Thông báo kết quả giải Văn Việt 2025 nhưng không công bố tác giả, tác phẩm cho Giải Thơ vì lý do an ninh (Chụp màn hình Văn Việt/ RFA edited)
Hội đồng Giải Văn Việt của Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam (Ban vận động thành lập Văn đoàn Độc lập Việt Nam) gần đây công bố Giải Văn Việt 2024 với ba giải thưởng cho ba tác giả trong ba lĩnh vực khác nhau.
Theo đó, nhà nghiên cứu Bùi Vĩnh Phúc được trao giải Nghiên cứu-Phê bình cho chùm bài viết của mình còn dịch giả Khế Iêm được nhận giải Dịch thuật với công trình tuyển dịch Thơ Mỹ- Một thời đáng nhớ. Cả hai người này hiện đang định cư ở Hoa Kỳ.
Không công bố người đoạt Giải Thơ
Một nhà thơ trong nước được trao Giải Thơ với 5/5 phiếu bầu chọn của tất cả các thành viên Ban Xét Giải Thơ, gồm các nhà thơ, nhà nghiên cứu – phê bình Lý Đợi, Thái Hạo, Ý Nhi, Nguyễn Đức Tùng (Canada) và Giáng Vân, tuy nhiên, danh tính của người này cũng như tên tác phẩm chưa được công bố vì lý do an ninh.
Hồi tháng 3 năm 2022, nhà thơ Thái Hạo bị những người lạ mặt đánh đập, ngăn cản đi nhận giải thưởng của Văn Việt lần thứ bảy trước sự chứng kiến của lực lượng công an.
Hai tháng sau đó, nhà phê bình văn học Nguyễn Thị Tịnh Thy từ chối nhận giải thưởng của Văn Việt cho cuốn sách “Dám ngoái đầu nhìn lại” với lý do “để tránh ảnh hưởng đến tình hình an ninh chung”.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hoàng Dũng, một trong những thành viên chủ chốt của Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam nói về việc không công khai danh tính một số người được giải:
“Vài năm nay, Giải Văn Việt không công bố (người đoạt giải ở trong nước-PV) chứ không phải là một năm nay, bởi vì tất cả anh em đã gửi bài đăng lên Văn Việt khi được trao giải thưởng, nếu anh em đó ở trong nước thì đều bị áp lực của Nhà nước cả.
Có người kháng cự lại áp lực đó, vẫn đồng ý chấp nhận nhận giải thưởng thì chúng tôi công bố tên tuổi. Nhưng nhiều người không chịu nổi thì họ từ chối nhận giải.”
Ông cho biết trước đây Hội đồng Văn Việt thường nói “không có giải thưởng” khi người được trao giải từ chối.
Năm nay, hội đồng thay đổi cách thức bằng cách chỉ công bố tên tuổi của người đoạt giải ở trong nước vào thời điểm thích hợp “khi mà Việt Nam dân chủ hơn, nhà nước Việt Nam tiến bộ đến mức không đe doạ công dân khi người ta nhận giải văn chương.”
Theo ông, việc phải giấu tên tuổi người đoạt giải văn chương là chỉ dấu cho thấy “Việt Nam không dân chủ như người ta tuyên truyền.”
Ông nói tác phẩm được chọn cho Giải Thơ năm nay “hoàn toàn không dính líu gì đến chính trị.”
Năm nay không có nhà văn nào đoạt Giải Văn vì không có tác phẩm nào nào đạt đủ số phiếu cần thiết. Theo quy chế, người đoạt giải cần phải có ít nhất bốn phiếu bầu từ ban xét giải gồm năm người.
Nhà thơ Hoàng Thuỵ Hưng, thành viên của CLB Văn đoàn Độc lập Việt Nam cho biết, trước kia Giải thưởng Văn Việt thường được trao cho tác giả có tác phẩm đặc biệt nhưng lại không nhận được sự chú ý của Hội Nhà văn Việt Nam, một tổ chức thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam – do Đảng Cộng sản lãnh đạo.
Gần đây, Giải Văn Việt được trao cả cho những người Việt định cư ở nước ngoài có tác phẩm viết bằng tiếng Việt.
Bên cạnh các giải thưởng trên còn có Giải của Chủ tịch Hội đồng, nhà văn Nguyên Ngọc. Dịch giả Phan Văn Song ở Úc được trao giải này cho tác phẩm Lịch sử 100 năm tranh chấp biển Đông.
Người đoạt giải thưởng của Hội đồng Văn Việt sẽ được nhận Giấy chứng nhận Giải của Chủ tịch Hội đồng kèm theo số tiền 1.000 USD còn người đoạt Giải của Chủ tịch Hội đồng cũng được nhận Giấy chứng nhận Giải của Chủ tịch Hội đồng kèm theo số tiền 500 USD.
Nhiều nhà văn nhà thơ nổi tiếng tham gia ban giám khảo như nhà văn Nguyên Ngọc, nhà thơ Hoàng Thuỵ Hưng, nhà văn kiêm nhà báo Võ Thị Hảo, nhà văn Nguyễn Viện…
Đổi tên Văn đoàn Độc lập
Ngày 03/3, nhà văn Nguyên Ngọc – trưởng ban vận động thành lập Văn đoàn Độc lập tuyên bố đổi tên sang Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam.
Lý do của việc này vì chiếu theo Điều 11 và Điều 12 của Nghị định số 126/2024/NĐ-CP ban hành ngày 8/10/2024, ngay cả ban vận động thành lập hội cũng phải được Nhà nước công nhận – một quy định không hề có trước đây.
Tuyên bố này nói “Tính chất và nhiệm vụ của Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam vẫn như trước: đó là một tổ chức của xã hội dân sự, ái hữu nghề nghiệp, hoàn toàn độc lập đối với mọi hệ thống tổ chức và thiết chế trong và ngoài nước.”
Về việc đổi tên, ông Hoàng Thuỵ Hưng, người từng điều hành tổ chức này nói:
“Đổi tên Ban vận động thành Câu lạc bộ để tránh rắc rối về mặt pháp lý, không muốn đối đầu về mặt pháp lý với Nhà nước, bởi vì các nhà văn không đối đầu với ai cả mà công việc chính của họ là sáng tác.
Có tập hợp nhau lại cũng chỉ để cải thiện tình hình sáng tác và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của họ thôi.”
Nghị định số 126 của Chính phủ Việt Nam quy định ban vận động thành lập hội cũng phải đăng ký và chờ sự xét duyệt của cơ quan có thẩm quyền trong nỗ lực kiểm soát xã hội dân sự. Tuy nhiên, sinh hoạt nhóm dưới hình thức “câu lạc bộ” không phải đăng ký. (RFA)
March 11, 2025
Giải Văn Việt 2024: Không công bố tác giả, tác phẩm đoạt Giải Thơ vì lí do an ninh
by Defend the Defenders • [Human Rights]
Thông báo kết quả giải Văn Việt 2025 nhưng không công bố tác giả, tác phẩm cho Giải Thơ vì lý do an ninh (Chụp màn hình Văn Việt/ RFA edited)
Hội đồng Giải Văn Việt của Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam (Ban vận động thành lập Văn đoàn Độc lập Việt Nam) gần đây công bố Giải Văn Việt 2024 với ba giải thưởng cho ba tác giả trong ba lĩnh vực khác nhau.
Theo đó, nhà nghiên cứu Bùi Vĩnh Phúc được trao giải Nghiên cứu-Phê bình cho chùm bài viết của mình còn dịch giả Khế Iêm được nhận giải Dịch thuật với công trình tuyển dịch Thơ Mỹ- Một thời đáng nhớ. Cả hai người này hiện đang định cư ở Hoa Kỳ.
Không công bố người đoạt Giải Thơ
Một nhà thơ trong nước được trao Giải Thơ với 5/5 phiếu bầu chọn của tất cả các thành viên Ban Xét Giải Thơ, gồm các nhà thơ, nhà nghiên cứu – phê bình Lý Đợi, Thái Hạo, Ý Nhi, Nguyễn Đức Tùng (Canada) và Giáng Vân, tuy nhiên, danh tính của người này cũng như tên tác phẩm chưa được công bố vì lý do an ninh.
Hồi tháng 3 năm 2022, nhà thơ Thái Hạo bị những người lạ mặt đánh đập, ngăn cản đi nhận giải thưởng của Văn Việt lần thứ bảy trước sự chứng kiến của lực lượng công an.
Hai tháng sau đó, nhà phê bình văn học Nguyễn Thị Tịnh Thy từ chối nhận giải thưởng của Văn Việt cho cuốn sách “Dám ngoái đầu nhìn lại” với lý do “để tránh ảnh hưởng đến tình hình an ninh chung”.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hoàng Dũng, một trong những thành viên chủ chốt của Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam nói về việc không công khai danh tính một số người được giải:
“Vài năm nay, Giải Văn Việt không công bố (người đoạt giải ở trong nước-PV) chứ không phải là một năm nay, bởi vì tất cả anh em đã gửi bài đăng lên Văn Việt khi được trao giải thưởng, nếu anh em đó ở trong nước thì đều bị áp lực của Nhà nước cả.
Có người kháng cự lại áp lực đó, vẫn đồng ý chấp nhận nhận giải thưởng thì chúng tôi công bố tên tuổi. Nhưng nhiều người không chịu nổi thì họ từ chối nhận giải.”
Ông cho biết trước đây Hội đồng Văn Việt thường nói “không có giải thưởng” khi người được trao giải từ chối.
Năm nay, hội đồng thay đổi cách thức bằng cách chỉ công bố tên tuổi của người đoạt giải ở trong nước vào thời điểm thích hợp “khi mà Việt Nam dân chủ hơn, nhà nước Việt Nam tiến bộ đến mức không đe doạ công dân khi người ta nhận giải văn chương.”
Theo ông, việc phải giấu tên tuổi người đoạt giải văn chương là chỉ dấu cho thấy “Việt Nam không dân chủ như người ta tuyên truyền.”
Ông nói tác phẩm được chọn cho Giải Thơ năm nay “hoàn toàn không dính líu gì đến chính trị.”
Năm nay không có nhà văn nào đoạt Giải Văn vì không có tác phẩm nào nào đạt đủ số phiếu cần thiết. Theo quy chế, người đoạt giải cần phải có ít nhất bốn phiếu bầu từ ban xét giải gồm năm người.
Nhà thơ Hoàng Thuỵ Hưng, thành viên của CLB Văn đoàn Độc lập Việt Nam cho biết, trước kia Giải thưởng Văn Việt thường được trao cho tác giả có tác phẩm đặc biệt nhưng lại không nhận được sự chú ý của Hội Nhà văn Việt Nam, một tổ chức thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam – do Đảng Cộng sản lãnh đạo.
Gần đây, Giải Văn Việt được trao cả cho những người Việt định cư ở nước ngoài có tác phẩm viết bằng tiếng Việt.
Bên cạnh các giải thưởng trên còn có Giải của Chủ tịch Hội đồng, nhà văn Nguyên Ngọc. Dịch giả Phan Văn Song ở Úc được trao giải này cho tác phẩm Lịch sử 100 năm tranh chấp biển Đông.
Người đoạt giải thưởng của Hội đồng Văn Việt sẽ được nhận Giấy chứng nhận Giải của Chủ tịch Hội đồng kèm theo số tiền 1.000 USD còn người đoạt Giải của Chủ tịch Hội đồng cũng được nhận Giấy chứng nhận Giải của Chủ tịch Hội đồng kèm theo số tiền 500 USD.
Nhiều nhà văn nhà thơ nổi tiếng tham gia ban giám khảo như nhà văn Nguyên Ngọc, nhà thơ Hoàng Thuỵ Hưng, nhà văn kiêm nhà báo Võ Thị Hảo, nhà văn Nguyễn Viện…
Đổi tên Văn đoàn Độc lập
Ngày 03/3, nhà văn Nguyên Ngọc – trưởng ban vận động thành lập Văn đoàn Độc lập tuyên bố đổi tên sang Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam.
Lý do của việc này vì chiếu theo Điều 11 và Điều 12 của Nghị định số 126/2024/NĐ-CP ban hành ngày 8/10/2024, ngay cả ban vận động thành lập hội cũng phải được Nhà nước công nhận – một quy định không hề có trước đây.
Tuyên bố này nói “Tính chất và nhiệm vụ của Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam vẫn như trước: đó là một tổ chức của xã hội dân sự, ái hữu nghề nghiệp, hoàn toàn độc lập đối với mọi hệ thống tổ chức và thiết chế trong và ngoài nước.”
Về việc đổi tên, ông Hoàng Thuỵ Hưng, người từng điều hành tổ chức này nói:
“Đổi tên Ban vận động thành Câu lạc bộ để tránh rắc rối về mặt pháp lý, không muốn đối đầu về mặt pháp lý với Nhà nước, bởi vì các nhà văn không đối đầu với ai cả mà công việc chính của họ là sáng tác.
Có tập hợp nhau lại cũng chỉ để cải thiện tình hình sáng tác và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của họ thôi.”
Nghị định số 126 của Chính phủ Việt Nam quy định ban vận động thành lập hội cũng phải đăng ký và chờ sự xét duyệt của cơ quan có thẩm quyền trong nỗ lực kiểm soát xã hội dân sự. Tuy nhiên, sinh hoạt nhóm dưới hình thức “câu lạc bộ” không phải đăng ký. (RFA)