Chuyên gia đoàn Vũ Minh Tiến Vũ Minh Tiến, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (Ảnh: Hà Nội Times)
Hiện trạng không gian công dân ở Việt Nam được CIVICUS Monitor đánh giá là “đóng.” Trong số những mối lo ngại đang diễn ra được ghi nhận là những nỗ lực có hệ thống nhằm bịt miệng những người bảo vệ nhân quyền, nhà báo và blogger, bao gồm cả việc bỏ tù họ theo điều luật an ninh quốc gia, hạn chế quyền tự do đi lại của họ cũng như tra tấn và đối xử tệ bạc khi bị giam giữ. Ngoài ra chính quyền còn có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ các phương tiện truyền thông, kiểm duyệt trực tuyến và kiểm soát trên phương tiện truyền thông xã hội cũng như các hạn chế đang diễn ra đối với các cuộc biểu tình ôn hòa.
Vào ngày 7/5/2024, hồ sơ nhân quyền của Việt Nam đã được Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc xem xét trong khuôn khổ Đánh giá Định kỳ Phổ quát (UPR). Chính phủ đã nhận được tổng cộng 320 khuyến nghị, trong đó có một số khuyến nghị liên quan đến không gian dân sự. Chúng bao gồm:
Thành lập một tổ chức nhân quyền quốc gia độc lập phù hợp với Nguyên tắc Pari
Tạo môi trường thuận lợi cho các tổ chức xã hội dân sự độc lập, tự do ngôn luận trực tuyến và ngoại tuyến, cũng như sự độc lập của truyền thông
Đảm bảo quyền tự do ngôn luận, lập hội và hội họp ôn hòa và chấm dứt các hành vi bắt bớ và giam giữ tùy tiện những người bảo vệ nhân quyền, những người bất đồng chính kiến và các nhà báo
Thực hiện mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo quyền tự do ngôn luận, kể cả đối với những người bảo vệ nhân quyền và các nhà báo, bao gồm cả việc điều tra các mối đe dọa và trả thù họ cũng như trừng phạt thủ phạm
Sửa đổi luật để cho phép các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự khác hoạt động tự do trong nước
Sửa đổi Nghị định 80 và Quyết định 06/2020/QD-TTg đang trực tiếp cản trở hoạt động của các tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam để phù hợp với Điều 19 và 22 của Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị
Bãi bỏ hoặc xem lại các Điều 117, 118 và 331 của Bộ luật Hình sự để hài hòa với luật pháp quốc tế về quyền tự do ngôn luận, lập hội và hội họp
Tăng cường khuôn khổ pháp lý để bảo vệ quyền tự do ngôn luận cả ngoại tuyến và trực tuyến, đồng thời sửa đổi luật hình sự và luật về an ninh mạng để đảm bảo tính nhất quán với luật nhân quyền quốc tế
Mặc dù vậy, trong những tháng gần đây, Chính phủ Việt Nam vẫn tiếp tục đàn áp bất đồng chính kiến. Nhà cải cách quyền lao động Nguyễn Văn Bình và chuyên gia công đoàn Vũ Minh Tiến bị bắt và bị buộc tội làm lộ bí mật nhà nước. Chuyên gia LHQ bày tỏ lo ngại về sức khỏe của nhà báo Lê Hữu Minh Tuấn; luật sư Trần Đình Triển bị bắt; một nhà hoạt động Khmer Krom bị từ chối cấp hộ chiếu; và một phụ nữ bị bỏ tù 12 năm vì tham gia vào một tổ chức bị cấm. Hai giáo viên bị bỏ tù vì chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội trong khi nhà báo nổi tiếng Trương Huy Sản bị giam giữ và buộc tội.
Quyền lập hội
Nhà cải cách quyền lao động bị bắt với cáo buộc làm lộ bí mật nhà nước
Một nhà cải cách nổi tiếng tại Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội đã bị bắt vào tháng 4 năm 2024 và bị buộc tội làm lộ bí mật nhà nước. Ông Nguyễn Văn Bình, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, bị bắt ngày 24/4/2024 và bị điều tra về tội “cố ý tiết lộ bí mật nhà nước” theo Điều 337 Bộ luật Hình sự Việt Nam.
Theo Dự án 88, ông Bình từng là Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Việt Nam (MOLISA). Vào thời điểm bị bắt, ông Bình đang dẫn đầu nỗ lực phê chuẩn Công ước 87 của ILO, nếu được thông qua sẽ bảo đảm cho người lao động quyền thành lập công đoàn độc lập mà không cần xin phép trước.
Ông Bình là một chuyên gia công đoàn, người đã vận động chính phủ mở rộng các biện pháp bảo vệ cho người lao động. Ông đã thăng tiến trong công đoàn duy nhất của đất nước, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (VGCL), trước khi làm việc 5 năm tại văn phòng Hà Nội của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), và sau đó trở thành nhà hoạch định chính sách ở Vụ Pháp chế của Bộ LĐTBXH. Tại Bộ LĐTBXH, ông Bình chịu trách nhiệm giám sát việc cải cách Luật Lao động. Ông là nhân tố chủ chốt đằng sau Bộ luật Lao động 2019, tạo cơ sở pháp lý để Việt Nam phê chuẩn các công ước của ILO bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Chuyên gia công đoàn bị bắt
Ngày 20/5/2024, công an thủ đô Hà Nội bắt giữ chuyên gia công đoàn Vũ Minh Tiến (ảnh trên).
Theo Dự án 88, Tiến là người đứng đầu bộ phận chính sách và pháp lý của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Giám đốc Viện Công nhân và Công đoàn (IWTU). Ông đang bị điều tra theo Điều 337 của Bộ luật Hình sự Việt Nam, bao gồm “cố tình tiết lộ thông tin mật; chiếm đoạt, buôn bán [và] tiêu hủy các tài liệu mật.”
Ong Tiến đang dẫn đầu các nỗ lực đưa luật lao động của Việt Nam phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Trong vai trò của mình tại VGCL, ông được giao nhiệm vụ sửa đổi Luật Công đoàn, dự kiến được Quốc hội ký thành luật vào cuối năm 2024. VGCL là liên đoàn công đoàn do nhà nước Việt Nam kiểm soát – quốc gia không cho phép công đoàn độc lập.
Theo The Vietnamese, việc giam giữ ông Tiến là minh chứng cho việc đàn áp ngày càng tăng đối với các nhóm xã hội dân sự vì IWTU là một phần của Nhóm Tư vấn Trong nước (DAG) của Việt Nam, được thành lập theo Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) để giám sát việc tuân thủ các cam kết lao động và bền vững của Việt Nam.
Chuyên gia LHQ quan ngại về sức khỏe nhà báo Lê Hữu Minh Tuấn
Vào tháng 5 năm 2024, một thông tin từ các chuyên gia Liên Hiệp quốc gửi chính quyền được công bố liên quan đến tình hình sức khỏe của Lê Hữu Minh Tuấn, còn gọi là Lê Tuấn, một nhà báo độc lập, một nhà bảo vệ nhân quyền và là thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN).
Các chuyên gia đặc biệt quan ngại về tình trạng sức khỏe của ông Tuấn suy giảm nghiêm trọng, trầm trọng hơn do không được chăm sóc và điều trị y tế đầy đủ trong thời gian bị giam giữ. Họ cũng ghi nhận các báo cáo về điều kiện sống được cho là tồi tệ trong nhà tù và về việc các quan chức nhà tù từ chối cấp thuốc quan trọng cho ông Tuấn do gia đình gửi đến.
Năm 2021, ông Tuấn bị kết án 11 năm tù và 4 năm quản chế cùng với hai thành viên khác của IJAVN theo Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015. Vào thời điểm tuyên án, nhà báo và người bảo vệ nhân quyền được cho là có sức khỏe tốt.
Luật sư bào chữa cho các vụ án chính trị bị bắt
Theo Dự án 88, luật sư Trần Đình Triển bị bắt vào tháng 6/2024. Ông Triển là nguyên Phó Chủ tịch Đoàn luật sư Hà Nội. Ông hiện là Trưởng văn phòng Vi Dân và từng tham gia bào chữa nhiều vụ án chính trị.
Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an ngày 7/6/2024 xác nhận vụ bắt giữ. Ông bị cáo buộc theo Điều 331 Bộ luật Hình sự, nghiêm cấm “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.”
Các luật sư bào chữa cho các trường hợp của các nhà hoạt động nhân quyền hoặc các nhóm thiểu số đã phải đối mặt với sự quấy rối của nhà nước, bao gồm cả việc bị triệu tập để thẩm vấn hoặc bị điều tra hình sự.
Nhà hoạt động Khmer Krom bị từ chối cấp hộ chiếu
Vào tháng 6 năm 2024, có thông tin cho rằng một nhà hoạt động người dân tộc Khmer Krom ở Campuchia đã bị chính quyền từ chối cấp hộ chiếu.
Theo Đài Á Châu Tự do (RFA), một nhà hoạt động Khmer Krom 35 tuổi tên là Triệu Siêu đã bị Cục Quản lý xuất nhập cảnh và Công an tỉnh Sóc Trăng từ chối cấp hộ chiếu. Phó Cục trưởng Cục cho biết trong công văn ngày 24/5/2024 rằng Triệu Siêu bị cấm xuất cảnh từ tháng 8/2023 đến tháng 8/2026 và không được cấp hộ chiếu cho đến khi được đưa ra khỏi danh sách cấm xuất cảnh.
Người thân của ông nói với RFA rằng lý do Triệu Siêu bị cấm xuất cảnh là “do các hoạt động đấu tranh cho quyền lợi của người Khmer địa phương.” Họ nói thêm: “Ông đã tham gia phổ biến Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền và Tuyên bố của Liên Hiệp quốc về Quyền của Người bản địa cùng với nhiều nhà hoạt động nhân quyền khác.”
Như báo cáo trước đây, 1,3 triệu người Khmer Krom hùng mạnh – dân tộc Khmer sống ở khu vực lịch sử là đông nam Campuchia, nhưng hiện do Việt Nam kiểm soát – phải đối mặt với những hạn chế nghiêm trọng về quyền tự do ngôn luận, hội họp, lập hội, thông tin và đi lại ở Việt Nam, mặc dù đã được công nhận là một trong 53 dân tộc thiểu số của cả nước. Chính phủ Việt Nam đã cấm xuất bản các ấn phẩm về nhân quyền của người Khmer Krom và kiểm soát chặt chẽ việc thực hành Phật giáo nguyên thủy của nhóm thiểu số.
Người phụ nữ lĩnh 12 năm tù vì tham gia tổ chức bị cấm
Vào ngày 15/4/2024, một tòa án ở tỉnh Long An đã kết án Nguyễn Thị Bạch Huệ 12 năm tù vì bị cáo buộc tham gia “hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân.”
Theo The Vietnamese, Huệ, 60 tuổi, được cho là đã trở thành thành viên của Chính phủ Quốc gia Lâm thời Việt Nam, một tổ chức có trụ sở tại Hoa Kỳ mà Bộ Công an Việt Nam đã coi là một “nhóm khủng bố.” Bà Huệ bị bắt vào tháng 4 năm 2023.
Chính phủ cáo buộc bà Huệ nhận 10 triệu đồng từ tổ chức đó để “vu khống, phỉ báng, xúc phạm chính phủ và các nhà lãnh đạo” của Việt Nam và rằng bà cũng “sử dụng các nền tảng mạng xã hội để khuyến khích người dân lật đổ nhà nước Việt Nam.” Báo này cho biết thêm, đầu năm 2020, bà Huệ vào TP.HCM gặp một phụ nữ Việt Nam từ Mỹ trở về và dụ dỗ cô gia nhập Chính phủ Quốc gia Lâm thời Việt Nam.
Quyền biểu đạt
Giáo viên bị bỏ tù vì chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội
Hai giáo viên đã bị kết án tù vào ngày 24 tháng 4 năm 2024 trong các vụ án riêng biệt vì chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội.
Dương Tuấn Ngọc, 39 tuổi, bị Tòa án nhân dân Lâm Đồng kết án 7 năm tù và 3 năm quản chế theo Điều 117 Bộ luật Hình sự về tội “tuyên truyền chống nhà nước” và “bôi xấu lãnh đạo cấp cao” trên tài khoản mạng xã hội của mình.
Nhà giáo nghỉ hưu Nguyễn Thu Hằng, 62 tuổi, nhận mức án 2 năm tù theo Điều 331 về tội Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Bà bị Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Hới kết tội sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để bôi nhọ thẩm phán từng chủ trì vụ án tranh chấp đất đai mà bà có liên quan. Bà cũng bị buộc tội phát trực tuyến những đoạn video như vậy tại nhiều văn phòng cấp tỉnh.
Nhà báo nổi tiếng Trương Huy San bị bắt
Nhà báo độc lập Trương Huy San, một nhà bình luận chính trị và tác giả nổi tiếng còn được biết đến với bút danh Huy Đức, bị công an bắt giữ vào ngày 1/6/2024 tại thủ đô Hà Nội khi đang đi dự một sự kiện mà ông dự kiến sẽ phát biểu. Nhà cũng bị khám xét.
Chính quyền đã giam giữ bảy ngày rồi mới thông báo cho gia đình Huy Đức về việc ông bị bắt và giam giữ, gây lo ngại về sự an toàn của ông. Kể từ khi ông bị giam giữ, cả luật sư và gia đình ông đều không được phép gặp ông.
Theo Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ), vài ngày trước khi bị bắt, ông San đã viết bình luận phê phán chính trị Việt Nam trên trang Facebook của mình, trang này đã bị đóng cửa vào ngày 2/6/2024 không rõ lý do. Trong bài viết của mình, ông San viết về hai nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam – người đứng đầu Đảng Cộng sản cầm quyền lâu năm Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Tô Lâm, người được bổ nhiệm vào ngày 22/5/2024.
Trong bài đăng gửi tới 350.000 người theo dõi của mình, ông San lập luận rằng sự phát triển của Việt Nam không thể dựa trên sự sợ hãi và lưu ý đến vai trò Bộ trưởng Bộ Công an lâu năm của Tô Lâm. Ông Lâm được nhiều người coi là ứng cử viên để thay thế ông Trọng, 80 tuổi, ở vị trí chính trị hàng đầu khi nhiệm kỳ 5 năm thứ ba của ông kết thúc vào năm 2026.
Theo Viện Báo chí Quốc tế (IPI), nhà chức trách khẳng định ông San “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” thông qua các bài đăng trên Facebook này, “xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.” Các cáo buộc được đưa ra theo Điều 331 của Bộ luật Hình sự, mà chính quyền thường sử dụng để bịt miệng những người chỉ trích chính phủ.
Height Insoles: Hi, I do believe this is an excellent site. I stumbledupon …
http://fishinglovers.net: Appreciate you sharing, great post.Thanks Again. Keep writi…
Achilles Pain causes: Every weekend i used to pay a quick visit this site, as i w…
July 19, 2024
Việt Nam: Chuyên gia công đoàn, nhà hoạt động và nhà báo bị hình sự hóa bất chấp UPR
by Defend the Defenders • [Human Rights]
CIVICUS, ngày 18/7/2024
(Bản dịch của Người Bảo vệ Nhân quyền)
Chuyên gia đoàn Vũ Minh Tiến Vũ Minh Tiến, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (Ảnh: Hà Nội Times)
Hiện trạng không gian công dân ở Việt Nam được CIVICUS Monitor đánh giá là “đóng.” Trong số những mối lo ngại đang diễn ra được ghi nhận là những nỗ lực có hệ thống nhằm bịt miệng những người bảo vệ nhân quyền, nhà báo và blogger, bao gồm cả việc bỏ tù họ theo điều luật an ninh quốc gia, hạn chế quyền tự do đi lại của họ cũng như tra tấn và đối xử tệ bạc khi bị giam giữ. Ngoài ra chính quyền còn có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ các phương tiện truyền thông, kiểm duyệt trực tuyến và kiểm soát trên phương tiện truyền thông xã hội cũng như các hạn chế đang diễn ra đối với các cuộc biểu tình ôn hòa.
Vào ngày 7/5/2024, hồ sơ nhân quyền của Việt Nam đã được Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc xem xét trong khuôn khổ Đánh giá Định kỳ Phổ quát (UPR). Chính phủ đã nhận được tổng cộng 320 khuyến nghị, trong đó có một số khuyến nghị liên quan đến không gian dân sự. Chúng bao gồm:
Thành lập một tổ chức nhân quyền quốc gia độc lập phù hợp với Nguyên tắc Pari
Tạo môi trường thuận lợi cho các tổ chức xã hội dân sự độc lập, tự do ngôn luận trực tuyến và ngoại tuyến, cũng như sự độc lập của truyền thông
Đảm bảo quyền tự do ngôn luận, lập hội và hội họp ôn hòa và chấm dứt các hành vi bắt bớ và giam giữ tùy tiện những người bảo vệ nhân quyền, những người bất đồng chính kiến và các nhà báo
Thực hiện mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo quyền tự do ngôn luận, kể cả đối với những người bảo vệ nhân quyền và các nhà báo, bao gồm cả việc điều tra các mối đe dọa và trả thù họ cũng như trừng phạt thủ phạm
Sửa đổi luật để cho phép các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự khác hoạt động tự do trong nước
Sửa đổi Nghị định 80 và Quyết định 06/2020/QD-TTg đang trực tiếp cản trở hoạt động của các tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam để phù hợp với Điều 19 và 22 của Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị
Bãi bỏ hoặc xem lại các Điều 117, 118 và 331 của Bộ luật Hình sự để hài hòa với luật pháp quốc tế về quyền tự do ngôn luận, lập hội và hội họp
Tăng cường khuôn khổ pháp lý để bảo vệ quyền tự do ngôn luận cả ngoại tuyến và trực tuyến, đồng thời sửa đổi luật hình sự và luật về an ninh mạng để đảm bảo tính nhất quán với luật nhân quyền quốc tế
Mặc dù vậy, trong những tháng gần đây, Chính phủ Việt Nam vẫn tiếp tục đàn áp bất đồng chính kiến. Nhà cải cách quyền lao động Nguyễn Văn Bình và chuyên gia công đoàn Vũ Minh Tiến bị bắt và bị buộc tội làm lộ bí mật nhà nước. Chuyên gia LHQ bày tỏ lo ngại về sức khỏe của nhà báo Lê Hữu Minh Tuấn; luật sư Trần Đình Triển bị bắt; một nhà hoạt động Khmer Krom bị từ chối cấp hộ chiếu; và một phụ nữ bị bỏ tù 12 năm vì tham gia vào một tổ chức bị cấm. Hai giáo viên bị bỏ tù vì chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội trong khi nhà báo nổi tiếng Trương Huy Sản bị giam giữ và buộc tội.
Quyền lập hội
Nhà cải cách quyền lao động bị bắt với cáo buộc làm lộ bí mật nhà nước
Một nhà cải cách nổi tiếng tại Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội đã bị bắt vào tháng 4 năm 2024 và bị buộc tội làm lộ bí mật nhà nước. Ông Nguyễn Văn Bình, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, bị bắt ngày 24/4/2024 và bị điều tra về tội “cố ý tiết lộ bí mật nhà nước” theo Điều 337 Bộ luật Hình sự Việt Nam.
Theo Dự án 88, ông Bình từng là Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Việt Nam (MOLISA). Vào thời điểm bị bắt, ông Bình đang dẫn đầu nỗ lực phê chuẩn Công ước 87 của ILO, nếu được thông qua sẽ bảo đảm cho người lao động quyền thành lập công đoàn độc lập mà không cần xin phép trước.
Ông Bình là một chuyên gia công đoàn, người đã vận động chính phủ mở rộng các biện pháp bảo vệ cho người lao động. Ông đã thăng tiến trong công đoàn duy nhất của đất nước, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (VGCL), trước khi làm việc 5 năm tại văn phòng Hà Nội của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), và sau đó trở thành nhà hoạch định chính sách ở Vụ Pháp chế của Bộ LĐTBXH. Tại Bộ LĐTBXH, ông Bình chịu trách nhiệm giám sát việc cải cách Luật Lao động. Ông là nhân tố chủ chốt đằng sau Bộ luật Lao động 2019, tạo cơ sở pháp lý để Việt Nam phê chuẩn các công ước của ILO bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Chuyên gia công đoàn bị bắt
Ngày 20/5/2024, công an thủ đô Hà Nội bắt giữ chuyên gia công đoàn Vũ Minh Tiến (ảnh trên).
Theo Dự án 88, Tiến là người đứng đầu bộ phận chính sách và pháp lý của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Giám đốc Viện Công nhân và Công đoàn (IWTU). Ông đang bị điều tra theo Điều 337 của Bộ luật Hình sự Việt Nam, bao gồm “cố tình tiết lộ thông tin mật; chiếm đoạt, buôn bán [và] tiêu hủy các tài liệu mật.”
Ong Tiến đang dẫn đầu các nỗ lực đưa luật lao động của Việt Nam phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Trong vai trò của mình tại VGCL, ông được giao nhiệm vụ sửa đổi Luật Công đoàn, dự kiến được Quốc hội ký thành luật vào cuối năm 2024. VGCL là liên đoàn công đoàn do nhà nước Việt Nam kiểm soát – quốc gia không cho phép công đoàn độc lập.
Theo The Vietnamese, việc giam giữ ông Tiến là minh chứng cho việc đàn áp ngày càng tăng đối với các nhóm xã hội dân sự vì IWTU là một phần của Nhóm Tư vấn Trong nước (DAG) của Việt Nam, được thành lập theo Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) để giám sát việc tuân thủ các cam kết lao động và bền vững của Việt Nam.
Chuyên gia LHQ quan ngại về sức khỏe nhà báo Lê Hữu Minh Tuấn
Vào tháng 5 năm 2024, một thông tin từ các chuyên gia Liên Hiệp quốc gửi chính quyền được công bố liên quan đến tình hình sức khỏe của Lê Hữu Minh Tuấn, còn gọi là Lê Tuấn, một nhà báo độc lập, một nhà bảo vệ nhân quyền và là thành viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN).
Các chuyên gia đặc biệt quan ngại về tình trạng sức khỏe của ông Tuấn suy giảm nghiêm trọng, trầm trọng hơn do không được chăm sóc và điều trị y tế đầy đủ trong thời gian bị giam giữ. Họ cũng ghi nhận các báo cáo về điều kiện sống được cho là tồi tệ trong nhà tù và về việc các quan chức nhà tù từ chối cấp thuốc quan trọng cho ông Tuấn do gia đình gửi đến.
Năm 2021, ông Tuấn bị kết án 11 năm tù và 4 năm quản chế cùng với hai thành viên khác của IJAVN theo Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015. Vào thời điểm tuyên án, nhà báo và người bảo vệ nhân quyền được cho là có sức khỏe tốt.
Luật sư bào chữa cho các vụ án chính trị bị bắt
Theo Dự án 88, luật sư Trần Đình Triển bị bắt vào tháng 6/2024. Ông Triển là nguyên Phó Chủ tịch Đoàn luật sư Hà Nội. Ông hiện là Trưởng văn phòng Vi Dân và từng tham gia bào chữa nhiều vụ án chính trị.
Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an ngày 7/6/2024 xác nhận vụ bắt giữ. Ông bị cáo buộc theo Điều 331 Bộ luật Hình sự, nghiêm cấm “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.”
Các luật sư bào chữa cho các trường hợp của các nhà hoạt động nhân quyền hoặc các nhóm thiểu số đã phải đối mặt với sự quấy rối của nhà nước, bao gồm cả việc bị triệu tập để thẩm vấn hoặc bị điều tra hình sự.
Nhà hoạt động Khmer Krom bị từ chối cấp hộ chiếu
Vào tháng 6 năm 2024, có thông tin cho rằng một nhà hoạt động người dân tộc Khmer Krom ở Campuchia đã bị chính quyền từ chối cấp hộ chiếu.
Theo Đài Á Châu Tự do (RFA), một nhà hoạt động Khmer Krom 35 tuổi tên là Triệu Siêu đã bị Cục Quản lý xuất nhập cảnh và Công an tỉnh Sóc Trăng từ chối cấp hộ chiếu. Phó Cục trưởng Cục cho biết trong công văn ngày 24/5/2024 rằng Triệu Siêu bị cấm xuất cảnh từ tháng 8/2023 đến tháng 8/2026 và không được cấp hộ chiếu cho đến khi được đưa ra khỏi danh sách cấm xuất cảnh.
Người thân của ông nói với RFA rằng lý do Triệu Siêu bị cấm xuất cảnh là “do các hoạt động đấu tranh cho quyền lợi của người Khmer địa phương.” Họ nói thêm: “Ông đã tham gia phổ biến Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền và Tuyên bố của Liên Hiệp quốc về Quyền của Người bản địa cùng với nhiều nhà hoạt động nhân quyền khác.”
Như báo cáo trước đây, 1,3 triệu người Khmer Krom hùng mạnh – dân tộc Khmer sống ở khu vực lịch sử là đông nam Campuchia, nhưng hiện do Việt Nam kiểm soát – phải đối mặt với những hạn chế nghiêm trọng về quyền tự do ngôn luận, hội họp, lập hội, thông tin và đi lại ở Việt Nam, mặc dù đã được công nhận là một trong 53 dân tộc thiểu số của cả nước. Chính phủ Việt Nam đã cấm xuất bản các ấn phẩm về nhân quyền của người Khmer Krom và kiểm soát chặt chẽ việc thực hành Phật giáo nguyên thủy của nhóm thiểu số.
Người phụ nữ lĩnh 12 năm tù vì tham gia tổ chức bị cấm
Vào ngày 15/4/2024, một tòa án ở tỉnh Long An đã kết án Nguyễn Thị Bạch Huệ 12 năm tù vì bị cáo buộc tham gia “hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân.”
Theo The Vietnamese, Huệ, 60 tuổi, được cho là đã trở thành thành viên của Chính phủ Quốc gia Lâm thời Việt Nam, một tổ chức có trụ sở tại Hoa Kỳ mà Bộ Công an Việt Nam đã coi là một “nhóm khủng bố.” Bà Huệ bị bắt vào tháng 4 năm 2023.
Chính phủ cáo buộc bà Huệ nhận 10 triệu đồng từ tổ chức đó để “vu khống, phỉ báng, xúc phạm chính phủ và các nhà lãnh đạo” của Việt Nam và rằng bà cũng “sử dụng các nền tảng mạng xã hội để khuyến khích người dân lật đổ nhà nước Việt Nam.” Báo này cho biết thêm, đầu năm 2020, bà Huệ vào TP.HCM gặp một phụ nữ Việt Nam từ Mỹ trở về và dụ dỗ cô gia nhập Chính phủ Quốc gia Lâm thời Việt Nam.
Quyền biểu đạt
Giáo viên bị bỏ tù vì chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội
Hai giáo viên đã bị kết án tù vào ngày 24 tháng 4 năm 2024 trong các vụ án riêng biệt vì chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội.
Dương Tuấn Ngọc, 39 tuổi, bị Tòa án nhân dân Lâm Đồng kết án 7 năm tù và 3 năm quản chế theo Điều 117 Bộ luật Hình sự về tội “tuyên truyền chống nhà nước” và “bôi xấu lãnh đạo cấp cao” trên tài khoản mạng xã hội của mình.
Nhà giáo nghỉ hưu Nguyễn Thu Hằng, 62 tuổi, nhận mức án 2 năm tù theo Điều 331 về tội Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Bà bị Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Hới kết tội sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để bôi nhọ thẩm phán từng chủ trì vụ án tranh chấp đất đai mà bà có liên quan. Bà cũng bị buộc tội phát trực tuyến những đoạn video như vậy tại nhiều văn phòng cấp tỉnh.
Nhà báo nổi tiếng Trương Huy San bị bắt
Nhà báo độc lập Trương Huy San, một nhà bình luận chính trị và tác giả nổi tiếng còn được biết đến với bút danh Huy Đức, bị công an bắt giữ vào ngày 1/6/2024 tại thủ đô Hà Nội khi đang đi dự một sự kiện mà ông dự kiến sẽ phát biểu. Nhà cũng bị khám xét.
Chính quyền đã giam giữ bảy ngày rồi mới thông báo cho gia đình Huy Đức về việc ông bị bắt và giam giữ, gây lo ngại về sự an toàn của ông. Kể từ khi ông bị giam giữ, cả luật sư và gia đình ông đều không được phép gặp ông.
Theo Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ), vài ngày trước khi bị bắt, ông San đã viết bình luận phê phán chính trị Việt Nam trên trang Facebook của mình, trang này đã bị đóng cửa vào ngày 2/6/2024 không rõ lý do. Trong bài viết của mình, ông San viết về hai nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam – người đứng đầu Đảng Cộng sản cầm quyền lâu năm Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Tô Lâm, người được bổ nhiệm vào ngày 22/5/2024.
Trong bài đăng gửi tới 350.000 người theo dõi của mình, ông San lập luận rằng sự phát triển của Việt Nam không thể dựa trên sự sợ hãi và lưu ý đến vai trò Bộ trưởng Bộ Công an lâu năm của Tô Lâm. Ông Lâm được nhiều người coi là ứng cử viên để thay thế ông Trọng, 80 tuổi, ở vị trí chính trị hàng đầu khi nhiệm kỳ 5 năm thứ ba của ông kết thúc vào năm 2026.
Theo Viện Báo chí Quốc tế (IPI), nhà chức trách khẳng định ông San “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” thông qua các bài đăng trên Facebook này, “xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.” Các cáo buộc được đưa ra theo Điều 331 của Bộ luật Hình sự, mà chính quyền thường sử dụng để bịt miệng những người chỉ trích chính phủ.