“Thánh rắc hành” Bùi Tuấn Lâm bị kỷ luật sau phiên tòa phúc thẩm

Bùi Tuấn Lâm, nhà hoạt động được nhiều người biết đến với biệt danh “Thánh rắc hành,” đang bị kỷ luật trong Trại tạm giam của Công an thành phố Đà Nẵng và không được gặp gia đình.

Ông bị kết án năm năm tù giam và bốn năm quản chế trong phiên toà cuối tháng năm vừa qua, và bị giữ nguyên mức án trong phiên phúc thẩm cuối tháng trước với tội danh “tuyên truyền chống nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.

Vợ ông, bà Lê Thanh Lâm, cho Đài Á Châu Tự Do (RFA) biết tuần trước bà đến Trại tạm giam của Công an thành phố Đà Nẵng để thăm gặp chồng, tuy nhiên cán bộ trại tạm giam nói trường hợp ông Lâm trong diện bị giám sát cuộc gặp với thân nhân và cần có thời gian sắp xếp.

Sau nhiều lần liên lạc với trại tạm giam qua điện thoại, bà Lâm được thông báo chồng bà không được gặp gia đình vì đang bị kỷ luật. Bà thuật lại với RFA trong ngày 14/9:

“Ngày hôm qua bên trại giam họ đã gọi điện cho tôi và báo là chồng tôi bị kỷ luật cho nên bây giờ không được thăm gặp.

Tôi hỏi họ là vì sao chồng tôi bị kỷ luật, kỷ luật đến khi nào, và khi nào gia đình tôi được gặp lại thì họ nói là họ chỉ có trách nhiệm thông báo thôi và họ không cung cấp bất cứ thông tin gì thêm.”

Phóng viên gọi điện cho cán bộ công an tên Phong thuộc Trại tạm giam Công an thành phố Đà Nẵng, người phụ trách trường hợp ông Lâm, để hỏi về việc nhà hoạt động này bị kỷ luật. Sỹ quan công an này từ chối trả lời và không nói gì thêm.

Trong cả hai phiên toà sơ thẩm và phúc thẩm, ông Lâm thể hiện thái độ kiên định, kiên quyết không nhận tội và khẳng định chỉ thực hiện ôn hoà quyền tự do ngôn luận.

Bà Lâm bày tỏ sự lo lắng cho chồng sau song sắt:

“Thật sự hiện tại tôi đang rất là lo lắng và hoang mang vì tôi không biết lần kỷ luật này anh có bị cùm chân hay không và kỷ luật như thế nào. Đây là lần kỷ luật thứ hai kể từ sau phiên tòa sơ thẩm tới bây giờ. Chỉ trong vòng mấy tháng mà anh bị hai lần kỷ luật liền và kỷ luật ở mức nặng nhất là cùm chân.”

Bà cho biết Công an thành phố Đà Nẵng đã vi phạm quyền tiếp cận luật sư trước phiên phúc thẩm, và cả trong quá trình phúc thẩm ngày 30/8 vừa qua. Chính vì thế mà gia đình hoàn toàn không hay biết thông tin về sức khoẻ của ông Lâm. Bà nói:

“Trước phiên tòa phúc thẩm, trại tạm giam đã ngăn cản không cho luật sư gặp chồng tôi rồi cho nên hoàn toàn chồng tôi không có được một cuộc nói chuyện nào với luật sư, không trao đổi được bất kỳ một thông tin gì về cuộc sống của anh ở trong tù cả.”

Bà được luật sư Lê Đình Việt thuật lại rằng trong phiên phúc thẩm, toà án không cho luật sư và thân chủ giao tiếp với nhau dù chỉ bằng ánh mắt.

“Họ dùng công an là che chắn xung quanh luật sư và chồng tôi không có một kẽ hở nào cả cho nên là luật sư cũng không có được những thông tin chính xác về tình hình của chồng tôi ở trong trại tạm giam.”

Cũng theo bà Lâm, hồi tháng 7 và tháng 8, gia đình được gặp ông Lâm vài lần trong trại tạm giam với thời gian vài chục phút cho mỗi lần gặp. Vì bị kèm chặt bởi công an nên ông Lâm không thể chia sẻ nhiều với vợ về sức khoẻ và cuộc sống sau song sắt.

Ông Lâm là một trong hàng chục nhà hoạt động bị cầm tù về tội danh “tuyên truyền chống nhà nước” trong vài năm gần đây. Tuy nhiên, không có nhiều trường hợp bị kỷ luật và không cho gia đình thăm gặp sau khi kết thúc điều tra như ông Lâm.

Ông Bùi Tuấn Lâm, 39 tuổi, từng tham gia vận động cho nhân quyền Việt Nam ở trụ sở của Liên Hiệp quốc ở Geneva năm 2014, và là thành viên của phong trào No-U (nói không với đường lưỡi bò của Trung Quốc ở Biển Đông) ở Sài Gòn thập niên trước.

Nhiều năm trước khi bị bắt, ông dừng mọi hoạt động và tập trung cho gia đình. Gần đây, ông cùng vợ mở một quán bún bò Huế ở Đà Nẵng.

Ông được nhiều người gọi là “Thánh rắc hành” sau video lan truyền mạnh hồi cuối năm 2021, trong đó ông rắc hành vào tô bún bò Huế, nhại lại động tác của ‘Thánh rắc muối’ Salt Bae đút bò dát vàng cho Bộ trưởng Công an Tô Lâm ăn. Cáo trạng của vụ án không đề cập gì đến hành động này.

Trước cả phiên sơ thẩm và phúc thẩm của ông, tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) ra thông cáo báo chí kêu gọi Việt Nam xoá bỏ cáo buộc và phóng thích ông Bùi Tuấn Lâm, nói rằng việc chỉ trích chính phủ một cách ôn hoà không phải là tội và ông chỉ thực thi quyền cơ bản trong các công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. (RFA)