Chính phủ Việt Nam bị chỉ trích vì bỏ tù 9 nhà sư và Phật tử người Khmer Krom

Sư Thạch Chanh Đa Ra trong phiên toà ngày 26/11/2024

Phiên tòa xét xử 9 nhà sư và Phật tử người Khmer Krom tại Vĩnh Long ngày 26/11 vừa qua đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Liên đoàn Khmer Kampuchea-Krom (KKF). Tổ chức này cáo buộc phiên tòa thiếu công bằng và các bị cáo bị kết tội oan.

Tòa án tỉnh Vĩnh Long hôm 26/11 kết án tổng cộng hơn 27 năm tù đối với 5 nhà sư và 4 Phật tử thuộc ngôi chùa Đại Thọ của người Khmer Nam bộ, trong đó sư trụ trì Thạch Chanh Đa Ra bị tuyên 6 năm tù giam và sư Dương Khải bị tuyên 5 năm 9 tháng tù giam với 2 tội danh: “Lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước” và “Bắt, giữ người trái pháp luật.”

Trong thông cáo phát đi cùng ngày, tổ chức phi chính phủ chuyên vận động cho quyền của người Khmer-Krom bản địa nói rằng cả 9 người bị tạm giam trong tám tháng, không được tiếp cận trợ giúp pháp lý, không được gặp người thân, và bị ép buộc phải nhận những tội mà họ không thực hiện.

Một người không muốn nêu danh tính, là cha của một trong số Phật tử bị kết tội, nhận định với RFA:

“Bản án đó là ép buộc vô lý, nhưng người ta có quyền muốn xử thế nào chả được! Tôi không biết con tôi có tội gì, vì nó chỉ đến chùa để bảo vệ mấy ông sư khi công an đến phá chùa.”

Người thân của một nhà sư cho hay chỉ có bốn người thân được vào trong phiên tòa và chỉ có một luật sư được chỉ định bào chữa cho cả chín người. Người này nói với RFA trong điều kiện ẩn danh vì lý do an ninh:

“Trong phiên toà, gần như tất cả bị cáo có biểu hiện rất lạ như bị tiêm thuốc, ngơ ngác, không phản ứng khi thấy người thân. Thậm chí họ không thể nói được khi luật sư đặt câu hỏi. Họ đi không vững, và mềm oặt khi ngồi. Sư Kim Sa Rương suýt bị té nhưng công an đỡ kịp.”

Trong tuyên bố của mình, KKF kêu gọi đại sứ quán các nước ở Việt Nam yêu cầu Hà Nội cho phép thăm chín người bị kết án để đảm bảo rằng họ không phải chịu hậu quả về mặt tâm lý do bị ép thú tội và bị đe dọa kéo dài.

Tổ chức này cũng kêu gọi LHQ xoá bỏ tư cách thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ của Việt Nam, và hối thúc Hoa Kỳ đưa quốc gia này vào Danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt (CPC) vì các vi phạm nghiêm trọng về quyền tự do tôn giáo, đặc biệt đối với cộng đồng người Khmer Krom.

Ông Phil Robertson, giám đốc tổ chức Những người vận động Nhân quyền và Lao động Châu Á (Asia Human Rights and Labor Advocates- AHRLA) chiều 27/11 ra tuyên bố nói mức án đối với các nhà sư và các nhà hoạt động tôn giáo người Khmer Krom là “vô lý và không thể chấp nhận được, đồng thời cho thấy chính phủ hoàn toàn không khoan nhượng đối với quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng bên ngoài các tổ chức chính thức được kiểm soát chặt chẽ.”

Ông Robertson kêu gọi cộng đồng quốc tế nên công khai lên án những vi phạm nhân quyền trắng trợn này của chính quyền Việt Nam và yêu cầu các nhà sư và nhà hoạt động này phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện.

“Không ai được tin vào những lời dối trá tất yếu mà chính quyền Việt Nam sẽ bịa ra để biện minh cho những hành động tàn bạo và kinh hoàng của họ nhằm vi phạm quyền của chín người lãnh đạo tôn giáo Khmer Krom này,” Giám đốc tổ chức phi chính phủ khẳng định. (RFA)