Hai tổ chức nhân quyền nộp đơn lên LHQ kêu gọi điều tra việc bắt giữ tuỳ tiện hai nhà hoạt động Khmer Krom

Hai ông Tô Hoàng Chương và Thạch Cương tại phiên xử phúc thẩm ở Tòa án nhân dân tỉnh Trà Vinh hôm 23/5/2024 (Báo Trà Vinh)

Hai tổ chức nhân quyền vừa nộp đơn chung lên Nhóm công tác của Liên Hiệp Quốc về giam giữ tùy tiện (UNWGAD) thay mặt cho hai nhà hoạt động người Khmer Krom đang bị Việt Nam cầm tù là Tô Hoàng Chương và Thạch Cương. Các tổ chức này kêu gọi Nhóm công tác điều tra và xác định việc bắt giữ hai nhà hoạt động này là tuỳ tiện, trái luật quốc tế và phải đề nghị Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho hai nhà hoạt động này.

Trong bức thư đề ngày 22/10, Quỹ Nhân quyền (HRF) và Liên đoàn Khmer Kampuchea-Krom (KKF) cho biết cả hai người đều là những nhà hoạt động dám lên tiếng thay mặt cho cộng đồng người Khmer Krom ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam, đòi hỏi Chính phủ Việt Nam phải công nhận cộng đồng người Khmer Krom là người bản địa, đồng thời kêu gọi cho các quyền về tự do tín ngưỡng và tự do thực hành các quyền văn hoá của người Khmer Krom.

“Các giới chức trong vùng đã nhắm mục tiêu vào những người này trong quá khứ vì những hoạt động của họ thay mặt người Khmer Krom” – đơn chung của hai tổ chức cho biết.

Vào ngày 31/7/2023, công an tỉnh Trà Vinh đã bắt giữ ông Tô Hoàng Chương và Thạch Cương tại nhà riêng của những người này ở Trà Vinh và cáo buộc họ tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ, vi phạm Điều 331 Bộ luật Hình sự.

Vào ngày 20/3/2024, Tòa án huyện Cầu Ngang thuộc tỉnh Trà Vinh tuyên án ông Tô Hoàng Chương, 38 tuổi, bốn năm tù giam; và ông Thạch Cương, 37 tuổi, ba năm sáu tháng tù giam.

Báo Trà Vinh dẫn cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Trà Vinh cho rằng, từ ngày 18/9/2021 đến ngày 25/6/2023, ông Thạch Cương đã lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng tôn giáo và sử dụng tài khoản cá nhân facebook tên là “Cuong Thach” thực hiện 11 lần đăng phát trực tiếp video clip của bản thân, ba lần đăng tải hình ảnh, chia sẻ đoạn video clip của kênh nước ngoài.

Còn ông Tô Hoàng Chương bị cho là đã lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng tôn giáo, sử dụng tài khoản facebook tên “To Hoang Chuong” thực hiện tám lần đăng, chia sẻ bài viết, hình ảnh, video của cá nhân, trang mạng nước ngoài và video clip của Thạch Cương phát biểu trong thời gian từ ngày 04/6/2021 đến ngày 26/6/2023.

Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh kết luận những bài viết, hình ảnh, video clip mà hai ông đăng tải, chia sẻ, phát trực tiếp có nội dung bị cho là “gây ảnh hưởng đến đoàn kết dân tộc, tôn giáo; xuyên tạc chính quyền, xuyên tạc lịch sử Việt Nam, xúc phạm uy tín của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam; xuyên tạc, xúc phạm uy tín của chính quyền địa phương, Công an tỉnh Sóc Trăng, Công an huyện Trà Cú, Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước huyện Trà Cú, Bệnh viện Sản Nhi Trà Vinh và cá nhân bác sĩ Bệnh viện Sản Nhi Trà Vinh.”

Thư chung của hai tổ chức nhân quyền dẫn lời của bà Kaitie Holland – chuyên viên pháp lý quốc tế của HRF – nói rằng “Tô Hoàng Chương và Thạch Cương đã bị kết án theo luật mù mờ của Việt Nam, hình sự hoá việc lợi dụng các quyền dân chủ. Luật trừng phạt việc thực hành các quyền tự do căn bản như tự do bày tỏ ý kiến, hội họp và lập hội”.

“Việc thiếu hoàn toàn các thủ tục tố tụng đúng và đặc biệt là việc từ chối quyền có luật sư, phớt lờ các quyền căn bản, thực hiện việc bắt giữ Tô Hoàng Chương và Thạch Cương là vô căn cứ và tuỳ tiện” – bà Kaitie Holland cho biết.