Facebook, Mind hay cả hai?

Những người thụ hưởng mạng xã hội ở Việt Nam đang tranh luận, và có ý kiến khác nhau về việc sử dụng mạng xã hội mới nổi MINDS. Dù ý kiến khác nhau, vẫn không phủ nhận một thực tế là: trong mấy ngày qua, rất nhiều người bất đồng chính kiến, nhiều nhà hoạt động nhân quyền ở Việt Nam đã tạo tài khoản ở mạng xã hội có tên MINDS.

Với nhiều người, mạng mới nổi Minds là biểu tượng của bảo mật, bảo vệ thông tin người dùng. Họ tin vào Minds như tin vào vị thần công lý. Dù gắn bó và thân thuộc với Facebook từ nhiều năm qua, nhưng họ thực sự phẫn nộ khi Facebook bắt tay với chính quyền Việt Nam để xóa đi nhiều tài khoản có lượng người theo dõi cao, nhiều bài viết có giá trị, nhiều video clip và hình ảnh có sức thuyết phục. Nhiều người còn quả quyết, với những gì đã diễn ra, Facebook sẽ bị chính quyền Việt Nam khuất phục như chính Yahoo đã bị chính quyền Trung Quốc khuất phục. Niềm tin của họ vào Facebook nhỏ dần đi, vợi dần đi. Từ Facebook, nhiều người đã di tản sang Minds, và họ coi đó là nơi an toàn để tự do ngôn luận, để bảo đảm quyền riêng tư của người dùng. Nhiều người dùng Minds cho biết, chợ Minds dù mới họp nhưng rất xôm tụ. 

Tuy nhiên, Minds không có niềm tin tuyệt đối của cộng đồng mạng, Minds vẫn bị nghi ngờ. Trên trang web của mình, Minds cho biết, cố vấn truyền thông của Minds là một người đến từ Việt Nam hiện sinh sống tại Mỹ: ông Nguyễn Anh Tuấn- người ghét quyền lực và ghét độc tài toàn trị, người từng đảm nhiệm chức vụ tổng biên tập báo mạng nhà nước Vietnamnet, người sáng lập và điều hành Boston Global Forum. Vào tháng 12-2015, Boston Global Forum đã vinh danh thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng là lãnh đạo có đóng góp vượt trội về hòa bình và an ninh thế giới, ở phạm vi trong nước và quốc tế. Sự hoài nghi ông Nguyễn Anh Tuấn, qua đó hoài nghi Minds là điều dễ hiểu.

Lựa chọn Minds, di tản sang Minds có sáng suốt không? Cần phải khẳng định rằng, những người di tản đó đã có một chọn lựa đúng, bởi vì, lựa chọn cái gì, lựa chọn ai là quyền của mỗi người. Thêm một tài khoản mạng xã hội là thêm một vũ khí để chống chọi với độc tài.

Nhưng tại Việt Nam, nhiều người đấu tranh vì nhân quyền vẫn trung thành với Facebook. Tại Facebook, nhiều người vẫn kiên trì bám trụ thành lũy Facebook với quan điểm rằng, không ai có thể ngăn cấm họ, đàn áp họ vì họ đã lên tiếng chống lại bạo quyền, vì họ cho rằng, các tiện ích mà Facebook cung cấp cho người dùng ưu việt hơn nhiều so với các tiện ích của Minds. Cần phải khẳng định rằng, lựa chọn trung thành với Facebook cũng là một lựa chọn sáng suốt để lên tiếng, để chống lại bất công và cường quyền.Vì sao? Không thể phủ nhận rằng, Facebook vẫn là mạng xã hội hấp dẫn hàng đầu thế giới trong nhiều năm nữa.

Nhiều người cho rằng, khi dòng người từ Facebook di tản sang Minds, dòng người đó thực chất đã đi tìm sự khu trú an toàn, dòng người đó đã đầu hàng độc tài toàn trị. Phán xét là quyền của mỗi người, cần phải được tôn trọng như chính tôn trọng tự do ngôn luận- tự do biểu đạt.Tại sao bạn lại nghi ngờ những người cùng chí hướng với mình mà không đặt niềm tin vào họ? Tại sao bạn không đặt câu hỏi rằng, những người tìm đến mạng xã hội mới nổi Minds có phải là những người tìm đến một phương tiện công nghệ biểu đạt mới song hành cùng Facebook? Có hai tài khoản mạng xã hội càng tốt chứ sao! Tại sao bạn lại không tin rằng, Facebook và Minds sẽ là cặp bài trùng mà bất cứ chính thể độc tài nào cũng phải sợ hãi?

Cộng đồng mạng xã hội đã rất có lý khi cho rằng, Facebook đã thỏa thuận và nhân nhượng với chính quyền Việt Nam để xóa bỏ nhiều tài khoản, báo cáo nhiều tài khoản, xóa nhiều trạng thái- hình ảnh và video clip. Từ bỏ Facebook để đến với Minds là hành động kêu gọi tẩy chay Facebook. “Tẩy chay hay không tẩy chay Facebook, quyền lựa chọn thuộc về mọi người, nhưng tại sao lại không chọn giải pháp lưỡng tiện là hai tài khoản mạng xã hội?”, một người dùng mạng xã hội lâu năm nói.

Theo khảo sát bỏ túi của người viết bài này, nhiều người dùng mạng xã hội vẫn kiên định với Facebook, dù có thể trong thời gian tới họ có thể dùng thêm Minds. Chỉ đến khi Facebook bị chính quyền Việt Nam khuất phục hoàn toàn, chỉ đến khi Facebook không còn một niềm tin, họ sẽ chính thức giã từ để chuyển hẳn đến ngôi nhà Minds. Với những người này, dù có một hay hai tài khoản mạng xã hội, họ vẫn là họ, vẫn kiên quyết thể hiện quyền tự do ngôn luận và tự do biểu đạt- quyền tự do đầu tiên để có những quyền tự do khác. Họ đã thấm đẫm triết lý sống: “Nếu không có tự do tư tưởng, con người chỉ là những cây sậy vô hồn”, và họ sống để triết lý ấy trở thành hiện thực.