn đề tự do truyền thông ở Việt Nam.
TỤ HỌP ÔN HOÀ
Công an trấn áp cuộc biểu tình phản đối dự án thoát nước tỉnh Đắk Lắk
Vào ngày 25/4/2023, cảnh sát cơ động – được trang bị dùi cui và khiên – đã giải tán hàng chục thành viên của nhóm dân tộc Ê Đê đang cố gắng chặn một dự án thoát nước mà họ sợ sẽ xả nước thải vào hồ mà họ phụ thuộc.
Theo Đài Á Châu Tự Do, ba dân làng đã phải nhập viện và 12 người bị bắt. Một người biểu tình yêu cầu giấu tên vì lý do an ninh cho biết: “Họ đánh chúng tôi, khiến 7 người bị thương, trong đó 3 người phải nhập viện do bị thương ở đầu, miệng, tai và vai.”
Người biểu tình nói chuyện với RFA nói rằng cảnh sát đã xô ngã một phụ nữ đang mang thai hai tháng và đánh gãy vai một người biểu tình khác khiến người này bất tỉnh ngay sau đó. Cảnh sát cũng đánh gục một người đàn ông và đá liên tục vào đầu anh ta cho đến khi tai và miệng anh ta bắt đầu chảy máu. Những người bị bắt đều được trả tự do sau khi ký vào giấy cam kết sẽ không quay lại biểu tình vì bị đe dọa bỏ tù.
Hồ Ea M’ta ở phía nam tỉnh Đắk Lắk sẽ là điểm cuối của dự án hệ thống thoát nước mưa do huyện Cư Kuin của tỉnh đề xuất. Người dân sống gần đó lo ngại rằng ngoài nước mưa, dự án còn có thể chuyển nước thải vào hồ, gây hại cho môi trường và gây lũ lụt cho các khu vực xung quanh.
Mặc dù nhà chức trách địa phương đã xem xét dự án và nói rằng sẽ không có thiệt hại lớn nào đối với hệ sinh thái hoặc nguồn nước từ nó, nhưng những người biểu tình không tin tưởng vào việc xem xét.
Báo cáo mới nêu bật việc đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa trong hơn ba thập kỷ
Một báo cáo mới được Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế (FIDH) và Ủy ban Bảo về quyền làm người Việt Nam (VCHR) công bố vào ngày 20/6/2023 ghi lại sự đàn áp có hệ thống đối với quyền tự do hội họp ở Việt Nam. Báo cáo, có tiêu đề “Lịch sử Bạo lực – Đàn áp quyền tự do hội họp ở Việt Nam” cung cấp bản báo cáo toàn diện nhất cho đến nay về hơn ba thập kỷ các phong trào phản đối ở Việt Nam và các hình thức đàn áp mà họ đã phải đối mặt.
Các hành động của chính phủ nhằm trấn áp các cuộc biểu tình bao gồm: sử dụng vũ lực không cần thiết và/hoặc không tương xứng, bắt giữ, giam giữ, truy tố và các hình thức tấn công và quấy rối khác đối với các nhà lãnh đạo biểu tình, những người tham gia và những người ủng hộ.
Các cuộc biểu tình ôn hòa áp đảo ở Việt Nam có truyền thống đề cập đến nhiều vấn đề, từ biểu tình đòi tự do tôn giáo đến quyền đất đai và quan hệ với Trung Quốc. Các vấn đề nổi bật khác, chẳng hạn như bảo vệ môi trường, quyền của người lao động, hoặc các cuộc biểu tình phản đối luật pháp hạn chế, cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến khác của các cuộc biểu tình ở Việt Nam.
Báo cáo nêu rằng trong trường hợp không có luật pháp quốc gia về hội họp ôn hòa, một số nghị định và quy định có tính hạn chế cao của Việt Nam, chẳng hạn như Nghị định 38 và Thông tư 9 và 13, đã cung cấp các công cụ pháp lý để đàn áp những người đã thực hiện hoặc tìm cách thực hiện quyền tự do hội họp ôn hòa. Quan trọng nhất, nhiều điều khoản “an ninh quốc gia” của Bộ luật Hình sự đã thường xuyên được sử dụng để bắt, giam giữ, truy tố và bỏ tù những người biểu tình và các thành viên xã hội dân sự tham gia vào các hoạt động liên quan đến tụ họp nơi công cộng.
Những cá nhân bị bắt, giam giữ và truy tố tùy tiện liên quan đến việc họ tham gia vào các cuộc tụ tập ôn hòa thường phải đối mặt với các hành vi ngược đãi khác, bao gồm: từ chối quyền được xét xử công bằng; án tù không tương xứng; điều kiện giam giữ tồi tệ; từ chối chăm sóc y tế, ngược đãi và tra tấn khi bị giam giữ; cảnh sát giám sát liên tục; và quấy rối tư pháp. Trong một số trường hợp, điều kiện giam giữ tồi tệ và ngược đãi đã dẫn đến tử vong.
Dịch bởi Người Bảo vệ Nhân quyền từ: https://monitor.civicus.org/explore/vietnam-human-rights-council-membership-and-dialogues-fail-to-stem-repression-against-activists/
June 27, 2023
Việt Nam: Tư cách thành viên Hội đồng Nhân quyền và các cuộc đối thoại không ngăn chặn được sự đàn áp đối với giới hoạt động
by Defend the Defenders • [Human Rights]
CIVICUS, tháng 6 năm 2023
Tình trạng không gian dân sự ở Việt Nam vẫn bị CIVICUS Monitor đánh giá là “đóng.” Trong số những lo ngại đang diễn ra được ghi nhận là việc sử dụng các luật hạn chế để hình sự hóa công việc của các nhà hoạt động và nhà báo, cấm xuất cảnh và giám sát người hoạt động, tra tấn và ngược đãi đối với tù nhân lương tâm.
Đã tám tháng trôi qua kể từ khi Việt Nam được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc bất chấp sự phản đối của các nhóm xã hội dân sự. Trước cuộc bầu cử, Chính phủ Việt Nam đã cam kết “tiếp tục những nỗ lực nhằm tận hưởng tốt hơn các quyền con người và các quyền tự do cơ bản” trong nước. Tuy nhiên, tình trạng các quyền tự do công dân vẫn chưa được cải thiện, với những người bảo vệ nhân quyền và những người chỉ trích tiếp tục đối mặt với nhiều hình thức đàn áp khác nhau.
Vào tháng 4 năm 2023, chính quyền đã tổ chức đối thoại nhân quyền với Úc. Theo một tuyên bố về kết quả, cuộc đối thoại đề cập đến một loạt các chủ đề liên quan đến các quyền dân sự, chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa ở cả hai quốc gia. Những điều này bao gồm nhưng không giới hạn ở việc bảo vệ các quyền tự do, cải cách luật pháp, quyền của các nhóm đa dạng và hợp tác về nhân quyền trong các thể chế đa phương.
Một cuộc đối thoại nhân quyền khác đã được tổ chức với Liên minh Châu Âu (EU) tại Hà Nội vào ngày 9/6/2023. Được biết, hai phái đoàn đã trao đổi quan điểm và mối quan tâm về pháp quyền và tiếp cận công lý, thúc đẩy các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa và bảo vệ những người trong các tình huống dễ bị tổn thương. Hai bên cũng cam kết làm việc để cải thiện hơn nữa việc thụ hưởng các quyền dân sự và chính trị. EU đặc biệt nhấn mạnh đến quyền tự do ngôn luận và lập hội.
Mặc dù vậy, trong những tháng gần đây, chính quyền vẫn tiếp tục bắt giữ và kết án một số nhà hoạt động và nhà báo vì tội danh “tuyên truyền chống nhà nước.” Cáo buộc “trốn thuế” tiếp tục được vũ khí hóa chống lại giới hoạt động môi trường. Chính quyền đã cấm một nhà hoạt động đi du lịch và cũng bị cáo buộc đã bắt cóc một nhà hoạt động lưu vong ở Thái Lan. Công an cũng đàn áp một cuộc biểu tình trong đó người dân phản đối dự án thoát nước ở tỉnh Đắk Lắk.
ĐÀN ÁP QUYỀN LẬP HỘI
Nhóm làm việc của Liên Hiệp Quốc thấy việc giam giữ Đỗ Nam Trung là tùy tiện
Ngày 03/32023, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hiệp quốc (WGAD) đã đưa ra Ý kiến số 86/2022 liên quan đến trường hợp của nhà hoạt động Đỗ Nam Trung. WGAD nhận thấy việc giam giữ Trung là tùy tiện và yêu cầu chính phủ thực hiện các bước cần thiết để khắc phục tình hình.
Như đã đưa tin trước đây, một tòa án ở Việt Nam vào ngày 16/122021 đã tuyên bản án 10 năm tù cho Đỗ Nam Trung, một nhà hoạt động nhân quyền bị cáo buộc chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội. Ông bị kết án trong một phiên tòa kéo dài chưa đầy bốn tiếng đồng hồ bởi Tòa án Nhân dân tỉnh Nam Định. Ông đã bị buộc tội “phát tán tài liệu chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự Việt Nam.
Trung đã tham gia một số phong trào xã hội và đã lên tiếng chống tham nhũng của quan chức trên trang Facebook của mình. Ông cũng đã đăng bài chỉ trích các đường cao tốc xây dựng-vận hành-chuyển giao mà Việt Nam đã áp dụng trong những năm gần đây, làm dấy lên những cuộc phản đối hiếm hoi về việc thu phí mà nhiều người lái xe mô tả là không công bằng.
Nhà hoạt động quyền đất đai bị kết án
Ngày 28/3/2023, một tòa án ở Hà Nội kết án nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai Trương Văn Dũng sáu năm tù. Theo tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), công an Hà Nội đã bắt giữ ông vào tháng 5 năm 2022 với cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 88 của Bộ luật Hình sự 1999.
Sau khi bị bắt, Trương Văn Dũng bị biệt giam hơn chín tháng. Ông được phép gặp luật sư của mình lần đầu tiên vào tháng 3 năm 2023. Gia đình ông đã không được phép gặp ông kể từ khi ông bị bắt.
Trương Văn Dũng, 65 tuổi, lần đầu tiên tham gia vận động quyền đất đai vào những năm 2000, vận động chống lại việc cưỡng chế tịch thu nhà riêng của mình và kể từ đó đã vận động tích cực thay mặt cho các nạn nhân bị chính quyền chiếm đoạt đất đai. Ông là thành viên sáng lập Hội Bầu bí Tương Thân để hỗ trợ tài chính và tinh thần cho các tù nhân chính trị, dân oan về đất đai và gia đình của họ.
Nhà hoạt động bị bỏ tù 8 năm vì “tuyên truyền chống nhà nước”
Vào ngày 12/5/2023, một tòa án tại thành phố Hồ Chí Minh đã kết án nhà hoạt động Trần Văn Bang tám năm tù giam và ba năm quản chế. Công an thành phố Hồ Chí Minh đã bắt giữ ông vào ngày 01/3/2022 và buộc tội “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.
Theo Người Việt, Trần Bang bị truy tố vì đã sử dụng 3 tài khoản Facebook “đăng tải 39 bài viết có nội dung tuyên truyền, xuyên tạc, bôi nhọ chính quyền nhân dân, tung tin xuyên tạc, gây hoang mang trong nhân dân.” Cáo trạng cũng nói rằng ông “còn sở hữu bốn cuốn sách có nội dung tuyên truyền chống Nhà nước.”
Theo HRW, trong thập kỷ qua, Trần Văn Bang, 62 tuổi, đã tham gia các cuộc biểu tình chống Trung Quốc. Tháng 11 năm 2015, trong một cuộc biểu tình phản đối chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, các nhân viên an ninh đã hành hung và làm bị thương Trần Văn Bang. Ông cũng tham gia các cuộc biểu tình vì môi trường và nhân quyền, đồng thời công khai phản đối luật an ninh mạng năm 2018 mang tính đàn áp của Việt Nam.
Nhà hoạt động Bùi Tuấn Lâm lĩnh 5 năm tù vì chỉ trích chính quyền trên mạng
Vào ngày 25/5/2023, một tòa án ở Đà Nẵng đã kết án Bùi Tuấn Lâm 5 năm 6 tháng tù giam và 4 năm quản chế. Anh bị buộc tội “tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự vì những lời chỉ trích trực tuyến đối với chính phủ.
Như đã đưa tin trước đây, nhà hoạt động này– còn được gọi là “thánh rắc hành” – chủ một quán bún bò, đã bị bắt vì quay video nhại cảnh đầu bếp Thổ Nhĩ Kỳ nổi tiếng Salt Bae phục vụ một miếng thịt đắt tiền cho một quan chức chính phủ Việt Nam tại Luân Đôn. Anh bị bắt và bị truy tố vào ngày 07/9/2022
Theo Người Việt, người nhà của Lâm bị chặn không cho vào phòng xử án và phải đợi bên ngoài. Công an sau đó đã bắt vợ ông, Lê Thanh Lâm, và hai em trai ông, Bùi Quang Khiêm và Bùi Quang Minh, và giam giữ họ cả ngày.
Theo HRW, hơn chục năm qua, Bùi Tuấn Lâm đã công khai vận động dân chủ cho Việt Nam. Anh đã tham gia nhiều cuộc biểu tình chống Trung Quốc và bảo vệ môi trường. Anh cũng từng tham gia nhóm nhân đạo No-U hỗ trợ đồng bào nghèo vùng sâu, vùng xa và nạn nhân thiên tai tại Việt Nam.
Liên Hiệp Quốc thấy việc giam giữ nhà hoạt động khí hậu Đặng Đình Bách là tùy tiện
Vào ngày 26/5, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hiệp Quốc đã phát hiện ra rằng việc tước quyền tự do của luật sư môi trường nổi tiếng Đặng Đình Bách là tùy tiện và trái với các điều khoản của Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và các điều khoản của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị – và yêu cầu chính phủ thực hiện các bước cần thiết để bồi thường cho ông ngay lập tức.
Ông Bách đã cống hiến cuộc đời mình để cải thiện sức khỏe và hạnh phúc của các cộng đồng yếu thế trên khắp Việt Nam và đã làm việc không mệt mỏi để hạn chế các chất gây ô nhiễm như nhựa, amiăng và than đá.
Ông đang thụ án 5 năm tù ở Việt Nam về tội trốn thuế bịa đặt. Ông tuyên bố rằng vào ngày 24/6/2023 – tròn hai năm ngày ông bị bắt – ông sẽ tuyệt thực cho đến chết để bảo vệ sự vô tội của mình (ông đã bắt đầu tuyệt thực từ ngày 09/6/2023- DTD).
Để đoàn kết với ông, nhiều nhóm xã hội dân sự đã phát động tuyệt thực tiếp sức từ ngày 24/5 đến ngày 24/6 để nâng cao nhận thức về sự bất công cùng cực này và kêu gọi trả tự do cho ông. Các nhóm bao gồm CIVICUS đã kêu gọi cộng đồng toàn cầu đoàn kết với ông Bách thông qua biểu tình ôn hòa và kêu gọi trả tự do cho ông, cũng như chấm dứt hành vi trả đũa chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam và trên thế giới đang thúc đẩy nhân quyền và công bằng môi trường.
Nhà hoạt động môi trường được phóng thích trong im lặng
Ngày 12 tháng 5, nhà hoạt động khí hậu Ngụy Thị Khanh lặng lẽ ra tù, sớm hơn 5 tháng so với dự kiến. Không có lý do nào được đưa ra cho việc trả tự do cho bà, điều này đã không được công bố chính thức hoặc thảo luận trên các phương tiện truyền thông địa phương.
Bà Khanh, người sáng lập Trung tâm Phát triển và Sáng tạo Xanh (GreenID) và là một trong những nhà vận động bảo vệ môi trường được đánh giá cao nhất ở Việt Nam, đã bị kết án hai năm tù vì tội trốn thuế vào tháng 6 năm 2022. Bản án của bà sau đó được giảm xuống còn 21 tháng, và được trả tự do sớm năm tháng trước thời hạn.
Andrea Giorgetta, giám đốc châu Á của Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế (FIDH) hoan nghênh quyết định trả tự do cho bà Khanh, nói rằng lẽ ra bà không nên ngồi tù “vì một vụ truy tố lố bịch về tội trốn thuế.”
Thêm một nhà hoạt động môi trường đối mặt với cáo buộc trốn thuế
Công an đã bắt giữ nhà hoạt động môi trường Hoàng Thị Minh Hồng vào ngày 01/6/2023. Bà là người sáng lập Trung tâm Hành động Chung tay và Kết nối vì Tăng trưởng và Môi trường (CHANGE), một tổ chức vận động hành động vì biến đổi khí hậu, môi trường và động vật hoang dã sự bảo vệ. CHANGE là tổ chức đi đầu trong chiến dịch ngừng xây dựng và cấp vốn cho các nhà máy nhiệt điện than mới ở Việt Nam. Tổ chức này buộc phải đóng cửa vào tháng 10 năm 2022 sau khi bị chính phủ quấy rối.
Bà Hồng đang bị biệt giam và không được gặp luật sư. Chính phủ đang chuẩn bị truy tố bà về tội trốn thuế.
Hồng là nhà bảo vệ nhân quyền môi trường nổi tiếng thứ năm bị bắt ở Việt Nam vì cáo buộc trốn thuế trong hai năm qua. Những người khác bao gồm Ngụy Thị Khanh, người sáng lập Trung tâm Phát triển và Sáng tạo Xanh phi lợi nhuận; Đặng Đình Bách, Giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Bền vững (bị kết án 5 năm tù); Mai Phan Lợi, người sáng lập và lãnh đạo Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng (MEC) và Bạch Hùng Dương, nguyên Giám đốc MEC (lần lượt là 4 năm và 2 năm 6 tháng).
HRW cáo buộc Việt Nam sử dụng “luật thuế mơ hồ và thiếu sót để nhắm vào các nhà hoạt động môi trường và biến đổi khí hậu với các vụ truy tố có động cơ chính trị. Nhà hoạt động môi trường hàng đầu Hoàng Thị Minh Hồng là nạn nhân mới nhất trong cuộc đàn áp gia tăng này.”
Văn phòng của Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc cho biết cơ quan này “vô cùng lo lắng” về vụ giam giữ và rằng “tác động đáng sợ của những trường hợp như vậy được đưa ra xét xử theo luật thuế có thể cảm nhận được trong xã hội dân sự ở Việt Nam, và có nguy cơ bóp nghẹt cuộc tranh luận về các vấn đề quan trọng. cho toàn xã hội.”
Học giả Nguyễn Quang A bị cấm xuất cảnh
Vào ngày 2 tháng 5, học giả Nguyễn Quang bị cấm rời khỏi đất nước từ sân bay quốc tế Nội Bài Hà Nội. Ông đã lên kế hoạch bắt chuyến bay đến Thái Lan, và tiếp tục đi đến Liên minh Châu Âu, nơi ông dự định thăm một số quốc gia. Nhưng ông đã bị an ninh chặn lại và ngăn không cho lên máy bay.
Theo Front Line Defenders, ông là một nhà bảo vệ nhân quyền và là một thành viên nổi bật của xã hội dân sự Việt Nam. Năm 2007, ông đồng sáng lập Viện Nghiên cứu Phát triển (IDS), một tổ chức tư vấn độc lập, phi lợi nhuận, thường xuyên đặt câu hỏi về các chính sách của chính phủ.
Nhà vận động chống tham nhũng lĩnh tám năm tù
Vào ngày 06/6/2023, một tòa án ở tỉnh Đắk Lắk đã kết án nhà vận động chống tham nhũng giảng viên âm nhạc Đặng Đăng Phước tám năm tù giam và bốn năm quản chế.
Công an tỉnh Đắk Lắk đã bắt giữ ông vào tháng 9 năm 2022 và cáo buộc ông “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.
Theo HRW, Đặng Đăng Phước thường bình luận về các vấn đề xã hội, chính trị và môi trường, đồng thời ủng hộ chính nghĩa của người nghèo và người bất lực, bao gồm những người khiếu kiện về quyền sử dụng đất và các nhóm thiểu số người Thượng. Ông viết: “Tôi bảo vệ lẽ phải và những người yếu thế. Tôi không quan tâm đến danh tiếng và sự giàu có.” Vì lý do này, ông nói rằng ông “lên tiếng để giúp giảm bớt bất công xã hội.”
Trong thập niên qua, Đặng Đăng Phước đã vận động chống tham nhũng và lạm quyền ở cấp cơ sở. Ông đã ủng hộ việc bảo vệ tốt hơn các quyền dân sự và chính trị, bao gồm quyền tự do ngôn luận, biểu đạt, lập hội, hội họp và tôn giáo. Ông công khai phản đối Luật an ninh mạng năm 2018 mang tính đàn áp của Việt Nam.
Báo cáo nhấn mạnh vũ khí hóa luật thuế để truy tố các nhà hoạt động
Vào ngày 21 tháng 4, Dự án 88 đã xuất bản một báo cáo có tựa đề: “Vũ khí hóa luật pháp để truy tố bộ tứ Việt Nam” ghi lại bằng chứng chi tiết về sự can thiệp chính trị vào việc truy tố hình sự bốn nhà hoạt động khí hậu hàng đầu – Đặng Đình Bách, Ngụy Thị Khanh, Mai Phan Lợi và Bạch Hùng Dương – vì tội trốn thuế, cũng như nhiều cách vi phạm quyền của họ.
Báo cáo cũng nêu bật nỗ lực của các nhà hoạt động trong việc các tổ chức phi lợi nhuận thành các liên minh vận động mạnh mẽ và thúc đẩy phong trào xã hội dân sự đã đưa họ vào cuộc xung đột với một nhà nước độc đảng, kể từ khi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng lên nắm quyền vào năm 2016, đã ban hành một loạt các biện pháp hợp pháp và ngoài pháp luật nhằm hạn chế quyền tự chủ và tác động của các tổ chức xã hội dân sự.
Đề án 88 đã rà soát gần 90 bản án của các cá nhân bị kết tội trốn thuế giai đoạn 2017-2022. Sau đó so sánh các thủ tục hình sự và bản án áp dụng cho những cá nhân này với những bản án áp dụng cho bốn nhà hoạt động. Trên hầu hết các tiêu chí, Đề án 88 đều phát hiện những sai phạm nghiêm trọng.
QUYỀN BIỂU ĐẠT
Nhà báo bị kết án vì tuyên truyền chống nhà nước
Ngày 12 tháng 4, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã kết án Nguyễn Lân Thắng về tội “làm, tàng trữ, phát tán thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 117 Bộ luật Hình sự, tuyên phạt ông sáu năm tù và hai năm quản chế. Bản án dựa trên cáo buộc rằng ông đã đăng các video trên Facebook và YouTube được cho là “chống lại” Đảng Cộng sản Việt Nam.
Nhà báo Nguyễn Lân Thắng đã tham gia nhiều cuộc biểu tình vì môi trường và chống Trung Quốc, lên tiếng ủng hộ các nhà hoạt động đang bị bỏ tù khác và viết blog về các vấn đề chính trị xã hội của Việt Nam, theo tài khoản mạng xã hội của ông. Ông bị bắt vào ngày 5/5/2022 và được cho là đã bị biệt giam trong hơn bảy tháng, đồng thời bị cấm gặp các thành viên gia đình và luật sư của mình. Ông chỉ được phép gặp luật sư của mình vào ngày 16/02/2023.
Theo Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ), việc truy tố Nguyễn Lân Thắng dựa trên những cáo buộc ngụy tạo nhằm trả đũa việc ông thực hiện quyền tự do ngôn luận và công việc hợp pháp của mình với tư cách là một nhà báo. ICJ cũng nói rằng bản án của ông cũng vi phạm các tiêu chuẩn quốc tế về quyền được xét xử công bằng.
Người Việt lưu vong bị an ninh bắt cóc
Blogger Việt Nam Đường Văn Thái được cho là đã bị an ninh Việt Nam bắt cóc khi đang sống lưu vong ở Thái Lan. Ông Thái được thông báo mất tích vào ngày 13/4/2023 và được camera ghi hình lần cuối khi ông rời khỏi nhà.
Theo Người Việt, nhà bất đồng chính kiến 41 tuổi này đã trốn khỏi Việt Nam vào năm 2018, vì lo sợ những lời chỉ trích của ông đối với Đảng Cộng sản và các nhà lãnh đạo chính phủ trên mạng xã hội có thể thu hút sự chú ý và đàn áp của chính quyền. Ông được văn phòng Cao ủy Liên Hiệp quốc về người tị nạn (UNHCR) ở Bangkok cấp quy chế tị nạn.
Ngày 16/4, ba ngày sau khi Đường Văn Thái được thông báo mất tích, truyền thông nhà nước Việt Nam dẫn thông tin từ Công an tỉnh Hà Tĩnh cho biết đã tìm được người đàn ông cùng tên “vượt biên trái phép vào Việt Nam” từ Lào ngày 14/4. Đại tá Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công an Hà Tĩnh, cho biết đã tạm giữ người đàn ông này để “tiếp tục điều tra theo quy định của pháp luật.”
Việc ông Đường Văn Thái bị buộc phải hồi hương đã làm trầm trọng thêm tình trạng của những nhà bất đồng chính kiến tương tự của Việt Nam đang sống lưu vong ở Thái Lan. Vụ bắt cóc được báo cáo của ông, mà mật vụ Hà Nội có thể đã thực hiện, cũng làm dấy lên lo ngại về việc thực hành đàn áp xuyên quốc gia nhắm vào những người Việt Nam bất đồng chính kiến ở nước ngoài và những người chỉ trích chế độ.
Chính phủ ra lệnh cho các phương tiện truyền thông loại bỏ tất cả các nội dung về cái chết của nhà văn nổi tiếng
Vào tháng 4 năm 2023, chính quyền đã ra lệnh cho các phương tiện truyền thông gỡ bỏ các tin tức về cái chết của nhà phê bình văn học và nhà thơ Đặng Tiến, và không đăng thêm các bài báo về ông vì ông là thành viên của một tổ chức văn học mà chính phủ tuyên bố là chống cộng.
Theo Đài Á Châu Tự Do, Đặng Tiến, người được biết đến nhiều nhất với các cuốn sách “Vũ Trụ Thi Ca” và “Thơ, Văn và Tiểu sử,” đã qua đời tại Pháp ở tuổi 83 vào ngày 17/4//2023. Sau khi bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là một nhà phê bình sách khi còn là sinh viên đại học ở Sài Gòn, nay là thành phố Hồ Chí Minh, năm 1960, ông rời Việt Nam đến Paris năm 1966 và giảng dạy văn học Việt Nam tại Đại học Paris từ năm 1969 đến năm 2005.
Ông Tiến là thành viên của Ủy ban Vận động của Văn đoàn Độc lập, được thành lập vào năm 2014 và có 60 thành viên. Các thành viên cho biết tổ chức này thường xuyên bị chính quyền sách nhiễu và truyền thông nhà nước đưa tin rằng tổ chức này là một tổ chức bất hợp pháp do các thế lực thù địch thành lập nhằm chống lại Đảng Cộng sản và Chính phủ Việt Nam.
Liên Hiệp Quốc cho rằng việc giam giữ blogger Nguyễn Tường là tùy tiện
Ngày 18/5/2023, Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hiệp quốc (WGAD) đã đưa ra Ý kiến số 16/2023 liên quan đến trường hợp của blogger Nguyễn Tường Thụy. WGAD nhận thấy việc giam giữ ông Thuỵ là tùy tiện và kêu gọi Chính phủ Việt Nam có hành động khẩn cấp để bảo đảm việc trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho ông.
Như đã đưa tin trước đây, vào ngày 05/01/2021, một tòa án Việt Nam đã kết tội và kết án ba thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN) theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự, trong đó có ông Thuỵ.
Ông Thuỵ bị kết án 11 năm tù vì viết báo trực tuyến chỉ trích chính quyền cộng sản độc đảng của Việt Nam. Cựu Phó chủ tịch IJAVN, đã viết blog về các vấn đề dân quyền và tự do ngôn luận cho Ban tiếng Việt của RFA trong sáu năm, và đã đến Hoa Kỳ vào năm 2014 để điều trần trước Hạ viện về các vấn đề tự do truyền thông ở Việt Nam.
TỤ HỌP ÔN HOÀ
Công an trấn áp cuộc biểu tình phản đối dự án thoát nước tỉnh Đắk Lắk
Vào ngày 25/4/2023, cảnh sát cơ động – được trang bị dùi cui và khiên – đã giải tán hàng chục thành viên của nhóm dân tộc Ê Đê đang cố gắng chặn một dự án thoát nước mà họ sợ sẽ xả nước thải vào hồ mà họ phụ thuộc.
Theo Đài Á Châu Tự Do, ba dân làng đã phải nhập viện và 12 người bị bắt. Một người biểu tình yêu cầu giấu tên vì lý do an ninh cho biết: “Họ đánh chúng tôi, khiến 7 người bị thương, trong đó 3 người phải nhập viện do bị thương ở đầu, miệng, tai và vai.”
Người biểu tình nói chuyện với RFA nói rằng cảnh sát đã xô ngã một phụ nữ đang mang thai hai tháng và đánh gãy vai một người biểu tình khác khiến người này bất tỉnh ngay sau đó. Cảnh sát cũng đánh gục một người đàn ông và đá liên tục vào đầu anh ta cho đến khi tai và miệng anh ta bắt đầu chảy máu. Những người bị bắt đều được trả tự do sau khi ký vào giấy cam kết sẽ không quay lại biểu tình vì bị đe dọa bỏ tù.
Hồ Ea M’ta ở phía nam tỉnh Đắk Lắk sẽ là điểm cuối của dự án hệ thống thoát nước mưa do huyện Cư Kuin của tỉnh đề xuất. Người dân sống gần đó lo ngại rằng ngoài nước mưa, dự án còn có thể chuyển nước thải vào hồ, gây hại cho môi trường và gây lũ lụt cho các khu vực xung quanh.
Mặc dù nhà chức trách địa phương đã xem xét dự án và nói rằng sẽ không có thiệt hại lớn nào đối với hệ sinh thái hoặc nguồn nước từ nó, nhưng những người biểu tình không tin tưởng vào việc xem xét.
Báo cáo mới nêu bật việc đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa trong hơn ba thập kỷ
Một báo cáo mới được Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế (FIDH) và Ủy ban Bảo về quyền làm người Việt Nam (VCHR) công bố vào ngày 20/6/2023 ghi lại sự đàn áp có hệ thống đối với quyền tự do hội họp ở Việt Nam. Báo cáo, có tiêu đề “Lịch sử Bạo lực – Đàn áp quyền tự do hội họp ở Việt Nam” cung cấp bản báo cáo toàn diện nhất cho đến nay về hơn ba thập kỷ các phong trào phản đối ở Việt Nam và các hình thức đàn áp mà họ đã phải đối mặt.
Các hành động của chính phủ nhằm trấn áp các cuộc biểu tình bao gồm: sử dụng vũ lực không cần thiết và/hoặc không tương xứng, bắt giữ, giam giữ, truy tố và các hình thức tấn công và quấy rối khác đối với các nhà lãnh đạo biểu tình, những người tham gia và những người ủng hộ.
Các cuộc biểu tình ôn hòa áp đảo ở Việt Nam có truyền thống đề cập đến nhiều vấn đề, từ biểu tình đòi tự do tôn giáo đến quyền đất đai và quan hệ với Trung Quốc. Các vấn đề nổi bật khác, chẳng hạn như bảo vệ môi trường, quyền của người lao động, hoặc các cuộc biểu tình phản đối luật pháp hạn chế, cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến khác của các cuộc biểu tình ở Việt Nam.
Báo cáo nêu rằng trong trường hợp không có luật pháp quốc gia về hội họp ôn hòa, một số nghị định và quy định có tính hạn chế cao của Việt Nam, chẳng hạn như Nghị định 38 và Thông tư 9 và 13, đã cung cấp các công cụ pháp lý để đàn áp những người đã thực hiện hoặc tìm cách thực hiện quyền tự do hội họp ôn hòa. Quan trọng nhất, nhiều điều khoản “an ninh quốc gia” của Bộ luật Hình sự đã thường xuyên được sử dụng để bắt, giam giữ, truy tố và bỏ tù những người biểu tình và các thành viên xã hội dân sự tham gia vào các hoạt động liên quan đến tụ họp nơi công cộng.
Những cá nhân bị bắt, giam giữ và truy tố tùy tiện liên quan đến việc họ tham gia vào các cuộc tụ tập ôn hòa thường phải đối mặt với các hành vi ngược đãi khác, bao gồm: từ chối quyền được xét xử công bằng; án tù không tương xứng; điều kiện giam giữ tồi tệ; từ chối chăm sóc y tế, ngược đãi và tra tấn khi bị giam giữ; cảnh sát giám sát liên tục; và quấy rối tư pháp. Trong một số trường hợp, điều kiện giam giữ tồi tệ và ngược đãi đã dẫn đến tử vong.
Dịch bởi Người Bảo vệ Nhân quyền từ: https://monitor.civicus.org/explore/vietnam-human-rights-council-membership-and-dialogues-fail-to-stem-repression-against-activists/