“Đàn áp” làm giới bất đồng chính kiến im lặng về chuyến thăm Việt Nam của Tập Cận Bình

Sự đàn áp khốc liệt của chính quyền khiến những người bất đồng chính kiến không thể hiện những hành động cụ thể phản đối chuyến thăm Hà Nội của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong hai ngày 12-13/12 cho dù tâm lý chống sự bành trướng của Trung Quốc vẫn hiện diện trong dân chúng.

Đó là ý kiến của một số nhà hoạt động mà Đài Á Châu Tự Do (RFA) ghi nhận được trong ngày 12/12, ngày đầu tiên trong chuyến thăm lần thứ ba của nhà lãnh đạo tối cao Trung Quốc tới Việt Nam kể từ năm 2010 khi ông bắt đầu ở cương vị tổng bí thư đảng cầm quyền nhiệm kỳ thứ nhất.

Trong chuyến thăm đầu tiên diễn ra vào tháng 11 năm 2015, ở cả Hà Nội lẫn thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra một số cuộc biểu tình phản đối ông Tập Cận Bình và Trung Quốc. Các cuộc biểu tình diễn ra ôn hoà, nhiều người biểu tình bị bắt và bị đánh đập nhưng sau đó đều được trả tự do.

Lần đến Việt Nam thứ hai của ông Tập Cận Bình diễn ra vào tháng 11/2017 dịp Việt Nam tổ chức Hội nghị APEC. Trong chuyến thăm này tuy không diễn ra cuộc biểu tình nào nhưng một số người đã thể hiện sự phản đối, bằng những hành động khác nhau.

Một số người bất đồng chính kiến đã cùng nhau chụp hình với những chiếc áo có dòng chữ “No Xi” (Tẩy chay Tập Cận Bình-PV) ở nơi công cộng.

Tuy nhiên, trong lần thứ ba sang Việt Nam của ông Tập ngoài những lời phản đối trên mạng xã hội, cho đến thời điểm này RFA chưa ghi nhận một hành động phản đối nào ở nơi công cộng.

Đàn áp khốc liệt làm người dân thận trọng

Một nữ trí thức ở Hà Nội, người tham gia nhiều hoạt động chống Trung Quốc từ 2011, cho rằng việc chính quyền Việt Nam bỏ tù nhiều người tích cực chống Bắc Kinh xâm phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam ở Biển Đông trong nhiều năm gần đây làm nhiều người cẩn trọng hơn.

Bà này cho hay, những người công khai lên tiếng trong những năm 2015 hoặc 2017 đã bị bắt hoặc lui về ở ẩn nên không còn ai công khai phản đối nữa.

Trong vài năm trở lại đây, các toà án ở Việt Nam tuyên các bản án dài hạn hơn đối với các nhà hoạt động có tên tuổi, đồng thời lực lượng công an cũng tăng cường răn đe, phạt tiền đối với các trường hợp chia sẻ các bài đăng trên mạng xã hội chỉ trích chính quyền Việt Nam hay phản đối Trung Quốc.

Một thành viên của Phong trào No-U (Nói không với đường lưỡi bò của Trung Quốc ở Biển Đông) ở Hà Nội, nói với RFA trong tin nhắn:

“Người chống chủ nghĩa bá quyền Trung Quốc bị chính quyền Việt Nam dùng công an các loại đàn áp dã man, người nặng thì tù, người nhẹ hơn thì chúng theo dõi theo dõi phá hoại việc làm ăn, nên nhiều người nản lòng.

Bản thân tôi liên tục bị chặn, có lần bị công an đánh đập nghiêm trọng ở ngay cửa nhà.

Việc ngăn chặn không cho đi làm ăn buộc nhiều người phải buông xuôi, mặc kệ cho việc Trung Quốc với Việt Nam đến đâu thì đến.”

Theo cựu tù nhân lương tâm Lê Anh Hùng, chuyến thăm Việt Nam lần này của ông Tập Cận Bình diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực đang có những diễn biến phức tạp, chỉ ba tháng sau chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Biden cùng sự kiện Việt-Mỹ nâng cấp quan hệ ngoại giao lên tầm Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Ông nói với RFA:

“Trung Quốc không ngừng trỗi dậy ngày càng hung hăng và đang gây sức ép với ban lãnh đạo Việt Nam để Hà Nội nâng cấp quan hệ với Bắc Kinh lên trên cả mức Đối tác Chiến lược Toàn diện (tức là vượt lên trên tất cả các quốc gia khác) và tham gia vào cái gọi là Cộng đồng chung vận mệnh và Sáng kiến Vành đai-Con đường.”

Theo ông, trong bối cảnh đó, người Việt Nam cần phải tỏ rõ thái độ của mình đối với hiểm hoạ Trung Quốc nói chung và chuyến thăm này của Tập Cận Bình nói riêng.

“Nhưng đáng tiếc là ngoài màn đón tiếp linh đình, đặc biệt trọng thị của Hà Nội dành cho nguyên thủ Trung Quốc thì người ta hầu như không nghe thấy một tiếng nói phản đối nào của người dân Việt Nam, ngay cả trong giới bất đồng chính kiến.

Đây rõ ràng là một thắng lợi ngoạn mục của nhà cầm quyền Bắc Kinh. Và họ sẽ càng dễ gây áp lực, càng dễ đạt được mục đích thâm hiểm của mình đối với Việt Nam.”

Người dân Việt Nam vẫn quan ngại về Trung Quốc

Tuy bị chính quyền Việt Nam đàn áp khi cất lên tiếng nói phản đối Trung Quốc nhưng người dân vẫn quan ngại về âm mưu thôn tính biển đảo Việt Nam của Bắc Kinh, vẫn theo nữ trí thức ở Hà Nội.

Bà nói người dân và giới bất đồng chính kiến vẫn quan tâm và bày tỏ sự thiếu lòng tin đối với chính quyền Trung Quốc nhiều hơn trên các diễn đàn trên mạng xã hội cho dù không có các hành động phản kháng trực tiếp như xuống đường biểu tình.

Tuy nhiên, theo bà, dân ngày càng có thái độ cảnh giác đối với Bắc Kinh có thể thấy qua các việc như phản ứng với việc đưa tiếng Trung vào dạy từ lớp 3 hoặc công khai chỉ trích đường sắt Cát Linh-Hà Đông, một dự án phát triển cơ sở hạ tầng với vốn vay ODA từ Trung Quốc và do nhà thầu đến từ quốc gia này thực hiện nhưng liên tục trễ hẹn và đội vốn gấp nhiều lần.

Ý kiến này cũng nhận được sự đồng tình của cựu sỹ quan tình báo quân đội Vũ Minh Trí. Ông nói trong tin nhắn gửi RFA:

“Tôi nghĩ so với hồi 2017, thái độ của người dân Việt Nam đối với Trung Quốc và cá nhân ông Tập Cận Bình đã thay đổi theo chiều hướng thực tế hơn, đó là không phản đối chung chung mà tập trung phản đối những chủ trương, chính sách, hành động… gây hại cho lợi ích của dân tộc Việt Nam từ phía Trung Quốc.

Người ta không trưng khẩu hiệu ‘No China” hay ‘No Xi’ nữa, mà tập trung vào từng chương trình, dự án có sự tham gia của Trung Quốc, vào các hành động gây hấn và lấn chiếm mà Bắc Kinh đang tiến hành.”

Nói về chuyến thăm này, ông Trí cho rằng Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng, có chung đường biên giới cả trên bộ lẫn trên biển, có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, đặc biệt là về chính trị và về kinh tế, thương mại, do vậy việc lãnh đạo hai nước thăm viếng lẫn nhau là rất bình thường.

Theo ông, chính phủ cần duy trì và phát triển quan hệ với Trung Quốc theo hướng đôi bên cùng có lợi, không phủ định sạch trơn các mặt tích cực, có lợi cho Việt Nam của mối quan hệ này.

Ông cho rằng trước một nước láng giềng lớn, mang nặng tư tưởng bành trướng, bá quyền như Trung Quốc thì để không bị thôn tính, Việt Nam không được phép sợ hãi mà phải vừa hợp tác, vừa đấu tranh.

Ông có nhận xét càng ngày càng có nhiều người thấy rõ rằng muốn thoát Trung, trước hết Việt Nam phải thoát khỏi chủ nghĩa cộng sản.

Nhiều người bị an ninh theo sát, giao thông bị ùn tắc

Trước khi chuyên cơ của ông Tập Cận Bình hạ cánh xuống Hà Nội vào trưa 12/12, chính quyền địa phương tổ chức diễn tập an ninh và áp dụng việc cấm giao thông ở nhiều tuyến phố của Hà Nội, khiến việc ùn tắc giao thông ở thủ đô vốn đã nghiêm trọng trở nên trầm trọng hơn.

Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng đưa lực lượng an ninh tới canh gác gần tư gia của nhiều người bất đồng chính kiến và thân nhân tù nhân lương tâm (TNLT).

Trong số những người bất đồng chính kiến bị an ninh canh gác gần nhà có nhà báo kỳ cựu Nguyễn Đình Ấm (Long Biên) và bà giáo Trần Thị Thảo (phường Bách Khoa- quận Hai Bà Trưng) trong khi an ninh cũng theo sát bà Phạm Thị Lân- vợ của TNLT Nguyễn Tường Thuỵ, cô Nguyễn Thanh Mai- con gái của nhà hoạt động về quyền đất đai Nguyễn Thị Tâm, và Đỗ Thị Lê Na- vợ nhà báo độc lập Lê Trọng Hùng.

Tuy nhiên, an ninh chỉ canh gác gần nhà hoặc bám theo mỗi khi họ đi công việc, chứ không có những hành động khiếm nhã nào. (RFA)